Paulo Coelho

Lukás Jessen-Petersen, ex-husband

When Viorel was born, I had just turned twenty-two. I was no longer the student who had married a fellow student, but a man responsible for supporting his family, and with an enormous burden on my shoulders. My parents, who didn’t even come to the wedding, made any financial help conditional on my leaving Athena and gaining custody of the child (or, rather, that’s what my father said, because my mother used to phone me up, weeping, saying I must be mad, but saying, too, how much she’d like to hold her grandson in her arms). I hoped that, as they came to understand my love for Athena and my determination to stay with her, their resistance would gradually break down.

It didn’t. And now I had to provide for my wife and child. I abandoned my studies at the Engineering Faculty. I got a phone-call from my father, a mixture of stick and carrot: he said that if I continued as I was, I’d end up being disinherited, but that if I went back to university, he’d consider helping me, in his words, ‘provisionally’. I refused. The romanticism of youth demands that we always take very radical stances. I could, I said, solve my problems alone.

During the time before Viorel was born, Athena began helping me to understand myself better. This didn’t happen through sex – our sexual relationship was, I must confess, very tentative – but through music.

As I later learned, music is as old as human beings. Our ancestors, who travelled from cave to cave, couldn’t carry many things, but modern archaeology shows that, as well as the little they might have with them in the way of food, there was always a musical instrument in their baggage, usually a drum. Music isn’t just something that comforts or distracts us, it goes beyond that – it’s an ideology. You can judge people by the kind of music they listen to.

As I watched Athena dance during her pregnancy and listened to her play the guitar to calm the baby and make him feel that he was loved, I began to allow her way of seeing the world to affect my life too. When Viorel was born, the first thing we did when we brought him home was to play Albinoni’s Adagio. When we quarrelled, it was the force of music – although I can’t make any logical connection between the two things, except in some kind of hippyish way – that helped us get through difficult times.

But all this romanticism didn’t bring in the money. Since I played no instrument and couldn’t even offer my services as background music in a bar, I finally got a job as a trainee with a firm of architects, doing structural calculations. They paid me a very low hourly rate, and so I would leave the house very early each morning and come home late. I hardly saw my son, who would be sleeping by then, and I was almost too exhausted to talk or make love to my wife. Every night, I asked myself: when will we be able to improve our financial situation and live in the style we deserve? Although I largely agreed with Athena when she talked about the pointlessness of having a degree, in engineering (and law and medicine, for example), there are certain basic technical facts that are essential if we’re not to put people’s lives at risk. And I’d been forced to interrupt my training in my chosen profession, which meant abandoning a dream that was very important to me.

The rows began. Athena complained that I didn’t pay enough attention to the baby, that he needed a father, that if she’d simply wanted a child, she could have done that on her own, without causing me all these problems. More than once, I slammed out of the house, saying that she didn’t understand me, and that I didn’t understand either how I’d ever agreed to the ‘madness’ of having a child at twenty, before we had even a minimum of financial security. Gradually, out of sheer exhaustion and irritation, we stopped making love.

I began to slide into depression, feeling that I’d been used and manipulated by the woman I loved. Athena noticed my increasingly strange state of mind, but, instead of helping me, she focused her energies on Viorel and on music. Work became my escape. I would occasionally talk to my parents, and they would always say, as they had so many times before, that she’d had the baby in order to get me to marry her.

She also became increasingly religious. She insisted on having our son baptised with a name she herself had decided on – Viorel, a Romanian name. Apart from a few immigrants, I doubt that anyone else in England is called Viorel, but I thought it showed imagination on her part, and I realised, too, that she was making some strange connection with a past she’d never known – her days in the orphanage in Sibiu.

I tried to be adaptable, but I felt I was losing Athena because of the child. Our arguments became more frequent, and she threatened to leave because she feared that Viorel was picking up the ‘negative energy’ from our quarrels. One night, when she made this threat again, I was the one who left, thinking that I’d go back as soon as I’d calmed down a bit.

I started wandering aimlessly round London, cursing the life I’d chosen, the child I’d agreed to have, and the wife who seemed to have no further interest in me. I went into the first bar I came to, near a Tube station, and downed four glasses of whisky. When the bar closed at eleven, I searched out one of those shops that stay open all night, bought more whisky, sat down on a bench in a square and continued drinking. A group of youths approached me and asked to share the bottle with me. When I refused, they attacked me. The police arrived, and we were all carted off to the police station.

I was released after making a statement. I didn’t bring any charges, saying that it had been nothing but a silly disagreement; after all, I didn’t want to spend months appearing at various courts, as the victim of an attack. I was still so drunk that, just as I was about to leave, I stumbled and fell sprawling across an inspector’s desk. The inspector was angry, but instead of arresting me on the spot for insulting a police officer, he threw me out into the street.

And there was one of my attackers, who thanked me for not taking the case any further. He pointed out that I was covered in mud and blood and suggested I get a change of clothes before returning home. Instead of going on my way, I asked him to do me a favour: to listen to me, because I desperately needed to talk to someone.

For an hour, he listened in silence to my woes. I wasn’t really talking to him, but to myself: a young man with his whole life before him, with a possibly brilliant career ahead of him – as well as a family with the necessary contacts to open many doors – but who now looked like a beggar – drunk, tired, depressed and penniless. And all because of a woman who didn’t even pay me any attention.

By the end of my story I had a clearer view of my situation: a life which I had chosen in the belief that love conquers all. And it isn’t true. Sometimes love carries us into the abyss, taking with us, to make matters worse, the people we love. In my case, I was well on the way to destroying not only my life, but Athena’s and Viorel’s too.

At that moment, I said to myself once again that I was a man, not the boy who’d been born with a silver spoon in his mouth, and that I’d faced with dignity all the challenges that had been placed before me. Athena was already asleep, with the baby in her arms. I took a bath, went outside again to throw my dirty clothes in the bin, and lay down, feeling strangely sober.

The next day, I told Athena that I wanted a divorce. She asked me why.

‘Because I love you. Because I love Viorel. And because all I’ve done is to blame you both because I had to give up my dream of becoming an engineer. If we’d waited a little, things would have been different, but you were only thinking about your plans and forgot to include me in them.’

Athena said nothing, as if she had been expecting this, or as if she had unconsciously been provoking such a response.

My heart was bleeding because I was hoping that she’d ask me, please, to stay. But she seemed calm and resigned, concerned only that the baby might hear our conversation. It was then that I felt sure she had never loved me, and that I had merely been the instrument for the realisation of her mad dream to have a baby at nineteen.

I told her that she could keep the house and the furniture, but she wouldn’t hear of it. She’d stay with her parents for a while, then look for a job and rent her own apartment. She asked if I could help out financially with Viorel, and I agreed at once.

I got up, gave her one last, long kiss and insisted again that she should stay in the house, but she repeated her resolve to go to her parents’ house as soon as she’d packed up all her things. I stayed at a cheap hotel and waited every night for her to phone me, asking me to come back and start a new life. I was even prepared to continue the old life if necessary, because that separation had made me realise that there was nothing and no one more important in the world than my wife and child.

A week later, I finally got that call. All she said, however, was that she’d cleared out all her things and wouldn’t be going back. Two weeks after that, I learned that she’d rented a small attic flat in Basset Road, where she had to carry the baby up three flights of stairs every day. A few months later, we signed the divorce papers.

My real family left forever. And the family I’d been born into received me with open arms.

After my separation from Athena and the great suffering that followed, I wondered if I hadn’t made a bad, irresponsible decision, typical of people who’ve read lots of love stories in their adolescence and desperately want to repeat the tale of Romeo and Juliet. When the pain abated – and time is the only cure for that – I saw that life had allowed me to meet the one woman I would ever be capable of loving. Each second spent by her side had been worthwhile, and given the chance, despite all that had happened, I would do the same thing over again.

But time, as well as healing all wounds, taught me something strange too: that it’s possible to love more than one person in a lifetime. I remarried. I’m very happy with my new wife, and I can’t imagine living without her. This, however, doesn’t mean that I have to renounce all my past experiences, as long as I’m careful not to compare my two lives. You can’t measure love the way you can the length of a road or the height of a building.

Something very important remained from my relationship with Athena: a son, her great dream, of which she spoke so frankly before we decided to get married. I have another child by my second wife, and I’m better prepared for all the highs and lows of fatherhood than I was twelve years ago.

Once, when I went to fetch Viorel and bring him back to spend the weekend with me, I decided to ask her why she’d reacted so calmly when I told her I wanted a separation.

‘Because all my life I’ve learned to suffer in silence,’ she replied.

And only then did she put her arms around me and cry out all the tears she would like to have shed on that day.

Next chapter will be on-line on: 04.04.07

Any message about any chapter can be left in the “readers’ corner” post.

Peter Sherney, 47 let, generální­ Å™editel pobočky Banky (vynecháno) v Holland Park, Londí½n

Athénu jsem pÅ™ijal jenom proto, že její­ rodina patÅ™ila k naÅ¡im nejví½znamnÄ›jÅ¡í­m klientům – vÅ¡echno se koneckonců toÄí­ kolem oboustranní½ch zájmů. Byla pÅ™í­liÅ¡ neklidná, a proto jsem ji nechal dÄ›lat čistÄ› byrokratickou práci a tajnÄ› jsem doufal, že dá nakonec ví½pověď; pak bych mohl její­mu otci sdÄ›lit, že jsem jí­ chtÄ›l pomoci, ale nepodaÅ™ilo se mi to.

Po letech Å™editelské praxe poznám duÅ¡evní­ stav lidí­, i když tÅ™eba nic neÅ™í­kají­. V jednom kurzu Å™í­zení­ nás učili: jestliže se chcete nÄ›koho zbavit, dÄ›lejte vÅ¡e, aby vás nakonec urazil, a pak budete mí­t pádní½ důvod, jak ho propustit.

Snažil jsem se ze vÅ¡ech sil dosáhnout tohoto cí­le u Athény; jelikož si nepotÅ™ebovala vydÄ›lávat na živobytí­, mÄ›la dojí­t k závÄ›ru, že časnÄ› ráno vstávat, nechávat dí­tÄ› u matky, celí½ den se zabí½vat stále stejní½mi nezáživní½mi úkoly, pak jí­t pro dí­tÄ›, nakoupit v supermarketu, postarat se o syna, uložit ho k spánku a nazí­tÅ™í­ zase strávit tÅ™i hodiny v mÄ›stské hromadné dopravÄ› je naprosto zbytečné, když už může trávit čas mnohem zají­mavÄ›ji. Začí­nala bí½t stále podráždÄ›nÄ›jÅ¡í­ a já jsem se radoval z ví½sledků své strategie: vyjde to. Stěžovala si na bydlení­ a Å™í­kala, že majitel domu pouÅ¡tí­ v noci velice nahlas hudbu, takže se ani poÅ™ádnÄ› nevyspí­.

Znenadání­ se cosi zmÄ›nilo. NejdÅ™í­v jenom u Athény. A hned nato v celé pobočce.

Jak si takové zmÄ›ny dokážu vÅ¡imnout? Skupina pracovní­ků pÅ™edstavuje vždycky jakí½si orchestr; dobrí½ Å™editel je dirigent a ví­, kterí½ nástroj zní­ faleÅ¡nÄ›, kterí½ je působivÄ›jÅ¡í­ a kterí½ jenom následuje ostatní­. Athéna jako by hrála na svůj nástroj bez nejmenÅ¡í­ho nadÅ¡ení­, ustavičnÄ› duchem nepÅ™í­tomná, o sví½ch osobní­ch radostech a strastech se s kolegy nikdy nebavila a dávala najevo, že po práci se stará jenom o dí­tÄ› a nic jiného ji nezají­má. Až najednou pÅ™estala vypadat tak unavenÄ›, byla sdí­lnÄ›jÅ¡í­ a každému, kdo byl ochoten naslouchat, vykládala, že objevila omlazují­cí­ prostÅ™edek.

To je samozÅ™ejmÄ› kouzelné slovo: omlazení­. A když to Å™í­ká jednadvacetiletá osoba, zní­ to úplnÄ› nesmyslnÄ› – a pÅ™ece tomu lidé uvěřili a chtÄ›li ten tajní½ recept znát.

Athéna začala bí½t ví½konnÄ›jÅ¡í­ – pÅ™estože mÄ›la poÅ™ád stejnou práci. Kolegové a kolegynÄ›, kteÅ™í­ se s ní­ dÅ™í­v jenom formálnÄ› pozdravili, ji najednou začali zvát na obÄ›d. Když se vrátili, vypadali spokojenÄ› a ví½konnost oddÄ›lení­ prudce stoupla.

Ví­m, že zamilovaní­ lidé působí­ pÅ™í­znivÄ› na prostÅ™edí­, v nÄ›mž žijí­, a okamžitÄ› jsem usoudil, že Athéna si určitÄ› naÅ¡la nÄ›koho pro život velice důležitého.

Zeptal jsem se jí­, ona pÅ™isvÄ›dčila a dodala, že si s žádní½m klientem schůzku nikdy nesmluvila, ale v tomto pÅ™í­padÄ› nemohla pozvání­ odmí­tnout. Za normální­ situace by dostala okamžitou ví½pověď – bankovní­ smÄ›rnice hovoÅ™ily jasnÄ›, osobní­ styky byly striktnÄ› zakázány. Tehdy jsem si vÅ¡ak už stačil vÅ¡imnout, že její­ chování­ se pÅ™eneslo i na okolí­; nÄ›kteÅ™í­ spolupracovní­ci a spolupracovnice se s ní­ začali scházet po práci, a pokud ví­m, pÅ™inejmenÅ¡í­m dva nebo tÅ™i z nich ji navÅ¡tí­vili doma.

Ocitl jsem se ve velice ožehavé situaci; mladá stážistka, bez jakí½chkoli pracovní­ch zkuÅ¡eností­, zprvu nesmÄ›lá a občas agresivní­, se zmÄ›nila v pÅ™irozeného vůdce mí½ch zamÄ›stnanců. Kdybych ji propustil, Å™ekli by si, že na ni žárlí­m – a pÅ™estali by mÄ› respektovat. Když ji ve funkci ponechám, riskuji, že za pár mÄ›sí­ců pÅ™estanu oddÄ›lení­ Å™í­dit.

Rozhodl jsem se nÄ›jakí½ Äas posečkat; mezití­m se “ženergie” (nesnáÅ¡í­m tohle slovo, protože ve skutečnosti neznamená nic konkrétní­ho, jedinÄ› že bychom mÄ›li na mysli elektÅ™inu) pobočky začala zlepÅ¡ovat. Klienti se zdáli spokojenÄ›jÅ¡í­ a začali nás doporučovat jiní½m. ZamÄ›stnanci byli veselí­, a pÅ™estože se množství­ práce zdvojnásobilo, nemusel jsem pÅ™ijí­mat dalÅ¡í­ lidi, protože vÅ¡ichni své úkoly plnili dobÅ™e.

Jednoho dne jsem dostal dopis od nadÅ™í­zení½ch. ChtÄ›li, abych odjel do Barcelony, kde se chystalo zasedání­ skupiny. MÄ›l jsem tam vyložit svou administrativní­ metodu. Podle nich jsem dokázal zví½Å¡it zisk bez vyÅ¡Å¡í­ch nákladů, což je to jediné, co exekutivu zají­má – tak je to ostatnÄ› vÅ¡ude.

Jakou metodu?

NevÄ›dÄ›l jsem nic ví­c, než kde to vÅ¡echno začalo, a rozhodl jsem se zavolat si Athénu do své pracovny. BlahopÅ™ál jsem jí­ k vynikají­cí­ ví½konnosti a ona mi s úsmÄ›vem podÄ›kovala.

NechtÄ›l jsem, aby si mou otázku vyložila Å¡patnÄ›, a tak jsem začal velice opatrnÄ›:

“žJak se daÅ™í­ vaÅ¡emu pÅ™í­teli? Vždycky jsem věřil, že človÄ›k, kterí½ dostává lásku, nakonec jeÅ¡tÄ› ví­c lásky rozdává. Kde pracuje?”

“žVe Scotland Yardu (pozn. red.: vyÅ¡etÅ™ovací­ oddÄ›lení­ londí½nské policie).”

DalÅ¡í­m podrobnostem jsem se radÄ›ji vyhnul. PotÅ™eboval jsem s ní­ vÅ¡ak za každou cenu hovoÅ™it dál a nesmÄ›l jsem ztrácet čas.

“žVÅ¡iml jsem si, že jste se hodnÄ› zmÄ›nila, a…”

“žVÅ¡iml jste si, že se hodnÄ› zmÄ›nila pobočka?”

Jak na takovou otázku odpovÄ›dÄ›t? Na jedné stranÄ› bych jí­ tí­m dával vÄ›tÅ¡í­ moc, než bylo záhodno, na druhé stranÄ› bych se potÅ™ebné odpovÄ›di nikdy nedočkal, pokud bych neÅ¡el pÅ™í­mo k vÄ›ci.

“žAno, vÅ¡iml jsem si velké zmÄ›ny. A zamí½Å¡lí­m vás poví½Å¡it.”

“žPotÅ™ebuji cestovat. Chci na čas odjet z Londí½na, poznat nové obzory.”

Cestovat? Zrovna když se ovzduÅ¡í­ na pracoviÅ¡ti tak zlepÅ¡ilo, chtÄ›la odejí­t? OvÅ¡em nebylo právÄ› tohle ví½chodisko, které jsem hledal a potÅ™eboval?

“žMohu bance pomáhat, když mi dá vÄ›tÅ¡í­ odpovÄ›dnost,” pokračovala.

SamozÅ™ejmÄ› – a ona mi k tomu poskytovala skvÄ›lou pÅ™í­ležitost. Že mÄ› to nenapadlo dÅ™í­v? “žCestovat” znamenalo nÄ›kam ji odsunout, pÅ™evzí­t znovu vedení­, aniž bych musel čelit obtí­Å¾í­m ví½povÄ›di nebo nÄ›jaké vzpouÅ™e. ChtÄ›l jsem si vÅ¡ak tu záležitost promyslet, protože spí­Å¡ než bance mÄ›la Athéna pomoci mnÄ›. Když moji vedoucí­ teď zaznamenali růst naÅ¡í­ ví½konnosti, musel bych jej udržet, jinak bych ztratil prestiž a ocitl se v horÅ¡í­ pozici než dÅ™í­v. NÄ›kdy chápu, proč se tolik mí½ch spolupracovní­ků ani nesnaÅ¾í­ pracovat lépe: když se jim nÄ›co nepodaÅ™í­, platí­ prostÄ› za neschopné. Ale když se jim to podaÅ™í­, musejí­ se ustavičnÄ› zlepÅ¡ovat, dokud je nesklátí­ infarkt myokardu.

OpatrnÄ› jsem postupoval dál: není­ radno odstraÅ¡it nÄ›koho dÅ™í­v, než nám odhalí­ tajemství­, které potÅ™ebujeme znát; je lepÅ¡í­ se tváÅ™it, že souhlasí­me s tí­m, oč žádá.

“žVynasnaží­m se postoupit vaÅ¡i žádost sví½m nadÅ™í­zení½m. OstatnÄ› setkám se s nimi v BarcelonÄ›, a to je právÄ› důvod, proč jsem vás sem pozval. Je podle vás možné prohlásit, že se naÅ¡e pracovní­ ví½konnost zlepÅ¡ila od té doby, co – Å™eknÄ›me – kolegové začali mí­t lepÅ¡í­ vztahy s vámi?”

“žÅ˜eknÄ›me… lepÅ¡í­ vztahy se sebou samí½mi.”

“žAno. Ale vyvolala jste to vy – nebo se mí½lí­m?”

“žVí­te dobÅ™e, že se nemí½lí­te.”

“žPÅ™ečetla jste si nÄ›jakou knihu o Å™í­zení­, kterou neznám?”

“žTakové vÄ›ci nečtu. Ale byla bych ráda, kdybyste mi slí­bil, že opravdu zváží­te, oč jsem vás požádala.”

VzpomnÄ›l jsem si na její­ho pÅ™í­tele ze Scotland Yardu; kdybych to slí­bil a nesplnil, dočkal bych se nÄ›jaké odvety? Naučil ji snad nÄ›jakou Å¡pičkovou technologii, jí­Å¾ lze dosáhnout nemožní½ch ví½sledků?

“žMohu vám povÄ›dÄ›t úplnÄ› vÅ¡echno, i kdybyste svůj slib nesplnil. Ale neví­m, jestli to k něčemu povede, pokud nebudete dÄ›lat, co vás naučí­m.”

“žTu “šomlazovací­ techniku’?”

“žPÅ™esnÄ› tak.”

“žA nestaÄí­ poznat ji jen v teorii?”

“žMožná. Teorie se k mému učiteli dostala na nÄ›kolika listech papí­ru.”

Uspokojilo mÄ›, že mÄ› nebude nutit k rozhodnutí­m, jež pÅ™esahují­ mé možnosti a zásady. Musí­m vÅ¡ak pÅ™iznat, že ta záležitost mÄ› zají­mala i osobnÄ›, protože i já jsem toužil po obnovÄ› svého potenciálu. Slí­bil jsem, že udÄ›lám, co bude možné, a Athéna mi začala popisovat jakí½si dlouhí½ esoterickí½ tanec, jí­mž se má dosáhnout Vrcholu (nebo Osy, už si pÅ™esnÄ› nevzpomí­nám). PostupnÄ› jsem se snažil vyvodit si objektivní­ závÄ›ry z její­ch blázniví½ch úvah. Pouhá hodina nám na to nestačila, takže nazí­tÅ™í­ jsme se seÅ¡li znovu a společnÄ› jsme pÅ™ipravili zprávu pro vedení­ banky. BÄ›hem naÅ¡í­ rozmluvy mi Å™ekla s úsmÄ›vem:

“žNeobávejte se napsat nÄ›co velice podobného naÅ¡emu rozhovoru. Myslí­m, že i ve vedení­ banky jsou lidé z masa a kostí­ jako my a určitÄ› budou mí­t velkí½ zájem o nekonvenční­ postupy.”

V tom se hluboce mí½lila: v Anglii jsou tradice vždycky důraznÄ›jÅ¡í­ než novoty. Proč bych ale trochu neriskoval, pokud bych tí­m neohrozil své postavení­? Celou tu vÄ›c, která mi pÅ™ipadala naprosto absurdní­, jsem vÅ¡ak musel shrnout a pÅ™edložit v takové formÄ›, aby ji vÅ¡ichni pochopili. Ví­c nebylo tÅ™eba.

JeÅ¡tÄ› pÅ™ed začátkem své barcelonské pÅ™ednáÅ¡ky jsem si celé ráno opakoval, že “žmůj” postup pÅ™ináÅ¡í­ dobré ví½sledky a na ostatní­m nezáleží­. PÅ™ečetl jsem si nÄ›jaké pÅ™í­ručky a dozvÄ›dÄ›l se, že máme-li pÅ™edstavit novou myÅ¡lenku co nejpůsobivÄ›ji, musí­me také svůj projev uspoÅ™ádat tak, aby okamžitÄ› podní­til zájem posluchačů, takže nejdÅ™í­v ze vÅ¡eho jsem vedoucí­m pracovní­kům shromáždÄ›ní½m v luxusní­m hotelu citoval slova svatého Pavla: “žBůh skryl nejdůležitÄ›jÅ¡í­ vÄ›ci pÅ™ed moudrí½mi, protože oni nedokážou pochopit, co je prosté, a rozhodl se je odhalit lidem prostého srdce.” (Pozn. red.: Neví­me, jestli Peter Sherney mÄ›l na mysli citát z MatouÅ¡ova evangelia [11,25], v nÄ›mž stojí­: “žChválí­m tÄ›, Otče, Pane nebe i zemÄ›, že jsi skryl tyto vÄ›ci pÅ™ed moudrí½mi a opatrní½mi, a zjevil jsi je nemluvňátkům,” nebo Pavlovu první­ epiÅ¡tolu ke Korintskí½m [1,27]: “žAle což bláznivého jest u svÄ›ta, to vyvolil bůh, aby zahanbil moudré, a to, což jest u svÄ›ta mdlé, vyvolil Bůh, aby zahanbil silné.”)

Sotva jsem to doÅ™ekl, v auditoriu, kde se celé dva dny jen analyzovaly grafy a statistiky, zavládlo ticho. Napadlo mÄ›, že jsem právÄ› pÅ™iÅ¡el o mí­sto, ale rozhodl jsem se pokračovat. Jednak proto, že jsem to téma prostudoval, byl jsem si jist tí­m, co Å™í­kám, a zasloužil jsem si důvÄ›ru. A jednak proto, že ačkoli jsem v určití½ch momentech musel pomlčet o AthéninÄ› obrovském vlivu na celí½ postup, nijak jsem nelhal:

“žOvěřil jsem si, že chceme-li v současné dobÄ› zamÄ›stnance motivovat, je zapotÅ™ebí­ něčeho ví­c než dobrého ví½cviku v naÅ¡ich nesmí­rnÄ› kvalitní­ch stÅ™ediscí­ch. VÅ¡ichni v sobÄ› máme jakousi neznámou část, která je schopna dÄ›lat zázraky, jakmile se vynoÅ™í­ na povrch.

VÅ¡ichni pracujeme z nÄ›jakého důvodu: musí­me živit dÄ›ti, vydÄ›lávat pení­ze na živobytí­, dát životu určití½ smysl, dosáhnout podí­lu na moci. V průbÄ›hu této činnosti se vÅ¡ak vyskytují­ nudné etapy a tajemství­ spočí­vá v tom, jak tyto etapy zmÄ›nit v setkání­ se sebou samí½m nebo s něčí­m vyÅ¡Å¡í­m.

NapÅ™í­klad: hledání­ krásy není­ vždy spojeno s něčí­m praktickí½m, a pÅ™ece o ni usilujeme, jako by to byla nejdůležitÄ›jÅ¡í­ vÄ›c na svÄ›tÄ›. Ptáci se uÄí­ zpí­vat, což neznamená, že jim to pomůže sehnat potravu, uniknout dravcům nebo zbavit se parazitů. Podle Darwina ptáci zpí­vají­, protože jen tak dokážou pÅ™ilákat partnera a pÅ™ispí­vat k zachování­ druhu.”

PÅ™eruÅ¡il mÄ› manažer z Ženevy, kterí½ naléhal na objektivnÄ›jÅ¡í­ prezentaci. Generální­ Å™editel mÄ› vÅ¡ak povzbudil, abych mluvil dál, a to mÄ› potěšilo.

“žRovněž podle Darwina, kterí½ napsal knihu schopnou zmÄ›nit bÄ›h lidstva (pozn. red.: O vzniku druhů, 1871, v ní­Å¾ dokazuje, že človÄ›k je ví½sledkem ví½voje určitého druhu opic), vÅ¡ichni ti, kteÅ™í­ dovedou vyvolat zaní­cení­, opakují­ nÄ›co, co se dÄ›je již od dob jeskynní­ho človÄ›ka, kdy rituály, jejichž účelem bylo zí­skat pÅ™í­zeň bližní­ho, mÄ›ly zásadní­ ví½znam pro pÅ™ežití­ a ví½voj lidského druhu. Nuže, jakí½ je rozdí­l mezi ví½vojem lidského druhu a ví½vojem nÄ›jaké bankovní­ pobočky? Žádní½. Obojí­ je posluÅ¡no tí½chž zákonů – jen ti nejschopnÄ›jÅ¡í­ pÅ™eží­vají­ a rozví­její­ se.”

Tady jsem musel uvést, že tuto myÅ¡lenku jsem rozvedl dí­ky spontánní­ spolupráci jedné z mí½ch úÅ™ednic, Sherine Khalil.

“žSherine, která si dává Å™í­kat Athéna, pÅ™inesla na své pracoviÅ¡tÄ› noví½ typ chování­, a to zaní­cení­. PÅ™esnÄ› tak, nÄ›co, co nikdy nebereme v úvahu, jedná-li se o půjčky nebo ví½kazy ví½dajů. Moji zamÄ›stnanci začali použí­vat hudbu jako podnÄ›t k lepÅ¡í­ péči o zákazní­ky.”

DalÅ¡í­ manažer mÄ› pÅ™eruÅ¡il s tí­m, že to je už stará známá vÄ›c: totéž dÄ›lají­ v supermarketech, kde chtÄ›jí­ různí½mi melodiemi pobí­zet zákazní­ka k nákupu.

“žNeÅ™í­kám, že pouÅ¡tí­me hudbu v pracovní­m prostÅ™edí­. Lidé začali ží­t jinak, protože Sherine – nebo chcete-li Athéna – je naučila tančit pÅ™ed začátkem pracovní­ doby. Neví­m pÅ™esnÄ›, jakí½ mechanismus to může u lidí­ uvést do pohybu; jako Å™editel odpoví­dám jen za ví½sledky, ne za postup. Netančil jsem. Ale pochopil jsem, že prostÅ™ednictví­m onoho typu tance vÅ¡ichni cí­tí­ tÄ›snÄ›jÅ¡í­ spojení­ s tí­m, co dÄ›lají­.

Narodili jsme se, vyrostli a byli jsme vychováváni se zásadou: čas jsou pení­ze. Ví­me pÅ™esnÄ›, co jsou pení­ze, ale jakí½ je ví½znam slova čas? Den má čtyÅ™iadvacet hodin a nekonečné množství­ momentů. Musí­me si uvÄ›domovat každou minutu a umÄ›t ji využí­t buď v tom, co dÄ›láme, nebo když jen pÅ™emí­táme o životÄ›. Jestliže zpomalí­me, vÅ¡ecko trvá mnohem déle. JistÄ›, déle může trvat mytí­ nádobí­, sestavení­ bilance, souhrn úvÄ›rů nebo ví½počet dlužní­ch úpisů, ale proč toho nevyuží­t, abychom mysleli na nÄ›co pÅ™í­jemného a těšili se ze života?”

Hlavní­ manažer banky se na mÄ› pÅ™ekvapenÄ› podí­val. UrčitÄ› chtÄ›l, abych dál podrobnÄ› vysvÄ›tloval vÅ¡echno, co jsem se naučil, ale nÄ›kteÅ™í­ z pÅ™í­tomní½ch už zneklidnÄ›li.

“žRozumí­m dobÅ™e, co chcete Å™í­ct,” prohlásil. “žVí­m, že vaÅ¡i úÅ™ední­ci začali vykonávat svou práci s vÄ›tÅ¡í­m nadÅ¡ení­m, protože mÄ›li za celí½ den aspoň jeden okamžik, kdy se dostali do kontaktu sami se sebou. Rád bych vám poblahopÅ™ál k tomu, že jste prokázal dostatečnou pružnost a povolil využití­ neobvyklí½ch poznatků, které pÅ™ináÅ¡ejí­ vynikají­cí­ ví½sledky.

Jelikož vÅ¡ak tady jsme na zasedání­ a mluví­me o čase, máte už jen pÄ›t minut, abyste svůj projev dokončil. Bylo by možné stručnÄ› pÅ™ednést hlavní­ body, jež by nám umožnily uplatnit tyto zásady v ostatní­ch pobočkách?”

MÄ›l pravdu. To vÅ¡echno by mohlo bí½t dobré pro práci, ale také by se to mohlo stát osudní½m mé kariéÅ™e, takže jsem se rozhodl shrnout to, co jsme s Athénou sepsali.

“žNa základÄ› osobní­ch poznatků jsem s Sherine Khalil rozvedl nÄ›kolik bodů, které s nejvÄ›tÅ¡í­ radostí­ prodiskutuji se zájemci. Zde jsou ty hlavní­:

A) VÅ¡ichni máme jakousi neznámou schopnost, která zůstane neznámá navždy. PÅ™esto se může stát naÅ¡í­ spojenkyní­. Jelikož není­ možné ji změřit nebo ekonomicky zhodnotit, nikdy se nebere v úvahu, ale protože zde mluví­m s lidskí½mi bytostmi, jsem si jist, že alespoň v teorii je jasné, o čem mluví­m.

B) V mé pobočce byla tato schopnost aktivována tancem založení½m na určitém rytmu, kterí½ – jestli se nemí½lí­m – pochází­ z asijskí½ch pustin. Mí­sto původu vÅ¡ak není­ podstatné, pokud lidé mohou sví½m tÄ›lem vyjádÅ™it to, co se snaÅ¾í­ Å™í­ct duÅ¡e. Ví­m, že slovo “šduÅ¡e’ zde může bí½t Å¡patnÄ› pochopeno, a proto doporučuji, abychom je nahradili “šintuicí­’. A jestliže ani to se neujme, můžeme uží­vat ví½raz “šprvotní­ emoce’, kterí½ má pravdÄ›podobnÄ› vÄ›dečtÄ›jÅ¡í­ konotaci, pÅ™estože Å™í­ká ménÄ› než pÅ™edchozí­ slova.

C) Podní­til jsem úÅ™ední­ky, aby pÅ™ed odchodem do zamÄ›stnání­ mí­sto gymnastiky nebo aerobiku alespoň hodinu tančili. Stimuluje to tÄ›lo a mysl, začnou den tí­m, že vyžadují­ sami od sebe kreativitu, a pak tuto nahromadÄ›nou energii využijí­ pÅ™i plnÄ›ní­ úkolů v pobočce.

D) Klienti a úÅ™ední­ci žijí­ ve stejném svÄ›tÄ›: realitu pÅ™edstavují­ elektrické podnÄ›ty v naÅ¡em mozku. To, čemu Å™í­káme “švidÄ›t’, je impuls energie v naprosto temné zónÄ› hlavy. Můžeme se tedy pokusit danou realitu pozmÄ›nit, jestliže se naladí­me na stejnou vlnu. Veselí­, stejnÄ› jako nadÅ¡ení­ nebo láska, je nakažlivé, i když sám nechápu, jak k tomu dochází­. PodobnÄ› působí­ smutek, deprese, nenávist – prostÄ› to, co mohou klienti nebo ostatní­ úÅ™ední­ci “šintuitivnÄ›’ vycí­tit. Ke zlepÅ¡ení­ ví½konnosti je zapotÅ™ebí­ vytvoÅ™it mechanismy, jež by tyto pozitivní­ stimuly zpÅ™í­tomňovaly.”

“žTo je pÅ™í­liÅ¡ esoterické,” prohlásila žena, která Å™í­dila fondy akcií­ jedné kanadské pobočky.

Trochu mÄ› to vyvedlo z rovnováhy – nikoho jsem zÅ™ejmÄ› nepÅ™esvÄ›dčil. TváÅ™il jsem se, že jsem její­ komentáÅ™ pÅ™eslechl, a s veÅ¡kerou svou vynalézavostí­ jsem se pokusil o technickí½ závÄ›r:

“žBanka by mÄ›la vÄ›novat určitou částku na ví½zkum toho, jak tento pÅ™enos funguje; dosáhli bychom tak mnohem vÄ›tÅ¡í­ch zisků.”

Toto zakončení­ mi pÅ™ipadalo dostatečnÄ› uspokojivé, takže jsem se rozhodl nevyuží­t zbí½vají­cí­ch dvou minut. Po skončení­ semináÅ™e na sklonku vyčerpávají­cí­ho dne mÄ› generální­ Å™editel pozval na večeÅ™i – pÅ™ede vÅ¡emi kolegy, jako by chtÄ›l ukázat, že podporuje vÅ¡e, o čem jsem hovoÅ™il. Takovou pÅ™í­ležitost jsem dosud nemÄ›l a snažil jsem se jí­ využí­t co nejlépe; rozhovoÅ™il jsem se o ví½konech, ví½kazech, potí­Å¾í­ch na burze cenní½ch papí­rů, o noví½ch trzí­ch. On mÄ› vÅ¡ak pÅ™eruÅ¡il: ví­c ho zají­malo vÅ¡e, co jsem se naučil od Athény.

K mému pÅ™ekvapení­ nakonec pÅ™evedl hovor na osobní­ témata.

“žVí­m, co jste mÄ›l ve svém projevu na mysli, když jste se zmí­nil o čase. Začátkem letoÅ¡ní­ho roku, bÄ›hem prodlouženého sváteční­ho volna, jsem se rozhodl na chví­li si sednout na zahradÄ›. Z dopisní­ schránky jsem si vzal noviny, nic důležitého – až na vÄ›ci, o nichž novináÅ™i usoudili, že je musí­me znát, sledovat, zaujmout k nim stanovisko.

Napadlo mÄ› zatelefonovat nÄ›komu z mé skupiny, ale nemÄ›lo to smysl, protože vÅ¡ichni byli doma s rodinou. PoobÄ›dval jsem s manželkou, dÄ›tmi a vnuky, trochu jsem si zdÅ™í­ml, když jsem se probudil, udÄ›lal jsem si pár poznámek, a najednou jsem si vÅ¡iml, že jsou teprve dvÄ› hodiny odpoledne a že mám pÅ™ed sebou jeÅ¡tÄ› tÅ™i hodiny bez práce, a pÅ™estože velice rád tráví­m čas s rodinou, začal jsem si pÅ™ipadat neužiteční½.

Nazí­tÅ™í­ jsem využil volného času a dal jsem si vyÅ¡etÅ™it žaludek, ale naÅ¡tÄ›stí­ se nezjistilo nic vážného. ZaÅ¡el jsem k zubaÅ™i, kterí½ mi Å™ekl, že nemám žádné problémy. Znovu jsem poobÄ›dval s manželkou, dÄ›tmi a vnuky, znovu jsem chví­li spal, zase jsem se probudil ve dvÄ› odpoledne a uvÄ›domil si, že nemám vůbec nic, na co bych se soustÅ™edil.

Polekalo mÄ› to: nemÄ›l bych nÄ›co dÄ›lat? Kdybych si chtÄ›l nÄ›jakou práci vymyslet, nebylo by to tak těžké – vždycky máme plány, které je tÅ™eba rozví­jet, žárovky, které se musejí­ vymÄ›nit, suché listí­, které se má shrabat, kromÄ› toho je tÅ™eba srovnat kní­Å¾ky, uspoÅ™ádat počí­tačoví½ archiv atd. Ale co tak čelit naprostému prázdnu? A vtom jsem si vzpomnÄ›l na nÄ›co, co se mi zdálo krajnÄ› důležité: musí­m jí­t hodit do schránky asi kilometr vzdálené od mého venkovského domu jeden z vánoční­ch pozdravů, kterí½ jsem zapomnÄ›l na stole.

PÅ™ekvapilo mÄ› to: proč bych ten pozdrav musel posí­lat dnes? Copak nemohu vÅ¡eho nechat a nic nedÄ›lat?

Hlavou mi probÄ›hla Å™ada myÅ¡lenek: pÅ™átelé, kteÅ™í­ se starají­ o vÄ›ci, jež se jeÅ¡tÄ› nestaly, známí­, kteÅ™í­ umÄ›jí­ vyplnit každou minutu svého života úkoly, jež mi pÅ™ipadají­ absurdní­, nesmyslní½mi Å™ečmi, dlouhí½mi telefonáty, v nichž neÅ™í­kají­ nic důležitého. Už jsem vidÄ›l své Å™editele vymí½Å¡let práci, aby zdůvodnili své funkce, nebo úÅ™ední­ky, kteÅ™í­ mají­ strach, protože toho dne nebyli pověřeni ničí­m důležití½m, což může znamenat, že už nejsou potÅ™ební­. Moje žena se trápí­, protože syn se rozvedl, můj syn se trápí­, protože můj vnuk mÄ›l ve Å¡kole Å¡patné známky, vnuk je celí½ ustraÅ¡ení½, protože zarmoutí­ rodiče – i když vÅ¡ichni ví­me, že známky nejsou zas tak důležité.

Svedl jsem se sebou dlouhí½ a těžkí½ boj, abych nevstal z mí­sta, kde jsem byl. Tí­sniví½ pocit ponenáhlu vystÅ™í­dalo pÅ™emí­tání­ a já jsem začal naslouchat své duÅ¡i – nebo intuici nebo prvotní­m emocí­m, záleÅ¾í­ na tom, čemu uvěří­te. AÅ¥ už je to cokoli, tato část mne samého nesmí­rnÄ› toužila rozmlouvat, ale já jsem mÄ›l poÅ™ád moc práce.

V tomto pÅ™í­padÄ› to nebyl tanec, ale ticho, naprostá nepÅ™í­tomnost hluku a pohybu, co mÄ› spojilo se sebou samí½m. A věřte mi, nebo ne, dozvÄ›dÄ›l jsem se hodnÄ› o problémech, které mi dÄ›laly starosti – pÅ™estože na vÅ¡echny ty problémy jsem vůbec nemyslel, když jsem tam tak sedÄ›l. NeuvidÄ›l jsem Boha, ale jasnÄ›ji jsem si uvÄ›domil, jak se mám rozhodnout.”

JeÅ¡tÄ› než zaplatil účet, navrhl mi, abych tu úÅ™ednici poslal do Dubaje, kde banka oteví­rá novou, velmi rizikovou pobočku. Jako vynikají­cí­ Å™editel vÄ›dÄ›l, že já už jsem se naučil vÅ¡e podstatné, a nyní­ bylo tÅ™eba jenom pokračovat – ta úÅ™ednice mohla bí½t užitečná jinde. NevÄ›domky mi tak pomohl splnit můj slib.
Po návratu do Londí½na jsem neprodlenÄ› tlumočil návrh AthénÄ›. Ihned pÅ™ijala; Å™ekla, že mluví­ plynnÄ› arabsky (vÄ›dÄ›l jsem to, ponÄ›vadž mi bylo známo, odkud pochází­ její­ otec). My jsme vÅ¡ak nehodlali uzaví­rat obchody s Araby, ní½brž s cizinci. PodÄ›koval jsem jí­ za pomoc, ona nebyla ani trochu zvÄ›davá na ví½sledek mého projevu na zasedání­ – zeptala se jen, kdy si má sbalit kufry.

Dodnes neví­m, jestli ten pÅ™í­tel ze Scotland Yardu nebyl pouhí½ ví½mysl. Kdyby to byla pravda, Athénina vraha by už určitÄ› zatkli – protože nevěří­m tomu, co o tom zločinu psali v novinách. Zkrátka, mohu rozumÄ›t financování­, mohu si dokonce dovolit Å™í­ct, že tanec pomáhá bankovní­m úÅ™ední­kům lépe pracovat, ale nikdy nedokážu pochopit, proč ta nejlepÅ¡í­ policie svÄ›ta nÄ›které vrahy dokáže dopadnout, zatí­mco jiné nechá na svobodÄ›.

Na tom už ale nezáleží­.

PÅ™í­Å¡tí­ kapitola bude on-line: 02.04.07

Drazí­ ÄtenáÅ™i, protože nehovoÅ™í­m VaÅ¡í­m jazykem, požádal jsem nakladatelství­ o pÅ™eklad komentářů a postÅ™ehů, které mi zde zanecháte. VaÅ¡e názory na mou novou knihu jsou pro mne velice důležité.S láskou

Paulo Coelho

E aqui estamos nós, quase no meio do ano. Nunca acreditei em coincidíªncias, mas acho que ter feito a série sobre os pecados capitais sem pensar no calendário, e notando que a preguií§a termina sendo publicada quando muitas de nossas decisíµes no dia 1 de Janeiro já estí£o encaminhadas ou abandonadas, deve ser visto como um sinal para nós todos.

Definií§í£o do dicionário: substantivo feminino, do Latim Prigritia. Aversí£o ao trabalho; negligíªncia; indolíªncia. Para a Igreja Católica: todos os seres vivos que se movem devem ganhar o pí£o com o suor do seu rosto, e ní£o estar sempre pensando em resultados seguros e imediatos. A preguií§a é uma falta de esforí§o fí­sico ou espiritual, que degenera a alma e leva í  tristeza e í  depressí£o.

Uma história da tradií§í£o oral: Assim que morreu, Juan encontrou-se num belí­ssimo lugar, rodeado pelo conforto e beleza que sonhava. Um sujeito vestido de branco aproximou-se: “vocíª tem direito ao que quiser: qualquer alimento, prazer, diversí£o”, disse.

Encantado, Juan fez tudo que sonhou fazer durante a vida. Depois de muitos anos de prazeres, procurou o sujeito de branco:

“Já experimentei o que tinha vontade”, disse. “Preciso agora de um trabalho, para me sentir útil”.

“Sinto muito”, disse o sujeito de branco, “mas esta é a única coisa que ní£o posso conseguir. Aqui ní£o há trabalho”.

“Passar a eternidade morrendo de tédio? Preferia mil vezes estar no inferno!”.

O homem de branco aproximou-se, e disse em voz baixa: “E onde o senhor pensa que está?”

Segundo Winnie Albert: como é que uma sociedade pode sobreviver se está cada vez mais concentrada em alimentos congelados, fotos instantí¢neas, puríª de batatas, e leitura diní¢mica, e calculadoras eletrí´nicas? Sociologia da preguií§a: tanto aquele que trabalha em excesso, como aqueles que se recusam a trabalhar, estí£o reagindo da mesma maneira – procurando afastar-se dos problemas naturais de qualquer ser humano, evitando pensar na realidade próxima e nas responsabilidades inerentes a uma vida normal (Fonte: O trabalhador compulsivo, Oxford, 2001)

Segundo o budismo: tradicionalmente, a preguií§a é um dos principais obstáculos ao despertar da alma. Ela se manifesta de tríªs maneiras: a preguií§a do conforto, que nos faz permanecer sempre no mesmo lugar. A preguií§a do coraí§í£o, quando nos sentimos desencorajados e desestimulados. Finalmente, a preguií§a da amargura, quando nada mais nos importa, e já ní£o somos parte deste mundo ( Fonte: Pema Shodron in Shambala Sun, Novembro 1998).

Comentário do Tao Te King: Um homem no caminho adapta-se ao Caminho. Um homem na virtude adapta-se í  Virtude. Um homem que perde alguma coisa conforma-se í  Perda. Aquele que se conforma com o Caminho é alegremente aceito por ele. Aquele que é virtuoso é aceito pela virtude. Aquele que se conforma com a perda é aceito pela Perda.

Portanto, já quase no meio de 2007: costumamos nos perguntar: de onde vem a inspiraí§í£o? Onde está a alegria de viver? Vale mesmo a pena todo este esforí§o, já que durante todo o ano que passou eu procurei ir além dos meus limites, sustentei minha famí­lia, agi da melhor maneira possí­vel, e mesmo assim ní£o cheguei onde desejava? Um guerreiro da luz entende que o despertar é um longo processo, e que precisa equilibrar contemplaí§í£o e trabalho para chegar até onde deseja. Ní£o é refletindo sobre o que ní£o conseguiu que ele irá mudar; muito pelo contrário, nestas perguntas está o germe da inaí§í£o, do desestí­mulo. Sim, talvez tenhamos feito tudo certo e os resultados ní£o sí£o visí­veis, mas eu tenho certeza: há resultados. Que seguramente serí£o revelados í  medida que andamos – se ní£o desistirmos agora.

Feliz trabalho para todos.

Ed eccoci giunti quasi alla metí  dell’anno. Io non ho mai creduto alle coincidenze, ma penso che aver fatto la serie sui vizi capitali senza pensare al calendario, e notando che il testo sulla pigrizia viene pubblicato quando molte delle decisioni che abbiamo preso il 1° gennaio sono ormai avviate o abbandonate, debba essere visto come un segnale per noi tutti.

Definizione del dizionario: sostantivo femminile, dal latino pigritia(m). Avversione al lavoro, negligenza, indolenza.

Per la Chiesa Cattolica: tutti gli esseri viventi che si muovono devono guadagnarsi il pane con il sudore della fronte, e non pensare sempre a risultati sicuri e immediati. La pigrizia è una mancanza di sforzo fisico o spirituale, che corrompe l’anima e conduce alla tristezza e alla depressione.

Una storia della tradizione orale: non appena morí¬, Juan si ritroví² in un luogo bellissimo, circondato dalla comodití  e dalla bellezza che sognava. Un tipo vestito di bianco gli si avviciní²: “Hai diritto a quello che vuoi: qualsiasi cibo, piacere, svago”, disse.
Affascinato, Juan fece tutto quello che aveva sognato di fare in vita. Dopo molti anni di piacere, cercí² il tipo in bianco:
“Ho gií  provato tutto quello di cui avevo voglia”, disse. “Ora ho bisogno di un lavoro, per sentirmi utile”.
“Mi dispiace molto”, disse il tipo in bianco, “ma questa è l’unica cosa che non posso ottenere per te. Qui non c’è lavoro”.
“Passare l’eternití  morendo di tedio? Preferirei mille volte stare all’inferno!”
L’uomo in bianco gli si avviciní² e disse a voce bassa:
“E dove pensi di essere?”

Secondo Winnie Albert: come puí² una societí  sopravvivere se è sempre pií¹ concentrata su cibi congelati, fotografie istantanee, purè di patate, lettura dinamica e calcolatrici elettroniche?

Sociologia della pigrizia: tanto quelli che lavorano in eccesso quanto coloro che si rifiutano di lavorare, dimostrano di avere la stessa reazione – cercano di allontanarsi dai problemi naturali di qualsiasi essere umano, evitando di pensare alla realtí  prossima e alle responsabilití  inerenti a una vita normale (Fonte: Il lavoratore compulsivo, Oxford, 2001)

Secondo il buddismo: tradizionalmente, la pigrizia è uno dei principali ostacoli al risveglio dell’anima. Essa si manifesta in tre maniere: la pigrizia della comodití , che ci fa rimanere sempre nello stesso luogo; la pigrizia del cuore, quando ci sentiamo scoraggiati e senza stimoli; infine, la pigrizia dell’amarezza, quando non ci importa pií¹ di nulla e non facciamo pií¹ parte di questo mondo ( Fonte: Pema Shodron in Shambala Sun, Novembre 1998)

Commento del Tao Te Ching: un uomo in cammino si adatta al Cammino. Un uomo nella virtí¹ si adatta alla Virtí¹. Un uomo che perde qualche cosa si conforma alla Perdita. Colui che si conforma al Cammino ne viene gioiosamente accettato. Colui che è virtuoso è accettato dalla Virtí¹.
Colui che si rassegna alla perdita è accettato dalla Perdita.

Dunque, giunti ormai a metí  del 2007: siamo soliti domandarci: da dove viene l’ispirazione? Dove sta la gioia di vivere? Vale davvero la pena di sforzarsi tanto, giacché durante tutto l’anno che è passato io ho cercato di superare i miei limiti, ho mantenuto la famiglia, mi sono comportato nel modo migliore, e tuttavia non sono arrivato dove desideravo?
Un guerriero della luce capisce che il risveglio è un lungo processo, e che è necessario equilibrare contemplazione e lavoro per arrivare dove si desidera. Non è riflettendo su cií² che non ha ottenuto che egli cambierí , anzi, al contrario, in queste domande risiede il germe dell’inazione, dello scoraggiamento. Sí¬, forse abbiamo fatto tutto bene e i risultati non sono visibili, ma io ne sono sicuro: i risultati ci sono. E certamente saranno rivelati a mano a mano che noi procederemo – se non desisteremo proprio ora.
Buon lavoro a tutti.

Et nous voilí  presque au milieu de l’année. Je n’ai jamais cru aux coí¯ncidences, mais je crois que si j’ai réalisé la série sur les péchés capitaux sans penser au calendrier, et si je remarque que la paresse est publiée alors que nombre de nos décisions du 1er janvier sont déjí  mises en pratique ou abandonnées, il faut regarder cela comme un signe pour nous tous.

Définition du dictionnaire : substantif féminin, du latin pigritia. Aversion pour le travail ; négligence ; indolence.

Pour l’Église catholique : Tous les íªtres vivants qui sont en mouvement doivent gagner leur pain í  la sueur de leur front, et ne pas toujours penser í  des résultats assurés et immédiats. La paresse est une absence d’effort physique et spirituel, qui corrompt l’í¢me et mène í  la tristesse et í  la dépression.

Une histoire de la tradition orale : Sití´t qu’il mourut, Juan se retrouva dans un endroit très beau, entouré de confort et de beauté. Un individu víªtu de blanc s’approcha : « Vous avez droit í  ce que vous voulez : aliment, plaisir, divertissement », lui dit-il.
Enchanté, Juan fit tout ce qu’il avait ríªvé de faire au cours de sa vie. Après des années de plaisir, il alla trouver l’individu en blanc :
« J’ai fait les expériences dont j’avais envie, dit-il. J’ai maintenant besoin d’un travail pour me sentir utile.
– Désolé, répondit l’individu en blanc, mais c’est la seule chose que je ne peux pas obtenir. Ici, il n’y a pas de travail.
– Passer l’éternité í  mourir d’ennui ? Je préférerais mille fois íªtre en enfer ! »
L’homme en blanc s’approcha, et il lui dit í  voix basse :
« Et oí¹ pensez-vous que vous íªtes ? »

Selon Winnie Albert : Comment une société peut-elle survivre si elle se concentre de plus en plus sur les aliments surgelés, les photos instantanées, la purée de pommes de terre, la lecture dynamique et les calculatrices électroniques ?

Sociologie de la paresse : Celui qui travaille excessivement comme ceux qui refusent de travailler réagissent de la míªme manière – en cherchant í  s’éloigner des problèmes naturels í  tout íªtre humain, évitant de penser í  la réalité proche et aux responsabilités inhérentes í  une vie normale. (Source : Le travailleur compulsif, Oxford, 2001)

Selon le bouddhisme : Traditionnellement, la paresse est l’un des principaux obstacles í  l’éveil de l’í¢me. Elle se manifeste de trois manières : la paresse du confort, qui nous fait demeurer toujours au míªme endroit. La paresse du cÅ“ur, quand nous nous sentons découragés et endormis. Enfin, la paresse de l’amertume, quand plus rien ne nous importe et que nous ne faisons plus partie de ce monde. (Source : Pema Shodron, in Shambala Sun, Novembre 1998)

Commentaire du Tao-tö king : Un homme sur le chemin s’adapte au Chemin. Un homme dans la vertu s’adapte í  la Vertu. Un homme qui perd quelque chose se conforme í  la Perte. Celui qui se conforme au Chemin est joyeusement accepté par celui-ci. Celui qui est vertueux est accepté par la vertu.

Déjí  presque au milieu de 2007, donc. Nous nous demandons souvent : d’oí¹ vient l’inspiration ? Oí¹ est la joie de vivre ? Tout cet effort vaut-il vraiment la peine, puisque durant toute l’année passée j’ai cherché í  aller au-delí  de mes limites, j’ai subvenu aux besoins de ma famille, j’ai agi de la meilleure manière possible, et pourtant je ne suis pas arrivé lí  oí¹ je désirais arriver ?
Un guerrier de la lumière comprend que l’éveil est un long processus, et qu’il doit équilibrer contemplation et travail pour arriver lí  oí¹ il le désire arriver. Ce n’est pas en réfléchissant sur ses échecs qu’il va changer ; bien au contraire, dans ces questions se trouve le germe de l’inaction, du découragement. Oui, nous avons peut-íªtre fait tout comme il fallait et les résultats ne sont pas visibles, mais j’en ai la certitude : il y a des résultats. Qui se révéleront assurément í  mesure que nous marcherons – si nous ne renoní§ons pas maintenant.
Bon travail í  tous.

Here we are, almost in the middle of the year. I’ve never believed in coincidences, but feel that having written the series about cardinal sins without thinking about the calendar, and noting that sloth ends up being published when many of our decisions on January 1 are already underway or abandoned, should be a sign for all of us.

Dictionary definition: feminine noun, from the Latin Prigritia. Aversion to work, negligence, indolence.

For the Catholic Church: all live beings that move should earn their daily bread with the sweat of their face, and not be always thinking about safe and immediate results. Sloth is lack of physical or spiritual effort, which degenerates the soul and leads to sadness and depression.

An old fable passed on orally: As soon as he died, Juan found himself in a very beautiful place, surrounded by the comfort and beauty that he had dreamt of. A person dressed in white came up: ‘you have the right to whatever you want: any food, pleasure, fun”, he said.
Delighted, Juan did everything he had dreamt of during life. After many years of pleasures, he looked for the person in white:
“I’ve already done everything I wanted to”, he said. “Now I need some work, to feel useful”.
“I’m very sorry”, said the person in white, “but this is the only thing that I cannot get for you. Here there is no work”.
“To spend eternity dying of tedium? I would prefer a thousand times to be in hell!”
The person in white came up, and said in a low voice:
“Where do you think you are?”

According to Winnie Albert: How can a society survive if it is increasingly more focused on frozen foods, instant photographs, mashed potatoes, speed reading and electronic calculators?

Sociology of sloth: Both he who overworks, and those that refuse to work, are reacting in the same way – trying to get away from the natural problems of any human being, avoiding thinking about the close reality and about the responsibilities inherent to a normal life (Source: The compulsive worker, Oxford, 2001)

According to Buddhism: Traditionally, sloth is one of the principal obstacles to awakening the soul. It is manifested in three ways: the sloth of comfort, which makes us stay always in the same place. Sloth of the heart, when we feel discouraged and unstimulated. Finally, the sloth of bitterness, when nothing matters more to us, and we are already not part of this world (Source: Pema Shodron in Shambala Sun, November 1998)

Comment from the Tao Te King: A man on the path adapts to the Path. An upright man adapts to Virtue. A man who loses something resigns himself to the Loss. He who adapts to the Path is happily accepted by it. He that is upright is accepted by Virtue. He that resigns himself to the loss is accepted by the Loss.

Therefore, already almost in mid-2007: We are accustomed to asking ourselves: Where does inspiration come from? Where is the joy of living? Is all this effort worth while, because during all the year gone by I tried to go beyond my limits, I sustained my family, I behaved as well as possible, and even so I did not arrive where I wanted to?
A warrior of the light understands that awakening is a long process, and that it is necessary to balance contemplation and work to get where one wants. It is not reflecting on what one did not get that he will change; quite the contrary, in these questions is the germ of inaction, of lack of incentive. Yes, perhaps we have done everything right and the results are not visible, but I am certain: there are results. They will surely be revealed as we go along- if we do not give up now.
Happy work to everyone.

Y de repente, ya estamos aquí­, casi a mitad de año. No creo en coincidencias, pero pienso que el hecho de haber escrito esta serie sobre los pecados capitales sin tener en cuenta el calendario, y que la pereza termine siendo publicada cuando muchas de nuestras decisiones tomadas el uno de enero ya están llevándose a la práctica o han sido abandonadas, debe ser entendido como una señal para todos nosotros.

Definición del diccionario: sustantivo femenino, del latí­n prigritia. Aversión al trabajo. Negligencia, indolencia.

Para la Iglesia Católica: todos los seres vivos que se mueven deben ganarse el pan con el sudor de su frente, y no esperar, además, resultados seguros e inmediatos. La pereza es una falta de esfuerzo fí­sico o espiritual que degenera el alma conduciendo a la tristeza y a la depresión.

Una historia de la tradición oral: Un instante después del momento de su muerte, Juan se vio en un lugar muy hermoso, rodeado por toda la belleza y por todas las comodidades con las que habí­a soñado. Un individuo vestido de blanco se le acercó:
-Tiene derecho a lo que usted quiera: cualquier alimento, placer o diversión -dijo.
Encantado, Juan hizo todo lo que habí­a deseado en vida. Tras muchos años de placeres, fue a buscar al individuo de blanco:
-Ya he probado todo lo que querí­a -dijo. -Ahora necesito un trabajo para sentirme útil.
-Lo siento mucho -repuso el individuo de blanco, -pero esto es lo único que no puedo conseguirle. Aquí­ no hay trabajo.
-¿Pasar la eternidad muriendo de aburrimiento? ¡Preferirí­a mil veces estar en el infierno!
El hombre de blanco se le acercó, y le dijo en voz baja:
-¿Y dónde piensa usted que se encuentra?

Según Winnie Albert: ¿Cómo puede sobrevivir una sociedad que se muestra cada dí­a más dependiente de los alimentos congelados, las fotos instantáneas, el puré de patata, la lectura dinámica y las calculadoras electrónicas?

Sociologí­a de la pereza: tanto el que trabaja en exceso como el que se niega a trabajar, están reaccionando de la misma manera, pues intentan mantenerse al margen de los problemas naturales de todo ser humano e ignorar la realidad próxima y las responsabilidades inherentes a una vida normal (Fuente: El trabajador compulsivo, Oxford, 2001)

Según el budismo: Tradicionalmente, la pereza es uno de los principales inconvenientes para que el alma despierte. Puede manifestarse de tres maneras: la pereza de la comodidad, que hace que permanezcamos siempre en el mismo lugar. La pereza del corazón, que equivale a sentirse desanimado y falto de estí­mulos. Y la pereza de la amargura, cuando ya nada nos importa, y ya no formamos parte de este mundo. ( Fuente: Pema Shodron en Shambala Sun, Noviembre de 1998).

Comentario del Tao Te King: Un hombre en camino se adapta al Camino. Un hombre en la virtud se adapta a la Virtud. Un hombre que pierde algo asume la Pérdida.
El que se conforma con el Camino es alegremente acogido por éste. Aquel que es virtuoso es acogido por la virtud.
El que se conforma con la pérdida es acogido por la Pérdida.

Por lo tanto, ya casi a mitad de 2007: solemos preguntarnos: ¿de dónde viene la inspiración? ¿Dónde se encuentra la alegrí­a de vivir? ¿Realmente merece la pena todo este esfuerzo, si durante todo un año intenté superar mis limitaciones, sustenté a mi familia, actué de la mejor manera posible, y a pesar de todo no llegué donde querí­a?
Un guerrero de la luz comprende que el despertar es un proceso largo, y que es necesario equilibrar contemplación y trabajo para llegar adonde se desea. Reflexionando sobre lo que no logró no conseguirá cambiar, antes todo lo contrario: en estas preguntas se encuentra el origen de la inacción y el desánimo. Sí­: es muy posible que hayamos hecho todo correctamente y que los resultados no sean visibles, pero estoy seguro de algo: sí­ que hay resultados. Éstos se irán revelando mientras vayamos caminando, si no desistimos ahora.
Feliz trabajo para todos.

Πατήρ Τζιανκάρλο Φοντάνα, 72 ετών

ΣΑΦΩΣ ΚΑΙ EΝΙΩΣΑ μεγάλη έκπληξη όταν ήρθε στην εκκλησία εκείνο το υπερβολικά νεαρό ζευγάρι για να κανονίσουμε τα της τελετής. Λίγο γνώριζα τον Λούκας Γιέσεν-Πίτερσεν, και την ίδια κιόλας μέρα έμαθα ότι η οικογένειά του, που είχε μια απροσδιόριστη καταγωγή από Δανούς ευγενείς, ήταν κάθετα αντίθετη με την ένωση. Όχι μόνο με το γάμο, αλλά και με την Εκκλησία.

Ο πατέρας του, στηριζόμενος σε επιστημονικά επιχειρήματα που είναι πράγματι αδιαμφισβήτητα, έλεγε ότι η βίβλος, στην οποία βασίζεται η χριστιανική θρησκεία, δεν ήταν στην πραγματικότητα ένα βιβλίο, αλλά συρραφή εξήντα έξι διαφορετικών χειρογράφων που δε γνωρίζουμε ούτε τον πραγματικό τους τίτλο ούτε την ταυτότητα των συγγραφέων τους. Ότι μεταξύ της συγγραφής του πρώτου και του τελευταίου μεσολαβούν σχεδόν χίλια χρόνια, περισσότερος χρόνος από τότε που ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική, και ότι κανένα ζωντανό ον στον πλανήτη, από τους πιθήκους μέχρι τα πουλιά, δε χρειάζεται δέκα εντολές για να ξέρει να συμπεριφερθεί. Το μόνο που έχει σημασία είναι να ακολουθούν τους νόμους της φύσης και η αρμονία του κόσμου θα διατηρηθεί.

Φυσικά και διαβάζω τη Βίβλο. Φυσικά και ξέρω κάποια πράγματα για την ιστορία της. Όμως οι άνθρωποι που την έγραψαν ήταν όργανα της Θείας Βούλησης και ο Ιησούς δημιούργησε δεσμούς πιο ισχυρούς από τις δέκα εντολές: την αγάπη. Τα πουλιά, οι πίθηκοι και δεν ξέρω κι εγώ ποιο άλλο πλάσμα του Θεού υπακούν στα ένστικτά τους και κάνουν μόνο αυτό για το οποίο έχουν προγραμματιστεί. Στην περίπτωση του ανθρώπου τα πράγματα περιπλέκονται κάπως, επειδή ο άνθρωπος ξέρει για την αγάπη και τις παγίδες της.

Ορίστε. Κάνω πάλι κήρυγμα, ενώ θα έπρεπε να μιλάω για τη συνάντησή μου με την Αθηνά και τον Λούκας. Aπό τη συζήτηση με τον νεαρό -και λέω «ÏƒÏ…ζήτηση» επειδή δεν ανήκουμε στο ίδιο θρησκευτικό δόγμα κι έτσι δεν είμαι υποχρεωμένος να εκλάβω αυτά που μου είπε ως μυστικά εξομολόγησης- έμαθα ότι, εκτός από τον αντικληρικισμό που επικρατούσε στο σπίτι του, υπήρχαν έντονες αντιρρήσεις εξαιτίας του ότι η Αθηνά ήταν ξένη. Μου ήρθε να του πω να αναφέρει στους δικούς του ένα απόσπασμα από τη Βίβλο στο οποίο δεν υπάρχει καμία διακήρυξη πίστης, αλλά μια παρότρυνση για κοινή λογική:

Δέν θέλεις βδελύττεσθαι τόν Iδουμαίον, διότι είναι αδελφός σου- δέν θέλεις βδελύττεσθαι τόν Aιγύπτιον, διότι εστάθης ξένος εν Ï„É Î³Î· αυτού.*

Συγνώμη. Πάλι άρχισα να παραθέτω αποσπάσματα της βίβλου- υπόσχομαι ότι στο εξής θα συγκρατηθώ. Μετά τη συζήτηση με τον νεαρό πέρασα τουλάχιστον δύο ώρες με τη Σερίνε, ή Αθηνά, όπως προτιμούσε να τη λένε.

Η Αθηνά πάντα μου κινούσε την περιέργεια. Από τότε που είχε αρχίσει να εκκλησιάζεται, είχα την εντύπωση ότι είχε ένα πολύ ξεκάθαρο σχέδιο στο μυαλό της: να γίνει αγία.

Μου είπε ότι, παρόλο που ο φίλος της δεν το γνώριζε, λίγο πριν ξεσπάσει ο εμφύλιος στη Βηρυτό είχε μια εμπειρία που έμοιαζε πολύ με την εμπειρία της Αγίας Τερέζας του Λιζιέ: είχε δει αίμα στους δρόμους.* Θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε σε παιδικό ή εφηβικό τραύμα, όμως είναι γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι, λίγο πολύ, έχουν εμπειρίες παρόμοιες με αυτή, που είναι γνωστή ως «Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï…ργική κατάληψη από το ιερό». Ξαφνικά, για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, νιώθουμε ότι όλη μας η ζωή έχει νόημα, ότι οι αμαρτίες μας έχουν συγχωρεθεί, ότι η αγάπη υπερισχύει πάντα και ότι μπορεί να μας μεταμορφώσει οριστικά.

Όμως ταυτόχρονα νιώθουμε και φόβο. Το να παραδοθούμε εντελώς στην αγάπη, είτε είναι θεϊκή είτε ανθρώπινη, σημαίνει να απαρνηθούμε τα πάντα, μαζί και την ίδια μας την άνεση ή την ικανότητά μας να παίρνουμε αποφάσεις.

Σημαίνει να αγαπάμε με την πιο ουσιαστική έννοια της λέξης. Στην πραγματικότητα, δε θέλουμε να σωθούμε με τον τρόπο που έχει επιλέξει ο Θεός να μας σώσει: θέλουμε να έχουμε τον απόλυτο έλεγχο του κάθε βήματός μας, να έχουμε πλήρη επίγνωση των αποφάσεών μας, να είμαστε σε θέση να επιλέξουμε σε τι ή σε ποιον θα αφοσιωθούμε.

Με την αγάπη όμως δε γίνεται έτσι- έρχεται, ριζώνει και αρχίζει να έχει τον έλεγχο των πάντων. Μόνο οι πολύ δυνατές ψυχές την αφήνουν να τις οδηγήσει, κι η Αθηνά ήταν δυνατή ψυχή.

Τόσο δυνατή, που περνούσε ώρες ολόκληρες σε βαθιά περισυλλογή. Ήταν πολύ προικισμένη μουσικός. Έλεγαν ότι χόρευε πολύ καλά, αλλά επειδή η εκκλησία δεν είναι το κατάλληλο μέρος για κάτι τέτοιο, συνήθιζε να φέρνει την κιθάρα της κάθε πρωί, πριν πάει στο πανεπιστήμιο, και να τραγουδάει λίγο για την Παναγία.

Ακόμα θυμάμαι την πρώτη φορά που την άκουσα. Είχα τελειώσει την πρωινή λειτουργία για τους λίγους πιστούς που είναι πρόθυμοι να ξυπνήσουν νωρίς το χειμώνα, όταν θυμήθηκα ότι είχα ξεχάσει να πάρω τα χρήματα από το παγκάρι. Γύρισα και άκουσα μια μελωδία που με έκανε να τα δω όλα με άλλο μάτι, λες και στην ατμόσφαιρα γύρω μας υπήρχε η παρουσία κάποιου αγγέλου. Σε μια γωνιά μια κοπέλα περίπου είκοσι χρονών έπαιζε ύμνους με την κιθάρα της, με τα μάτια καρφωμένα στην εικόνα της Αμώμου Συλλήψεως, σαν να είχε πέσει σε έκσταση.

Πήγα στο παγκάρι. Η κοπέλα πρόσεξε την παρουσία μου και σταμάτησε να παίζει, αλλά εγώ της ένευσα με το κεφάλι παρακινώντας τη να συνεχίσει. ⁄Ύστερα, κάθισα σε ένα στασίδι, έκλεισα τα μάτια κι έμεινα να την ακούω.

Εκείνη τη στιγμή ήταν σαν να κατέβαινε από τους ουρανούς η αίσθηση του Παραδείσου, η «Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï…ργική κατάληψη από το ιερό». Σαν να καταλάβαινε τι γινόταν στην καρδιά μου, η κοπέλα συνδύασε τους ύμνους με τη σιωπή. Όταν σταματούσε να παίζει, εγώ έλεγα μια προσευχή. Μετά η μουσική ξανάρχιζε. Κατάλαβα ότι ζούσα μια αξέχαστη στιγμή στη ζωή μου, μία από αυτές τις μαγικές στιγμές που πολλές φορές τις καταλαβαίνουμε αφού έχουν πια περάσει.

Ήμουν ολοκληρωτικά εκεί, χωρίς παρελθόν και μέλλον, ζούσα αποκλειστικά σε εκείνο το πρωινό, με εκείνη τη μουσική, με εκείνη τη γλύκα, με την ανέλπιστη προσευχή. Ένιωσα λατρεία, έκσταση, ευγνωμοσύνη που ήμουν ζωντανός, χαρούμενος που είχα επιλέξει να ακολουθήσω την κλίση μου παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειάς μου. Στην απλότητα του μικρού ναού, στη φωνή της κοπέλας, στο φως του πρωινού που πλημμύριζε τα πάντα, κατάλαβα για μία ακόμα φορά ότι το μεγαλείο του Θεού εκδηλώνεται πάντα μέσα από τα απλά πράγματα.

Μετά από πολλά δάκρυα και ένα διάστημα που μου φάνηκε αιωνιότητα, σταμάτησε να παίζει. Στράφηκα να τη δω και ανακάλυψα ότι ήταν μία από τις γυναίκες της ενορίας.

Από τότε γίναμε φίλοι και, όποτε μπορούσαμε, μοιραζόμασταν αυτή τη λατρεία μέσω της μουσικής.

Όμως η ιδέα του γάμου με εξέπληξε εντελώς. Καθώς είχαμε κάποια οικειότητα, τη ρώτησα πώς περίμενε να τη δεχτεί η οικογένεια του συζύγου.

«Î†ÏƒÏ‡Î·Î¼Î±. Πολύ άσχημα».

Με πολλή προσοχή, τη ρώτησα αν ένιωθε αναγκασμένη να παντρευτεί για κάποιο λόγο.

«Î•Î¯Î¼Î±Î¹ παρθένα. Δεν είμαι έγκυος».

Ζήτησα να μάθω αν είχε μιλήσει με την οικογένειά της και μου είπε πως ναι- η αντίδρασή τους ήταν έκπληξη, συνοδευόμενη από τα δάκρυα της μητέρας της και τις απειλές του πατέρα της.

«ÎŒÏ„αν έρχομαι εδώ να υμνήσω την Παρθένο με τη μουσική μου, δε σκέφτομαι τι θα πουν οι άλλοι- μοιράζομαι απλώς τα συναισθήματά μου μαζί της. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, πάντα έτσι ήμουν. Είμαι ένα όργανο μέσω του οποίου μπορεί να εκδηλωθεί η Θεϊκή Ενέργεια. Κι αυτή η ενέργεια μου ζητά τώρα να κάνω παιδί, για να μπορέσω να του δώσω αυτό που ποτέ δεν έδωσε σ’ εμένα η φυσική μου μητέρα: προστασία και σιγουριά».

Τίποτα δεν είναι σίγουρο σ’ αυτό τον πλανήτη, της απάντησα. Είχε ακόμα όλη τη ζωή μπροστά της, υπήρχε αρκετός καιρός για να εκδηλωθεί αυτό το θαύμα της δημιουργίας. Όμως η Αθηνά ήταν αποφασισμένη:

«Î— Αγία Τερέζα δεν επαναστάτησε ενάντια στην αρρώστια που τη βρήκε. Το αντίθετο, τη θεώρησε σημάδι της Θείας Δόξας. Η Αγία Τερέζα ήταν πολύ πιο μικρή από εμένα όταν αποφάσισε να μπει στο μοναστήρι, δεκαπέντε χρονών. Της το απαγόρευσαν, αλλά εκείνη δεν το έβαλε κάτω: πήγε να μιλήσει απευθείας με τον Πάπα – το φαντάζεστε; Να μιλήσει με τον Πάπα; Και κατάφερε να πετύχει το σκοπό της.

»Î— ίδια Δόξα μού ζητά κάτι πολύ πιο εύκολο και πιο γενναιόδωρο από μια αρρώστια: να γίνω μητέρα. Αν περιμένω πολύ, δε θα μπορέσω να κάνω παρέα με το παιδί μου, η διαφορά της ηλικίας θα είναι μεγάλη και δε θα έχουμε πια κοινά ενδιαφέροντα».

Δε θα ήταν η μόνη, επέμεινα.

Aλλά η Αθηνά συνέχισε, σαν να μη με είχε ακούσει:

«Î•Î¯Î¼Î±Î¹ ευτυχισμένη μόνο όταν σκέφτομαι πως ο Θεός υπάρχει και με ακούει- αυτό όμως δε μου αρκεί για να συνεχίσω να ζω και τίποτα δε μοιάζει να έχει νόημα. Προσπαθώ να δείξω μια χαρά την οποία δε νιώθω, κρύβω τη λύπη μου για να μην ανησυχήσω αυτούς που τόσο με αγαπούν και με νοιάζονται.

Πρόσφατα όμως σκέφτηκα να αυτοκτονήσω. Το βράδυ, πριν κοιμηθώ, κουβεντιάζω για ώρα με τον εαυτό μου, ζητώντας απ’ την ιδέα αυτή να χαθεί- θα ήταν αχαριστία προς όλους, φυγή, μια κίνηση που θα έσπερνε τραγωδία και δυστυχία. Το πρωί έρχομαι εδώ να μιλήσω με την αγία, να την παρακαλέσω να με λυτρώσει από τους δαίμονες με τους οποίους συζητάω το βράδυ. Αυτό με έχει βοηθήσει ως τώρα, αλλά αρχίζω να χάνω τη δύναμή μου. Ξέρω ότι έχω μια αποστολή που την αρνούμαι εδώ και πολύ καιρό και που τώρα πρέπει να την αποδεχτώ.

»Î‘υτή η αποστολή είναι να γίνω μητέρα. Πρέπει να την εκπληρώσω, γιατί αλλιώς θα τρελαθώ. Αν δεν καταφέρω να δω τη ζωή να μεγαλώνει μέσα μου, δε θα μπορέσω ποτέ πια να αποδεχτώ τη ζωή που βρίσκεται έξω».

* Δευτερονόμιον, κεφάλαιο κγ, στίχος 7. (Σ.τ.Μ.)

* Η Αγία Τερέζα του Λιζιέ σε ηλικία δεκατριών ετών, βλέποντας μια εικόνα του Εσταυρωμένου, εντυπωσιάστηκε από το αίμα που κυλούσε από το χέρι του Ιησού και άκουσε μέσα της την κραυγή του: «Î”ιψώ». Ερμήνευσε την κραυγή ως «Î´Î¹ÏˆÏŽ για ψυχές» και τις σταγόνες του αίματος ως σύμβολο των αμαρτωλών ψυχών που χάνονται. Αποφάσισε έτσι να αφιερωθεί στη σωτηρία τους. (Σ.Ï„.Îœ.)

Το επόμενο κεφάλαιο θα δημοσιευτεί στο διαδίκτυο στις 02.04.07

Αγαπητοί αναγνώστες, επειδή δε μιλώ τη γλώσσα σας, ζήτησα από τον Έλληνα εκδότη μου να μου μεταφέρει τα σχόλιά σας μεταφρασμένα. Οι σκέψεις σας για το καινούριο μου βιβλίο είναι εξαιρετικά σημαντικές για μένα.

Με αγάπη,
Paulo Coelho

Pavel Podbielski, 57 let, majitel bytu

MÄ›li jsme s Athénou jedno společné: oba jsme byli váleční­ uprchlí­ci, do Anglie jsme se dostali jeÅ¡tÄ› jako dÄ›ti, pÅ™estože k mému útÄ›ku z Polska doÅ¡lo pÅ™ed ví­ce než padesáti roky. Oba jsme vÄ›dÄ›li, že i když vždycky dochází­ k nÄ›jaké fyzické zmÄ›nÄ›, tradice v exilu pokračují­ dál – komunity se scházejí­, jazyk a náboženství­ zůstávají­ Å¾ivé, lidé mají­ sklon bí½t si navzájem oporou v prostÅ™edí­, jež jim bude stále cizí­.

AvÅ¡ak právÄ› tak, jak tradice zůstávají­, touha vrátit se pomalu mizí­. Musí­ v naÅ¡ich srdcí­ch ží­t dál, je to nadÄ›je, kterou se rádi klameme – ale která se v praxi nikdy neuskuteční­; já už nikdy nebudu znova ží­t v ÄŒenstochové, Athéna a její­ pÅ™í­buzní­ už by se nikdy nevrátili do Bejrútu.

Takováto solidarita mÄ› pÅ™imÄ›la, abych jí­ pronajal tÅ™etí­ patro svého domu v Basset Road – jinak bych dal pÅ™ednost bezdÄ›tní½m nájemní­kům. Téhle neopatrnosti jsem se dopustil už dÅ™í­v a doÅ¡lo ke dvÄ›ma vÄ›cem: já si stěžoval na hluk, kterí½ dÄ›lali pÅ™es den, a oni si stěžovali na hluk, kterí½ já dÄ›lal v noci. Obojí­ koÅ™enilo v posvátní½ch elementech – v pláči a hudbÄ› – , ale protože to náleželo ke dvÄ›ma naprosto rozdí­lní½m svÄ›tům, těžko mohlo jedno tolerovat druhé.
Varoval jsem ji, ale ona toho nedbala a Å™ekla, abych byl klidní½, pokud jde o její­ dí­tÄ›: celí½ den tráví­ u babičky. A byt je pro ni ví½hodní½ tí­m, že má blí­zko do práce, do jedné banky v sousedství­.

PÅ™es mé varování­ a pÅ™estože zpočátku hrdinnÄ› odolávala, už za tí½den zazvonila u mí½ch dveÅ™í­. PÅ™iÅ¡la s dí­tÄ›tem v náruči:

“žChlapec nemůže usnout. Nemohl byste aspoň dnes tu hudbu ztlumit?”

VÅ¡ichni v mí­stnosti se k ní­ otočili.

“žCo se tu dÄ›je?”

Dí­tÄ› okamžitÄ› pÅ™estalo plakat, zÅ™ejmÄ› stejnÄ› pÅ™ekvapené jako jeho matka pÅ™i pohledu na skupinu taneční­ků, kteÅ™í­ náhle zůstali stát.

Stiskl jsem tlačí­tko, abych zastavil magnetofonoví½ pásek, pokynul jsem jí­, aby Å¡la dál, a hned nato jsem pÅ™í­stroj zase pustil, abych neruÅ¡il rituál. Athéna si sedla do kouta, dí­tÄ› chovala na klí­nÄ› a vidÄ›la, že pÅ™es hluk bubnu a plechů spokojenÄ› usnulo. Zúčastnila se celého obÅ™adu, společnÄ› s ostatní­mi se zvedla k odchodu a – jak jsem čekal – hned ráno pak zazvonila u mého bytu, jeÅ¡tÄ› než odeÅ¡la do práce.

“žNemusí­te mi vysvÄ›tlovat, co jsem vidÄ›la: lidi, kteÅ™í­ tančili se zavÅ™ení½ma očima. Ví­m, co to znamená, protože mnohokrát dÄ›lám totéž, jsou to v mém životÄ› jediné okamžiky klidu a mí­ru. DÅ™í­v než jsem se stala matkou, chodila jsem s manželem a pÅ™áteli do barů; tak jsem také ví­dala na taneční­m parketu lidi se zavÅ™ení½ma očima, nÄ›kteÅ™í­ chtÄ›li jen zapůsobit na druhé, jiní­ zase jako by byli vedeni nÄ›jakou vyÅ¡Å¡í­, mocnÄ›jÅ¡í­ silou. A já sama odjakživa nachází­m v tanci způsob, jak se spojit s něčí­m silnÄ›jÅ¡í­m, mocnÄ›jÅ¡í­m než já. Ale zají­má mÄ›, co to bylo za hudbu.”

“žCo budete dÄ›lat v nedÄ›li?”

“žNic zvláÅ¡tní­ho. Půjdu s Viorelem na procházku do Regent’s Parku, trochu se nadí½chat čerstvého vzduchu. Pro sebe budu mí­t jeÅ¡tÄ› spoustu času – v tomhle životní­m období­ si volí­m program podle synoví½ch potÅ™eb.”

“žPůjdu tedy s vámi.”

Po oba dny pÅ™ed naÅ¡í­ společnou procházkou se Athéna zúčastnila rituálu. Synek za pár minut usnul a ona jen mlčky sledovala, co se dÄ›je kolem ní­. Ačkoli sedÄ›la na pohovce bez hnutí­, byl jsem si jist, že její­ duÅ¡e tančí­.

V nedÄ›li odpoledne pÅ™i společné procházce parkem jsem ji požádal, aby dávala pozor na vÅ¡ecko, co vidí­ a slyÅ¡í­: na listí­ rozechvÄ›né vÄ›trem, na vlny v jezí­rku, na zpí­vají­cí­ ptáky, Å¡tÄ›kají­cí­ psy, kÅ™ičí­cí­ dÄ›ti, které pobí­haly sem a tam, jako by se Å™í­dily nÄ›jakou zvláÅ¡tní­ logikou, dospÄ›lí½m nepochopitelnou.

“žVÅ¡ecko se hí½be. A vÅ¡ecko se hí½be v rytmu. A vÅ¡ecko, co se hí½be v rytmu, vyvolává zvuk; to se v tuto chví­li dÄ›je tady a vÅ¡ude na svÄ›tÄ›. NaÅ¡i pÅ™edkové si toho vÅ¡imli, když se snažili uniknout chladu sví½ch jeskyní­: vÄ›ci se hí½bou a dÄ›lají­ hluk.

První­ lidé se na to možná dí­vali užasle, a hned nato zbožnÄ›: pochopili, že tí­mto způsobem se s nimi dorozumí­vá nÄ›jaká vyÅ¡Å¡í­ Bytost. Začali napodobovat okolní­ zvuky a pohyby v nadÄ›ji, že i oni se s tou Bytostí­ budou moci dorozumÄ›t: zrodil se tanec a hudba. PÅ™ed nÄ›kolika dny jste mi Å™ekla, že tancem dokážete komunikovat s něčí­m mocnÄ›jÅ¡í­m, než jste vy.”

“žKdyž tančí­m, jsem svobodná žena. Lépe Å™ečeno jsem svobodní½ duch, kterí½ může putovat vesmí­rem, vidÄ›t pÅ™í­tomnost, vytuÅ¡it budoucnost, pÅ™emÄ›nit se v čirou energii. A to mi pÅ™ináÅ¡í­ nesmí­rné potěšení­, radost, která vždycky pÅ™esahuje to, co jsem dosud zažila a co jeÅ¡tÄ› v budoucnu zažiju.

Kdysi jsem toužila stát se svÄ›ticí­ – hudbou a pohyby tÄ›la chválit Boha. Tahle cesta se mi vÅ¡ak už navždy uzavÅ™ela.”

“žJaká cesta se uzavÅ™ela?”

Upravila pÅ™ikrí½vku dí­tÄ›ti v kočárku. VidÄ›l jsem, že na tuhle otázku odpovÄ›dÄ›t nechce, a naléhal jsem: když se uzavÅ™ou ústa, je to proto, že nÄ›co důležitého má bí½t vysloveno.
Docela nevzruÅ¡enÄ›, jako by vždycky musela v tichosti snáÅ¡et vÅ¡e, co jí­ Å¾ivot ukládá, mi povÄ›dÄ›la o té epizodÄ› s cí­rkví­, kdy ji knÄ›z – asi její­ jediní½ pÅ™í­tel – odmí­tl pÅ™ipustit k pÅ™ijí­mání­. A o kletbÄ›, kterou v té chví­li vyslovila; katolickou cí­rkev pak opustila navždy.
“žSvatí½ je ten, kdo povznáÅ¡í­ svůj život,” vysvÄ›tlil jsem jí­. “žStaÄí­ pochopit, že vÅ¡ichni jsme tu z nÄ›jakého důvodu, a staÄí­ ten závazek splnit. Pak se můžeme vysmát sví½m velkí½m i malí½m trápení­m a nebát se jí­t dál, vÄ›domi si toho, že každí½ krok má smysl. Můžeme se nechat vést svÄ›tlem, jež vyzaÅ™uje z Vrcholu.”

“žCo je to Vrchol? V matematice je to nejvyÅ¡Å¡í­ bod trojúhelní­ku.”

“žI v životÄ› je to nejvyÅ¡Å¡í­ bod, cí­l vÅ¡ech, kdo jako ostatní­ bloudí­, ale ani v nejtěžší­ch chví­lí­ch neztrácejí­ ze zÅ™etele svÄ›tlo, jež z jejich srdce vyzaÅ™uje. O to v naÅ¡í­ skupinÄ› usilujeme. Vrchol je skryt v naÅ¡em nitru a můžeme k nÄ›mu dospÄ›t, jestliže ho pÅ™ijmeme a poznáme jeho svÄ›tlo.”

VysvÄ›tlil jsem jí­, že tanec, kterí½ v uplynulí½ch dnech sledovala, jsem pojmenoval “žhledání­ Vrcholu” a účastnily se jej osoby vÅ¡ech vÄ›koví½ch kategorií­ (v té dobÄ› jsme utvoÅ™ili skupinu deseti osob od devatenácti do pÄ›taÅ¡edesáti let). Athéna se zeptala, jak jsem na to pÅ™iÅ¡el.
VyprávÄ›l jsem jí­, že hned po skončení­ druhé svÄ›tové války se části mé rodiny podaÅ™ilo uprchnout pÅ™ed komunistickí½m režimem, kterí½ nastupoval v Polsku, a to do Anglie. Rodiče se doslechli, že by s sebou mÄ›li vzí­t umÄ›lecké pÅ™edmÄ›ty a staré knihy, kterí½ch prí½ si tu velice cení­.

Obrazy a skulptury se jim opravdu povedlo brzy prodat, ale zapráÅ¡ené knihy se dál kupily v koutÄ›. A protože mÄ› matka nutila čí­st a mluvit polsky, pomáhaly mi pÅ™i učení­. Jednou jsem v nÄ›jakém vydání­ Thomase Malthuse z devatenáctého století­ naÅ¡el dva listy poznámek svého dÄ›dečka, kterí½ zahynul v koncentrační­m táboÅ™e. Začal jsem to čí­st v domnÄ›ní­, že jsou to buď zprávy o dÄ›dictví­, nebo milostné dopisy nÄ›jaké tajné lásce, jelikož kolovaly zvÄ›sti, že se kdysi v Rusku do nÄ›koho zamiloval. Na tÄ›ch zvÄ›stech opravdu bylo nÄ›co pravdy. Å lo o lí­Äení­ jeho cesty na SibiÅ™ za komunistické revoluce; tam se v daleké vsi jménem DÄ›dov zamiloval do jedné herečky (pozn. red.: na mapÄ› se tu vesnici nepodaÅ™ilo nají­t; buď bylo jméno úmyslnÄ› zmÄ›nÄ›no, nebo to mí­sto zmizelo po vysí­dlování­ za Stalina). Podle dÄ›dečka byla členkou jakési sekty, která je pÅ™esvÄ›dčena, že v určitém typu tance nachází­ lék na vÅ¡echna lidská trápení­, protože umožňuje styk se svÄ›tlem Vrcholu.

Sekta se obávala, že by celá ta tradice mohla zaniknout; obyvatelé mÄ›li bí½t brzy pÅ™estÄ›hováni jinam a to mí­sto bylo určeno k nukleární­m zkouÅ¡kám. Herečka a její­ pÅ™átelé dÄ›dečka požádali, aby zapsal vÅ¡e, co se naučili. VyhovÄ›l jim, ale asi tomu nepÅ™ikládal valnou důležitost, své poznámky zapomnÄ›l založené v knize, kterou mÄ›l s sebou, a objevil jsem je až já.

Athéna mÄ› pÅ™eruÅ¡ila:

“žO tanci se pÅ™ece psát nedá. Je tÅ™eba tančit.”

“žJistÄ›. V poznámkách v podstatÄ› stálo, že tančit se má až do vyčerpání­, jako bychom byli horolezci, kteÅ™í­ vystupují­ na tuto horu, na tento posvátní½ vrchol. Tančit, až zrychlení½m dí½chání­m pÅ™ijme náÅ¡ organismus nezvyklé množství­ kyslí­ku, což nakonec způsobí­, že se rozplí½vá naÅ¡e totožnost, náÅ¡ vztah k prostoru a času. Tančit jenom za zvuku bicí­ch, každí½ den ten proces opakovat, pochopit, že v určité chví­li se oči samovolnÄ› zavÅ™ou a my ponenáhlu spatÅ™ujeme svÄ›tlo, jež vychází­ z nás, odpoví­dá na naÅ¡e otázky, rozví­jí­ naÅ¡e skryté sí­ly.”

“žUž jste nÄ›jakou sí­lu rozvinul?”

Mí­sto odpovÄ›di jsem navrhl, aby se k naÅ¡í­ skupinÄ› pÅ™ipojila, když už to patrnÄ› chlapci nevadí­, pÅ™estože zvuk činelů a bicí­ch je hodnÄ› hlasití½. Nazí­tÅ™í­ už tam byla, když jsme začí­nali jako obvykle. PÅ™edstavil jsem ji pÅ™átelům a Å™ekl jim jen tolik, že je to sousedka z bytu nade mnou; nikdo se nezmí­nil o ničem osobní­m ani se nevyptávali, co dÄ›lá. Ve stanovení½ okamžik jsem zapnul zvuk a začali jsme tančit.

Athéna zahájila tanec nÄ›kolika kroky s dí­tÄ›tem v náručí­, ale chlapec okamžitÄ› usnul, a tak ho položila na pohovku. DÅ™í­v než jsem zavÅ™el oči a dostal se do transu, uvidÄ›l jsem, že pÅ™esnÄ› pochopila cestu Vrcholu.

Každí½ den – kromÄ› nedÄ›le – pak pÅ™icházela i se synem. NÄ›kolika málo slovy jsme se pÅ™iví­tali; pak jsem pustil hudbu, kterou jeden můj pÅ™í­tel zí­skal v ruskí½ch stepí­ch, a vÅ¡ichni jsme se dali do tance až do úplného vyčerpání­. Koncem mÄ›sí­ce mÄ› požádala o kopii pásky.
“žRáda bych to zkusila ráno, než nechám Viorela u matky a odejdu do práce.”
Zdráhal jsem se:

“žZaprvé si myslí­m, že skupina napojená na tutéž energii si nakonec vytváÅ™í­ jakousi auru a usnadňuje trans vÅ¡em ostatní­m. A kromÄ› toho dÄ›lat to pÅ™ed odchodem do zamÄ›stnání­ znamená pÅ™ipravit se na vyhazov, protože budete celí½ den unavená.”
Athéna se na chví­li zamyslela, ale hned namí­tla:

“žMáte pravdu, když mluví­te o kolektivní­ energii. Ve vaÅ¡í­ skupinÄ› jsou čtyÅ™i dvojice a vaÅ¡e žena. VÅ¡ichni, naprosto vÅ¡ichni, jste naÅ¡li lásku. Proto se se mnou můžete podÄ›lit o pozitivní­ vibraci.

Já ale jsem sama. Lépe Å™ečeno jsem tu se synem, jenže jeho láska se jeÅ¡tÄ› nemůže projevit tak, abychom jí­ porozumÄ›li. RadÄ›ji tedy pÅ™ijmu svou samotu: kdybych v téhle chví­li chtÄ›la pÅ™ed ní­ utéct, nikdy už znovu nenajdu žádného partnera. Jestliže ji pÅ™ijmu, mí­sto abych proti ní­ bojovala, situace se možná zmÄ›ní­. Poznala jsem, že samota je silnÄ›jÅ¡í­, když se proti ní­ staví­me – ale slábne, když ji prostÄ› nebereme na vÄ›domí­.”

“žVás pÅ™ivedlo do naÅ¡í­ skupiny hledání­ lásky?”

“žAsi by to byl dobrí½ důvod, ale odpověď zní­ ne. Vedlo mÄ› hledání­ smyslu mého života, jehož jediní½m opodstatnÄ›ní­m je můj syn, a proto se obávám, že nakonec Viorela zničí­m, aÅ¥ už pÅ™ehnanou péčí­, nebo tí­m, že na nÄ›j nakonec pÅ™enesu sny, které se mi nepodaÅ™ilo uskutečnit. V poslední­ dobÄ› se mi jednou pÅ™i tanci zdálo, že jsem vyléčena. Kdyby se to tí½kalo něčeho fyzického, pak ví­m, že bychom to mohli označit za zázrak; bylo to vÅ¡ak cosi duchovní­ho, co mi vadilo a co náhle zmizelo.”

VÄ›dÄ›l jsem, o čem mluví­.

“žNikdo mÄ› neučil tančit za zvuků téhle hudby,” pokračovala Athéna. “žJá vÅ¡ak tuÅ¡í­m, že ví­m, co dÄ›lám.”

“žNení­ tÅ™eba se to učit. Vzpomeňte si na naÅ¡i procházku v parku a na to, co jsme vidÄ›li: pÅ™í­rodu, která si vytváÅ™í­ rytmus a ustavičnÄ› se pÅ™izpůsobuje.”

“žNikdo mÄ› neučil milovat. Já už jsem vÅ¡ak milovala Boha, milovala jsem manžela, miluji svého syna a svou rodinu. A pÅ™ece nÄ›co chybí­. PÅ™i tanci se sice unaví­m, ale jakmile skončí­m, zdá se mi, že jsem ve stavu milosti, v hluboké extázi. Chci, aby tahle extáze trvala celí½ den. A aby mi pomohla nají­t, co mi chybí­: lásku nÄ›jakého muže.

PÅ™i tanci vždycky můžu vidÄ›t jeho srdce, pÅ™estože jeho tváÅ™ nezahlédnu. Cí­tí­m, že je nablí­zku, a proto se musí­m soustÅ™edit. Musí­m tančit ráno, abych po celí½ den mohla dávat pozor na vÅ¡ecko, co se kolem mÄ› dÄ›je.”

“žVí­te, co znamená slovo “šextáze’? Je z Å™ečtiny a znamená vyjí­t ze sebe sama. Strávit celí½ den mimo sebe vyžaduje od tÄ›la a duÅ¡e pÅ™í­liÅ¡ mnoho.”

“žZkusí­m to.”

VidÄ›l jsem, že nemá smysl se pÅ™í­t, a poÅ™í­dil jsem kopii pásky. Od té doby jsem se ráno probouzel za zvuků shora, slyÅ¡el jsem její­ kroky a bylo mi divné, jak může po takÅ™ka celé hodinÄ› transu vykonávat práci v bance. PÅ™i náhodném setkání­ na chodbÄ› jsem ji pozval na kávu. Athéna mi vyprávÄ›la, že poÅ™í­dila dalÅ¡í­ kopie pásky a že se teď hodnÄ› její­ch kolegů z práce snaÅ¾í­ dosáhnout Vrcholu.

“žUdÄ›lala jsem chybu? Bylo to nÄ›co tajného?”

Jistěže ne; naopak, pomáhala mi uchovávat skoro úplnÄ› zaniklou tradici. Podle dÄ›dečkoví½ch poznámek jedna z žen vyprávÄ›la, že jakí½si mnich, kterí½ do kraje zaví­tal, tvrdil, že jsou v nás pÅ™í­tomni vÅ¡ichni naÅ¡i pÅ™edkové a vÅ¡echny budoucí­ generace. Když se osvobozujeme, činí­me totéž s lidstvem.

“žPak jsou tedy obyvatelé toho sibiÅ™ského mÄ›stečka určitÄ› pÅ™í­tomni a spokojeni. Dí­ky vaÅ¡emu dÄ›dečkovi se jejich činnost na tomto svÄ›tÄ› obrozuje. Ale zají­má mÄ›, proč jste se po pÅ™ečtení­ toho textu rozhodl tančit? Kdybyste se dočetl tÅ™eba o sportu, byl byste se chtÄ›l stát fotbalistou?”

Na tohle se mÄ› dosud nikdo nezeptal.

“žTenkrát jsem byl totiž nemocní½. Postihl mÄ› jakí½si vzácní½ druh artritidy a lékaÅ™i mi Å™í­kali, abych počí­tal s tí­m, že v pÄ›tatÅ™iceti letech mohu bí½t na vozí­ku. VidÄ›l jsem, že mám pÅ™ed sebou málo času, a rozhodl jsem se vÄ›novat vÅ¡emu, co bych pozdÄ›ji dÄ›lat nemohl. DÄ›deček k tÄ›m poznámkám pÅ™ipsal, že obyvatelé DÄ›dova věřili v léčivou moc transu.”

“žJak vidí­m, mÄ›li pravdu.”

Nic jsem na to neÅ™ekl, ale nebyl jsem si tí­m tak jist. LékaÅ™i se možná zmí½lili. Možná také moje situace pÅ™istÄ›hovalce, naví­c s celou rodinou, kterí½ si nemůže dovolit onemocnÄ›t, zapůsobila v mém podvÄ›domí­ takovou silou, že vyvolala pÅ™irozenou reakci organismu. Anebo Å¡lo opravdu o zázrak, což bylo v naprostém rozporu s mou katolickou ví­rou: tanec neléčí­.

Vzpomí­nám si, že když jsem v letech dospí­vání­ nemÄ›l k dispozici vhodnou hudbu, nasazoval jsem si na hlavu černou kapuci a pÅ™edstavoval si, že realita kolem mÄ› pÅ™estala existovat: můj duch putoval do DÄ›dova za tÄ›mi ženami a muži, za dÄ›dečkem a jeho milovanou herečkou. V tichosti pokoje jsem prosil, aby mÄ› naučili tančit, jí­t za hranice mí½ch možností­, protože zakrátko jsem mÄ›l navždy ochrnout. ÄŒí­m ví­c se moje tÄ›lo pohybovalo, tí­m ví­c záÅ™ilo svÄ›tlo mého srdce a tí­m ví­c jsem se učil – možná sám od sebe, možná od pÅ™eludů z minulosti. Dokonce jsem si začal pÅ™edstavovat, jakou hudbu tenkrát pÅ™i sví½ch rituálech poslouchali, a když o mnoho let pozdÄ›ji jel jeden pÅ™í­tel na SibiÅ™, požádal jsem ho, aby mi pÅ™ivezl nÄ›jaké desky; k mému pÅ™ekvapení­ se jedna z nich velice podobala mí½m pÅ™edstavám o tanci v DÄ›dovu.

AthénÄ› jsem o tom radÄ›ji nic neÅ™ekl – nechala se snadno ovlivnit a zdálo se mi, že má nestálou povahu.

“žJednala jste možná správnÄ›,” byl můj jediní½ komentáÅ™.

Mluvili jsme spolu jeÅ¡tÄ› jednou, krátce pÅ™ed její­m odjezdem na Blí­zkí½ ví½chod. Vypadala spokojenÄ›, jako by naÅ¡la vÅ¡e, po čem toužila: lásku.

“žMoji kolegové v zamÄ›stnání­ vytvoÅ™ili skupinu a Å™í­kají­ si “špoutní­ci k Vrcholu’. To vÅ¡echno dí­ky vaÅ¡emu dÄ›dečkovi.”

“žDí­ky vám, protože jste cí­tila potÅ™ebu podÄ›lit se s ostatní­mi. Ví­m, že odjí­Å¾dí­te, a chci vám podÄ›kovat, že jste dala jiní½ rozmÄ›r tomu, co jsem celé roky dÄ›lal ve snaze Å¡í­Å™it to svÄ›tlo mezi nÄ›kolik málo zájemců, ale vždy jen nesmÄ›le, protože jsem si myslel, že lidem bude celá ta historie pÅ™ipadat směšná.”

“žVí­te, na co jsem pÅ™iÅ¡la? PÅ™estože extáze je schopnost vyjí­t ze sebe sama, tanec je způsob, jak vystoupit do prostoru. Odhalovat nové dimenze, a pÅ™esto zůstat v kontaktu se sví½m tÄ›lem. SvÄ›t spirituální­ a svÄ›t reální½ mohou ží­t v tanci společnÄ›, bez konfliktů. Myslí­m, že taneční­ci v klasickém baletu setrvávají­ na Å¡pičkách, protože se zároveň dotí½kají­ zemÄ› a dosahují­ nebes.”

To byla její­ poslední­ slova, pokud si vzpomí­nám. PÅ™i každém tanci, jemuž se oddáváme s radostí­, ztrácí­ mozek kontrolu a Å™í­zení­ se ují­má srdce. Teprve v tomto okamžiku se objevuje Vrchol.

Pokud v nÄ›j věří­me, samozÅ™ejmÄ›.

PÅ™í­Å¡tí­ kapitola bude on-line: 30.03.07

Drazí­ ÄtenáÅ™i, protože nehovoÅ™í­m VaÅ¡í­m jazykem, požádal jsem nakladatelství­ o pÅ™eklad komentářů a postÅ™ehů, které mi zde zanecháte. VaÅ¡e názory na mou novou knihu jsou pro mne velice důležité.S láskou

Paulo Coelho

Lella Zainab, 64 Ans, Specialiste en Numérologie

Athéna ? Quel nom intéressant ! Voyons… Son Grand Nombre est le neuf. Optimiste, sociable, capable de se faire remarquer au milieu d’une foule. Les gens doivent l’approcher en quíªte de compréhension, de compassion, de générosité, c’est justement pour cela qu’elle doit faire très attention, car la popularité pourrait lui monter í  la tíªte, et elle finirait par perdre plus qu’elle ne gagnerait. Elle doit aussi tenir sa langue, car elle a tendance í  parler plus que ne le commande le bon sens.
Quant í  son Petit Nombre : onze. Je pense qu’elle désire une position de domination. Elle s’intéresse í  des thèmes mystiques, í  travers lesquels elle cherche í  apporter l’harmonie í  tout son entourage.

Mais cela entre directement en confrontation avec le nombre Neuf, qui est la somme du jour, du mois et de l’année de sa naissance, réduits í  un seul chiffre : elle sera toujours sujette í  l’envie, í  la tristesse, í  l’introversion et í  des décisions sous le coup de l’émotion. Attention aux vibrations négatives suivantes : ambition excessive, intolérance, abus de pouvoir, extravagance.
í€ cause de ce conflit, je suggère qu’elle essaie de se consacrer í  quelque chose qui n’implique pas un contact émotionnel avec les gens, par exemple un travail dans le domaine de l’informatique ou de l’ingénierie.

Elle est morte ? Pardon. Que faisait-elle, finalement ?

Que faisait Athéna finalement ? Athéna a fait un peu de tout, mais, si je devais résumer sa vie, je dirais qu’elle a été une príªtresse qui comprenait les forces de la nature. Ou mieux, quelqu’un qui, du simple fait qu’elle n’avait pas grand-chose í  perdre ou í  attendre de la vie, a pris beaucoup plus de risques que ne le font les autres, et a fini par devenir les forces qu’elle croyait dominer.
Elle a été employée de supermarché, de banque, elle a vendu des terrains, et dans chacune de ces situations, elle n’a jamais manqué de révéler la príªtresse qu’il y avait en elle. Je l’ai fréquentée pendant huit ans, et je lui devais de reconstituer sa mémoire, son identité.
Pour recueillir ces dépositions, le plus difficile a été de convaincre mes interlocuteurs de me permettre d’utiliser leurs vrais noms. Les uns affirmaient qu’ils ne voulaient pas íªtre míªlés í  ce genre d’histoire, d’autres essayaient de dissimuler leurs opinions et leurs sentiments. Je leur ai expliqué que ma véritable intention était de faire en sorte que tous les individus concernés la comprennent mieux, et que personne n’accorderait foi í  des dépositions anonymes.
Comme chacun des interviewés jugeait qu’il détenait la version définitive du moindre événement, fí»t-il insignifiant, ils ont finalement accepté. Au cours des enregistrements, j’ai constaté que les choses n’étaient pas absolues, que leur existence dépendait de la perception de chacun. Et, très souvent, le meilleur moyen de savoir qui nous sommes est de chercher í  savoir comment les autres nous voient.
Cela ne veut pas dire que nous allons faire ce qu’ils attendent ; mais au moins nous nous comprenons mieux. Je devais cela í  Athéna. Reconstituer son histoire. Écrire son mythe.

Samira R. Khalil, 57 Ans, Maitresse de maison, Mere d’Athena

Ne l’appelez pas Athéna, je vous en prie. Son vrai nom est Sherine. Sherine Khalil, fille très chérie, très désirée, í  qui mon mari et moi aurions aimé donner vie !
Mais la vie avait d’autres plans – quand le destin se montre très généreux, il y a toujours un puits au fond duquel tous les ríªves peuvent tomber de haut.

Nous vivions í  Beyrouth í  l’époque oí¹ tout le monde la considérait comme la plus belle ville du Moyen-Orient. Mon mari était un industriel prospère, nous nous étions mariés par amour, nous allions en Europe tous les ans, nous avions des amis, nous étions invités í  tous les événements sociaux importants, et une fois j’ai míªme reí§u chez moi un président des États-Unis, imaginez ! Ce furent trois jours inoubliables : deux jours pendant lesquels les services secrets américains ont épluché chaque coin de notre maison (ils étaient déjí  dans le quartier depuis un mois, occupant des positions stratégiques, louant des appartements, se faisant passer pour des mendiants ou des couples d’amoureux) ; et un jour – ou plutí´t deux heures – de fíªte. Je n’oublierai jamais la jalousie dans les yeux de nos amis, et la joie de pouvoir prendre des photos de l’homme le plus puissant de la planète.

Nous avions tout, sauf ce que nous désirions le plus : un enfant. Par conséquent, nous n’avions rien.

Nous avons tout essayé, nous avons fait des vÅ“ux, nous sommes allés dans des lieux oí¹ l’on assurait qu’un miracle était possible, nous avons consulté des médecins, des guérisseurs, nous avons pris des médicaments et bu des élixirs et des potions magiques. Par deux fois, j’ai reí§u une insémination artificielle, et j’ai perdu le bébé. La seconde fois, j’ai perdu aussi l’ovaire gauche, et je n’ai plus rencontré aucun médecin qui voulí»t se risquer dans une nouvelle aventure de ce genre.
C’est alors que l’un des nombreux amis qui connaissaient notre situation a suggéré la seule issue possible : adopter un enfant. Il nous a dit qu’il avait des contacts en Roumanie, et que la procédure ne durerait pas longtemps.

Nous avons pris un avion un mois plus tard. Notre ami faisait des affaires importantes avec le fameux dictateur qui gouvernait le pays í  l’époque et dont j’ai oublié le nom (N.R. : Nicolae Ceausescu), de sorte que nous avons pu éviter toutes les démarches bureaucratiques et nous avons échoué dans un centre d’adoption í  Sibiu, en Transylvanie. On nous y attendait déjí  avec café, cigarettes, eau minérale, et tous les papiers príªts, il ne restait qu’í  choisir l’enfant.

On nous a conduits dans une pouponnière, oí¹ il faisait très froid, et je me suis demandé comment on pouvait laisser ces pauvres créatures dans une telle situation. Ma première réaction a été de les adopter toutes, de les emmener dans notre pays oí¹ il y avait du soleil et la liberté, mais évidemment c’était une idée folle. Nous nous sommes promenés entre les berceaux, entendant des pleurs, terrorisés par l’importance de la décision í  prendre.

Pendant plus d’une heure, mon mari et moi n’avons pas échangé un mot. Nous sommes sortis, nous avons pris un café, fumé des cigarettes, et nous y sommes retournés – et ainsi plusieurs fois. J’ai remarqué que la femme chargée de l’adoption s’impatientait, il nous fallait décider rapidement ; í  ce moment, suivant un instinct que j’oserais appeler maternel, comme si j’avais trouvé un enfant qui devait íªtre le mien dans cette incarnation mais qui était venu au monde porté par une autre femme, j’ai indiqué une petite fille.

La préposée nous a suggéré de mieux réfléchir. Elle qui paraissait si impatiente parce que nous traí®nions ! Mais j’étais déjí  décidée.

Cependant, avec précaution, ne voulant pas heurter mes sentiments (elle pensait que nous avions des contacts avec les hautes sphères du gouvernement roumain), elle a murmuré pour que mon mari n’entende pas :

« Je sais que í§a ne marchera pas. Elle est fille de Tsigane. »
J’ai répondu qu’une culture ne pouvait pas se transmettre par les gènes – l’enfant, qui n’avait que trois mois, serait ma fille et celle de mon mari, élevée selon nos coutumes. Elle connaí®trait l’église que nous fréquentions, les plages oí¹ nous allions nous promener, elle lirait ses livres en franí§ais, étudierait í  l’École américaine de Beyrouth. En outre, je n’avais aucune information – et je n’en ai toujours pas – sur la culture des Tsiganes. Je sais seulement qu’ils voyagent, ne se lavent pas toujours, sont menteurs et portent une boucle í  l’oreille. Il court une légende selon laquelle ils enlèvent des enfants pour les emmener dans leurs caravanes, mais lí , c’était justement le contraire qui se produisait : ils avaient abandonné une enfant, pour que je me charge d’elle.

La femme a encore tenté de me dissuader, mais j’étais déjí  en train de signer les papiers, et de demander í  mon mari d’en faire autant. Lors du retour í  Beyrouth, le monde paraissait différent : Dieu m’avait donné une raison d’exister, de travailler, de lutter dans cette vallée de larmes. Nous avions í  présent une enfant pour donner une justification í  tous nos efforts.
Sherine a grandi en sagesse et en beauté. Je crois que tous les parents disent cela, mais je pense que c’était une enfant vraiment exceptionnelle. Un après-midi, elle avait déjí  cinq ans, un de mes frères m’a dit que, si elle voulait travailler í  l’étranger, son prénom révélerait toujours son origine, et il a suggéré que nous le remplacions par un autre qui ne dirait absolument rien, Athéna par exemple. Bien sí»r, je sais aujourd’hui qu’Athéna évoque la capitale d’un pays, mais est aussi la déesse de la sagesse, de l’intelligence et de la guerre.
Et peut-íªtre que mon frère non seulement le savait, mais était conscient des problèmes qu’un nom arabe pourrait causer í  l’avenir – il faisait de la politique, comme toute notre famille, et il désirait protéger sa nièce des nuages noirs que lui, mais seulement lui, apercevait í  l’horizon. Le plus surprenant, c’est que le son de ce mot a plu í  Sherine. Au bout d’une soirée, elle a commencé í  se nommer elle-míªme Athéna, et plus personne n’est parvenu í  lui retirer ce surnom de la tíªte. Pour lui faire plaisir, nous l’avons adopté í  notre tour, pensant que cela lui passerait bientí´t.

Est-ce qu’un nom peut influencer la vie de quelqu’un ? Parce que le temps a passé, le surnom a résisté, et nous avons fini par nous y adapter.

Lorsqu’elle était adolescente, nous avons découvert qu’elle avait une certaine vocation religieuse – elle passait son temps í  l’église, savait les Évangiles par cÅ“ur, et c’était í  la fois une bénédiction et une malédiction. Dans un monde de plus en plus divisé par les croyances religieuses, je craignais pour la sécurité de ma fille. í€ cette époque, Sherine commení§ait í  nous dire, comme si c’était la chose la plus normale du monde, qu’elle avait une foule d’amis invisibles – des anges et des saints dont elle voyait les images dans l’église que nous fréquentions. Bien sí»r, tous les enfants du monde ont des visions, míªme s’ils s’en souviennent rarement, passé un certain í¢ge. Ils ont aussi l’habitude de donner vie í  des objets inanimés, comme des poupées ou des tigres en peluche. Mais j’ai commencé í  penser qu’elle exagérait le jour oí¹ je suis allée la chercher í  l’école et oí¹ elle m’a dit qu’elle avait vu « une femme víªtue de blanc, qui ressemblait í  la Vierge Marie ».

Je crois aux anges, bien sí»r. Je crois míªme que les anges parlent aux jeunes enfants, mais quand les apparitions sont celles d’adultes, c’est différent. Je connais plusieurs histoires de bergers et de paysans qui ont affirmé avoir vu une femme en blanc – et finalement, leur vie est détruite, car les gens les sollicitent en quíªte de miracles, les príªtres s’inquiètent, les villages se transforment en centres de pèlerinages, et les pauvres enfants finissent leur vie dans un couvent. J’ai donc été très préoccupée par cette histoire ; í  cet í¢ge, Sherine aurait dí» plutí´t s’intéresser í  des trousses de maquillage, se peindre les ongles, regarder des feuilletons romantiques ou des émissions enfantines í  la télévision. Quelque chose n’allait pas chez ma fille, et je suis allée voir un spécialiste.

« Détendez-vous » m’a-t-il dit.

Pour le pédiatre spécialisé en psychologie infantile comme pour la plupart des médecins qui s’occupent de ces problèmes, les amis invisibles sont une sorte de projection des ríªves, et ils aident l’enfant í  découvrir ses désirs, exprimer ses sentiments, tout cela de manière inoffensive.

« Mais une femme en blanc ? »

Selon lui, notre faí§on de voir ou d’expliquer le monde n’était peut-íªtre pas bien comprise par Sherine. Il a suggéré que, petit í  petit, nous préparions le terrain pour lui annoncer qu’elle avait été adoptée. Dans le langage du spécialiste, le pire aurait été qu’elle le découvrí®t par elle-míªme. Elle se serait mise í  douter de tout le monde et son comportement aurait pu devenir imprévisible.

í€ partir de ce moment, nous avons modifié notre dialogue avec elle. Je ne sais pas si l’íªtre humain parvient í  se souvenir des choses qui lui sont arrivées quand il était encore bébé, mais nous nous sommes efforcés de lui montrer qu’elle était très aimée, et qu’elle n’avait plus besoin de se réfugier dans un monde imaginaire. Elle devait comprendre que son univers visible était aussi beau qu’il pouvait l’íªtre, que ses parents la protégeraient de tous les dangers ; Beyrouth était belle, les plages étaient toujours baignées de soleil et pleines de monde. Sans me confronter directement í  cette « femme », j’ai passé désormais plus de temps avec ma fille, j’ai invité ses camarades d’école í  fréquenter notre maison, je ne perdais pas une occasion de lui démontrer toute notre tendresse.

La stratégie a réussi. Mon mari voyageait beaucoup, Sherine souffrait de son absence, et au nom de son amour pour elle, il a décidé de changer un peu son mode de vie. Les conversations solitaires ont été remplacées par des jeux entre le père, la mère et la fille.

Tout allait bien et puis, un soir, elle s’est précipitée dans ma chambre en larmes, disant qu’elle avait peur, que l’enfer était proche.

J’étais seule í  la maison – mon mari avait dí» s’absenter une nouvelle fois, et j’ai pensé que c’était la raison de son désespoir. Mais l’enfer ? Qu’était-ce donc qu’on lui enseignait í  l’école ou í  l’église ? J’ai décidé que le lendemain j’irais parler í  son professeur.

Mais Sherine ne cessait pas de pleurer. Je l’ai menée í  la feníªtre, je lui ai montré dehors la Méditerranée éclairée par la pleine lune. Je lui ai dit qu’il n’y avait pas de démons, mais des étoiles dans le ciel, et des promeneurs sur le boulevard devant notre appartement. Je lui ai expliqué qu’elle ne devait pas avoir peur, qu’elle devait se calmer, mais elle continuait í  pleurer et í  trembler. Au bout d’une demi-heure ou presque í  tenter de la tranquilliser, j’ai commencé í  devenir nerveuse. Je l’ai priée d’arríªter cela, elle n’était plus une enfant. J’ai imaginé qu’elle avait peut-íªtre ses premières règles ; je lui ai demandé discrètement si un peu de sang coulait.

« Beaucoup. »

J’ai pris un morceau de coton, je l’ai priée de s’allonger pour que je puisse soigner sa « blessure ». Ce n’était rien, le lendemain je lui expliquerais. Mais les règles n’étaient pas arrivées. Elle a pleuré encore un peu, mais elle était sans doute fatiguée, car elle s’est endormie aussití´t.

Et le lendemain matin, le sang a coulé.

Quatre hommes ont été assassinés. Pour moi, c’était encore l’une de ces éternelles batailles tribales auxquelles mon peuple était accoutumé. Pour Sherine, ce n’était sans doute rien, car elle n’a míªme pas fait allusion í  son cauchemar de la veille.
Mais í  partir de cette date, l’enfer est arrivé, et jusqu’í  présent il ne s’est plus éloigné. Le míªme jour, vingt-six Palestiniens sont morts dans un autobus, pour venger l’assassinat. Vingt-quatre heures plus tard, on ne pouvait plus marcher dans les rues, í  cause des tirs qui venaient de partout. On a fermé les écoles, Sherine a été raccompagnée en toute hí¢te í  la maison par l’une de ses professeurs, et dès lors, tout le monde a perdu le contrí´le de la situation. Mon mari a interrompu son voyage et il est rentré chez nous, téléphonant des journées entières í  ses amis du gouvernement, et personne ne parvenait í  tenir un discours sensé. Sherine entendait les tirs dehors, les cris de mon mari dans la maison, et – í  ma surprise – ne disait mot. J’essayais toujours de lui dire que c’était passager, que bientí´t nous pourrions retourner í  la plage, mais elle détournait le regard et réclamait un livre í  lire ou un disque í  écouter. Pendant que l’enfer s’installait peu í  peu, Sherine lisait et écoutait de la musique.

Je ne veux plus penser í  tout cela, je vous en prie. Je ne veux pas penser aux menaces que nous avons reí§ues, savoir qui avait raison, quels étaient les coupables et les innocents.
Le fait est que, quelques mois plus tard, si l’on voulait traverser une certaine rue, il fallait prendre un bateau, aller jusqu’í  l’í®le de Chypre, prendre un autre bateau, et débarquer de l’autre cí´té de la chaussée.

Nous n’avons pratiquement pas quitté la maison pendant un an ou presque, attendant toujours que la situation s’améliore, pensant toujours que tout cela était passager, que le gouvernement finirait par contrí´ler la situation. Un matin, tandis qu’elle écoutait un disque sur son petit électrophone portatif, Sherine a esquissé quelques pas de danse, et elle a commencé í  dire des choses comme « cela va durer très, très longtemps ».

J’ai voulu l’interrompre, mais mon mari m’a retenue par le bras – j’ai vu qu’il príªtait attention aux propos de la petite et les prenait au sérieux. Je n’ai jamais compris pourquoi, et aujourd’hui encore, nous n’abordons jamais le sujet ; il est tabou entre nous.

Le lendemain, il a commencé í  prendre des dispositions inattendues ; deux semaines après, nous embarquions pour Londres. Nous le saurions plus tard, bien qu’il n’y eí»t pas de statistiques concrètes, ces deux ans de guerre civile ont fait environ quarante-quatre mille morts, cent quatre-vingt mille blessés, des milliers de sans-abri. Les combats ont continué pour d’autres raisons, le pays a été occupé par des forces étrangères, et l’enfer continue aujourd’hui encore.

« Cela va durer très longtemps », disait Sherine. Mon Dieu, malheureusement, elle avait raison.

Le prochain chapitre sera en ligne le 02.04.2007

Lella Zainab, 64 anni, numerologa

Athena? Che nome interessante! Vediamo… Il suo Numero Massimo è il 9. Ottimista, socievole, brava a farsi notare in mezzo a una folla. Le persone le si devono avvicinare in cerca di comprensione, misericordia, generosití , e proprio per questo lei deve agire con grande attenzione, giacché il suo desiderio di popolarití  puí² darle alla testa – e lei finirí  pií¹ per perdere che per guadagnare. Inoltre deve tenere a freno la lingua, poiché tende a parlare pií¹ di quanto detti il buonsenso.

Quanto al suo Numero Minimo, è l’11. Penso che aspiri a un qualche ruolo di guida. Nutre un marcato interesse per i temi mistici, attraverso i quali cerca di apportare armonia nell’esistenza di tutti coloro che le stanno intorno.

Ma questo contrasta apertamente con il numero 9, che è la somma del giorno, del mese e dell’anno della sua nascita, ridotta a un’unica cifra: sarí  sempre soggetta a invidia, tristezza, introversione e decisioni impulsive. Deve prestare attenzione alle seguenti vibrazioni negative: eccessiva ambizione, intolleranza, abuso di potere, stravaganza.

In considerazione di questo conflitto, credo che dovrebbe dedicarsi a qualcosa che non implichi un contatto emotivo con le persone: un lavoro nel campo dell’informatica o dell’ingegneria, per esempio

Morta? Scusi. Che cosa faceva, insomma?

Che cosa faceva Athena, insomma? Athena fece un po’ di tutto ma, se dovessi riassumere la sua vita, direi che era una sacerdotessa che comprendeva le forze della Natura. O pií¹ esattamente: era una persona che, per il semplice fatto di non avere molto da perdere o da aspettarsi dalla vita, rischií² in misura assai maggiore degli altri e finí¬ per trasformarsi nelle forze che riteneva di poter dominare.

Fu commessa in un supermercato, bancaria, venditrice di terreni, e in ognuna di queste posizioni non smise mai di rivelare la sacerdotessa che aveva dentro di sé. Ho vissuto con lei per otto anni, e mi sento in obbligo di recuperare la sua memoria, la sua identití  – è qualcosa che le devo.

Durante la raccolta di queste testimonianze, la cosa pií¹ difficile è stata convincere le persone a permettermi di usare il loro vero nome. Alcune dicevano di non voler essere implicate in questo tipo di storia, altre cercavano di dissimulare le loro opinioni e i loro sentimenti. Ho spiegato che il mio unico intento, il mio vero scopo era quello di far sí¬ che tutti gli individui coinvolti la capissero meglio – inoltre, nessuno avrebbe creduto a testimonianze anonime.

Poiché ciascuno degli intervistati riteneva di possedere la sola versione attendibile di qualsiasi avvenimento – per quanto insignificante fosse -, tutti hanno finito per accettare. Durante le conversazioni, ho potuto notare che le cose non sono assolute, ma esistono a seconda della percezione del singolo: spesso la maniera migliore per sapere chi siamo è quella di cercare di scoprire come ci vedono gli altri.

Cií² non vuol dire che faremo quello che si aspettano: ma almeno riusciremo a comprendere meglio. Sí¬, ad Athena questo glielo devo.

Recuperare la sua storia. Scrivere il suo mito.

Samira R. Khalil, 57 anni, casalinga, madre di Athena

Non la chiami Athena, per favore. Il suo vero nome è Sherine: Sherine Khalil, figlia amatissima, enormemente desiderata, al punto che sia io che mio marito avremmo voluto generarla!

Ma la vita aveva altri piani – quando la generosití  del destino si dimostra molto grande, c’è sempre un pozzo dove tutti i sogni possono precipitare.

Vivevamo a Beirut, al tempo in cui veniva considerata la pií¹ bella cittí  del Medio Oriente. Mio marito era un industriale di successo; ci eravamo sposati per amore, ogni anno compivamo un viaggio in Europa; avevamo molti amici, eravamo invitati a tutti gli eventi mondani e, una volta – si figuri! -, ricevetti addirittura a casa mia un presidente degli Stati Uniti! Furono tre giorni indimenticabili: in due, i servizi segreti americani perquisirono ogni angolo dell’edificio (presidiavano il quartiere da pií¹ di un mese: occuparono posizioni strategiche, affittando appartamenti o travestendosi da mendicanti o da coppie di innamorati). Poi ci fu il giorno della festa – o, pií¹ esattamente, due ore. Non dimenticherí² mai l’invidia negli occhi dei nostri amici e la gioia di poter avere qualche fotografia accanto all’uomo pií¹ potente del pianeta.
Avevamo tutto, tranne quello che pií¹ desideravamo: un figlio. Quindi, non possedevamo niente.

Tentammo ogni tipo di soluzione: facemmo voti, ci recammo in luoghi dove, a detta di moltissima gente, avvenivano miracoli; consultammo medici e guaritori, prendemmo medicine e ingurgitammo elisir e pozioni magiche. Per due volte, mi sottoposi all’inseminazione artificiale, ma persi il bambino. Nella seconda occasione, ci rimisi anche l’ovaio sinistro, e non riuscii pií¹ a trovare alcun medico che volesse arrischiarsi in un’altra avventura del genere.
Fu allora che uno dei molti amici che conosceva la nostra situazione ci suggerí¬ l’unica via d’uscita possibile: adottare un bambino. Disse che aveva dei contatti in Romania, e che non ci sarebbe voluto molto.

Un mese dopo, prendemmo un aereo: quell’amico aveva importanti rapporti d’affari con il dittatore che governava il paese all’epoca, e del quale non ricordo il nome (N.d.R.: Nicolae Ceaus¸escu), cosicché riuscimmo a evitare ogni iter burocratico e ci recammo in un centro di adozione a Sibiu, in Transilvania. Lí¬ ci aspettavano con caffè, sigarette, acqua minerale; tutta la documentazione era gií  pronta, per cui bastava solo scegliere il bambino.
Ci condussero in un nido, nel quale faceva molto freddo – e io mi ritrovai a pensare come potessero lasciare quelle povere creature in una simile condizione. D’istinto, avrei voluto adottarle tutte, portarle nel nostro paese dove c’erano il sole e la libertí , ma chiaramente era un’idea folle. Passeggiammo fra le culle, dalle quali si levavano strilli e pianti, terrorizzati dall’importanza della decisione che dovevamo prendere.

Per oltre un’ora, né mio marito né io pronunciammo una sola parola. Uscimmo, bevemmo del caffè, fumammo qualche sigaretta, rientrammo – e questo si ripeté varie volte. Notai che la donna incaricata dell’adozione cominciava a spazientirsi: bisognava decidere subito. In quel momento, seguendo un istinto che oserei definire “materno” – come se avessi incontrato un figlio che doveva essere mio in questa incarnazione, ma che era arrivato sulla terra attraverso un altro ventre -, indicai una bambina.

L’incaricata ci suggerí¬ di riflettere ancora: proprio lei, che sembrava tremendamente impaziente per il nostro indugio! Ma ormai ero decisa.

Comunque, con enorme cautela, cercando di non ferire i miei sentimenti (pensava che avessimo delle conoscenze nelle alte sfere del governo), mi sussurrí², facendo in modo che mio marito non udisse:

“So che non andrí  a finire bene. íˆ figlia di una zingara.”

Risposi che una cultura non si puí² trasmettere attraverso i geni – e la bambina, che aveva appena tre mesi, sarebbe stata figlia mia e di mio marito, educata secondo i nostri costumi. Avrebbe conosciuto la chiesa che frequentavamo, le spiagge dove andavamo a passeggiare; avrebbe letto i libri in francese, studiato alla scuola americana di Beirut. Inoltre, non avevo alcuna informazione – e continuo a non averne – sulla cultura gitana. So solo che gli zingari viaggiano, non sempre fanno il bagno, ingannano gli altri e portano un orecchino al lobo. Le dicerie vogliono che rapiscano i bambini per portarli lontano con le loro carovane, ma lí¬ stava accadendo esattamente il contrario: avevano abbandonato una piccina, perché me ne prendessi cura io.

La donna tentí² ancora di dissuadermi ma, in quel momento, io stavo gií  firmando le carte e chiedendo a mio marito di fare altrettanto. Di ritorno a Beirut, il mondo sembrava diverso: Dio mi aveva dato una ragione per vivere, per agire, per lottare in questa valle di lacrime. Ora avevamo una creatura che giustificava tutti i nostri sforzi.

Sherine crebbe in saggezza e bellezza – credo che sia qualcosa che tutti i genitori dicono dei figli, ma penso che lei fosse davvero una bambina eccezionale. Un pomeriggio, quando aveva ormai cinque anni, uno dei miei fratelli mi disse che, se avesse voluto lavorare all’estero, il suo nome avrebbe sempre denunciato la sua origine: ci suggerí¬ di cambiarlo con uno che non rivelasse assolutamente niente – Athena, per esempio. Certo, oggi so che Athena non indica soltanto la capitale di un paese, ma anche la dea della saggezza, dell’intelligenza e degli aspetti pií¹ nobili della guerra.

Probabilmente mio fratello non solo sapeva questo, ma era anche consapevole dei problemi che un nome arabo avrebbe potuto procurare alla bimba in futuro: poiché era impegnato in politica, come tutta la nostra famiglia del resto, desiderava proteggere la nipote dalle nuvole nere che lui – soltanto lui – scorgeva all’orizzonte. íˆ sorprendente il fatto che il suono della parola piacque subito a Sherine. Nel giro di un pomeriggio, comincií² a riferirsi a se stessa come ad Athena, e nessuno riuscí¬ pií¹ a toglierle quel nome dalla mente. Per compiacerla, lo adottammo anche noi, pensando che ben presto la fissa sarebbe scomparsa.
íˆ possibile che un nome influisca sulla vita di una persona? Sí¬, perché il tempo passí², quel nome resistette, e noi finimmo per adattarci.

Quando era appena adolescente, ci accorgemmo che aveva una certa vocazione religiosa: trascorreva molto tempo in chiesa, conosceva i vangeli a memoria – e questo era, contemporaneamente, una benedizione e una maledizione. In un mondo che cominciava a essere sempre pií¹ diviso dalle credenze religiose, io temevo per la sicurezza di mia figlia. A quell’epoca, Sherine aveva iniziato a parlarci di alcuni amici invisibili, come se fosse la cosa pií¹ normale del mondo – angeli e santi, di cui vedeva le immagini nella chiesa che frequentavamo. Certo, tutti i bambini hanno delle visioni, sebbene dopo una determinata etí  se ne ricordino raramente. Hanno l’abitudine di considerare viventi cose inanimate, come le bambole o le tigri di peluche. A un certo punto, pensai che stesse esagerando: accadde quando, un giorno, andai a prenderla a scuola e mi disse di aver visto “una donna vestita di bianco, simile alla Vergine Maria”.

Io credo negli angeli, certo. Sono addirittura convinta che gli angeli conversino con i bambini: ma quando si tratta di apparizioni di persone adulte, le cose cambiano. Conosco una serie di storie di pastorelli e giovani contadini che hanno affermato di aver visto una donna in bianco, e quel fatto è arrivato a distruggergli l’esistenza – perché le persone cominciano a cercarli nella speranza di un miracolo, i preti entrano in agitazione, i paesi si trasformano in mete di pellegrinaggi, e i poveri ragazzini finiscono per trascorrere la vita in un convento. Dunque, mi preoccupai molto per questa faccenda: a quell’etí , Sherine avrebbe dovuto pensare piuttosto ai trucchi, a smaltarsi le unghie, a guardare sceneggiati romantici o programmi per adolescenti alla tiví¹. C’era qualcosa che non andava in mia figlia, e cosí¬ mi rivolsi a uno specialista.

“Si rilassi,” disse il dottore.

Per il pediatra specializzato in psicologia infantile, come per la maggior parte dei medici che si occupano di queste problematiche, gli amici invisibili sono una sorta di proiezione dei sogni e aiutano il bambino a scoprire i propri desideri, a esprimere i propri sentimenti in maniera inoffensiva.

“Ma una signora in bianco…?”

Rispose che, forse, il nostro modo di vedere o spiegare il mondo era compreso con difficoltí  da Sherine. Suggerí¬ che, a poco a poco, preparassimo il terreno per rivelarle che era stata adottata. Secondo lo specialista, la peggior cosa che poteva capitare era che lo scoprisse da sola – avrebbe cominciato a dubitare di tutti. Avrebbe potuto arrivare ad assumere comportamenti imprevedibili.

Da quel momento, modificammo il tipo di dialogo che avevamo con lei. Non so se l’essere umano sia in grado di ricordare cosa gli è accaduto all’epoca in cui era in fasce: in qualsiasi caso, noi ci sforzammo per dimostrarle quanto era amata, per farle capire che non aveva pií¹ bisogno di rifugiarsi in un mondo immaginario. Doveva comprendere che il suo universo visibile era davvero il pií¹ bello, che i suoi genitori l’avrebbero protetta da qualsiasi pericolo, che Beirut era splendida e le spiagge erano sempre piene di sole e di gente. Senza voler minimamente gareggiare con la famosa “signora”, cominciai a trascorrere pií¹ tempo con mia figlia e invitai i suoi compagni di scuola a frequentare la nostra casa – insomma, non perdevo occasione per dimostrarle tutto il mio affetto.

Quella strategia diede ottimi risultati. Mio marito viaggiava molto, e Sherine ne sentiva la mancanza: fu per amore che lui decise di modificare il suo stile di vita. Cosí¬ le conversazioni solitarie vennero lentamente sostituite da giochi tra padre, madre e figlia.
Filí² tutto liscio finché, una sera, Sherine venne nella mia stanza in lacrime, dicendo che aveva paura, che l’inferno era ormai vicino.

Mi trovavo sola in casa – mio marito si era dovuto assentare ancora una volta -, e quindi pensai che fosse questa la ragione della sua disperazione. Ma… l’inferno? Cosa mai le stavano inculcando a scuola o in chiesa? Decisi che, l’indomani, sarei andata a parlare con l’insegnante.

Sherine, perí², non smetteva di piangere. La condussi alla finestra e le indicai il Mediterraneo, illuminato dalla luna piena. Le dissi che non c’erano demoni, ma stelle in cielo e gente che camminava lungo il boulevard prospiciente il nostro appartamento. Le spiegai che non doveva aver paura, che poteva stare tranquilla, ma lei continuava a piangere e a tremare. Dopo quasi mezz’ora di tentativi per calmarla, cominciai a innervosirmi. Le ordinai di smetterla, giacché non era pií¹ una bambina. A quel punto, pensai che le erano venute le prime mestruazioni e, discretamente, domandai se le scendesse del sangue.

“Molto.”

Allora presi del cotone e la feci sdraiare, in modo che potessi occuparmi della sua “ferita”. Non era nulla: l’indomani, la mattina dopo, le avrei spiegato. Comunque, le mestruazioni non erano arrivate. Lei pianse ancora per un po’, ma doveva esser particolarmente stanca, perché poco dopo si addormentí².

E la mattina del giorno seguente, il sangue scorse davvero.

Quattro uomini furono assassinati: si trattava di un’altra delle eterne lotte tribali a cui il mio popolo era ormai abituato. Riguardo a Sherine, invece, mi convinsi che non fosse nulla, visto che non accenní² neppure all’incubo della notte precedente.

Di certo, a partire da allora, comincií² ad avvicinarsi l’inferno – e ancora oggi non si è allontanato. Quello stesso giorno, 26 palestinesi furono uccisi su un autobus, per vendicarsi degli uccisi. Ventiquattr’ore dopo, non si poteva pií¹ circolare per le strade, a causa dei colpi provenienti da ogni dove. Le scuole vennero chiuse; Sherine fu riportata a casa da una delle insegnanti; da quel momento, nessuno poté pií¹ controllare la situazione. Mio marito interruppe il viaggio e torní² a Beirut; passí² intere giornate al telefono con i suoi amici che avevano incarichi governativi, ma nessuno seppe dargli una qualche spiegazione sensata. Sherine udiva gli spari all’esterno, le urla di mio marito nella casa ma, con mia grande sorpresa, non diceva una parola. Io mi sforzavo per spiegarle che si trattava di una situazione passeggera, che ben presto saremmo potuti andare di nuovo in spiaggia, ma lei sviava lo sguardo e chiedeva un libro da leggere o un disco da ascoltare. Mentre l’inferno si insediava nella cittí  a poco a poco, lei leggeva e ascoltava musica.

La prego: non voglio soffermarmi troppo su quelle vicende. Non voglio ripensare alle minacce che ricevemmo, a quale fazione avesse ragione, a chi fossero i colpevoli e chi gli innocenti. Fatto sta che, pochi mesi dopo, se qualcuno avesse voluto attraversare una certa strada, avrebbe dovuto prendere una barca, andare fino a Cipro, lí¬ salire su un’altra imbarcazione e scendere sul lato opposto del marciapiede.

Praticamente restammo rinchiusi in casa per quasi un anno, sempre aspettandoci che le cose migliorassero, sempre pensando che si trattasse di una situazione passeggera e che, alla fine, il governo sarebbe riuscito a riprendere in mano la situazione. Una mattina, mentre ascoltava una canzone con il suo mangiadischi, Sherine accenní² alcuni passi di danza e comincií² a dire frasi del tipo: “Durerí  molto, molto tempo.”

Io volevo interromperla, ma mio marito mi afferrí² per un braccio – mi accorsi che le stava prestando attenzione, prendendo sul serio le parole di una bambina. Non ho mai capito che cosa lo spingesse a farlo e, fino a oggi, non ne abbiamo mai parlato: è un tabí¹.

L’indomani, comincií² ad adottare dei provvedimenti inaspettati: due settimane dopo, ci imbarcavamo per Londra. Sebbene non vi siano delle statistiche precise, in seguito apprendemmo che, nei due anni di guerra civile, morirono circa 44.000 persone, ne rimasero ferite 180.000, e ci furono decine di migliaia di senzatetto. Poi i combattimenti si protrassero per altri motivi, il paese venne occupato da forze armate straniere – e l’inferno continua ancora oggi.

“Durerí  molto tempo,” diceva Sherine. Mio Dio, purtroppo aveva ragione.

Il prossimo capitolo sarí  on-line: 02.04.07

“Cari lettori, poiché non parlo la vostra lingua, ho chiesto alla casa editrice di tradurre i vostri commenti. Le vostre considerazioni sul mio nuovo romanzo sono molto importanti per me.”

Con affetto, Paulo Coelho

Lella Zainab, 64 ans, Spécialiste en Numérologie

Athéna ? Quel nom intéressant ! Voyons… Son Grand Nombre est le neuf. Optimiste, sociable, capable de se faire remarquer au milieu d’une foule. Les gens doivent l’approcher en quíªte de compréhension, de compassion, de générosité, c’est justement pour cela qu’elle doit faire très attention, car la popularité pourrait lui monter í  la tíªte, et elle finirait par perdre plus qu’elle ne gagnerait. Elle doit aussi tenir sa langue, car elle a tendance í  parler plus que ne le commande le bon sens.

Quant í  son Petit Nombre : onze. Je pense qu’elle désire une position de domination. Elle s’intéresse í  des thèmes mystiques, í  travers lesquels elle cherche í  apporter l’harmonie í  tout son entourage.

Mais cela entre directement en confrontation avec le nombre Neuf, qui est la somme du jour, du mois et de l’année de sa naissance, réduits í  un seul chiffre : elle sera toujours sujette í  l’envie, í  la tristesse, í  l’introversion et í  des décisions sous le coup de l’émotion. Attention aux vibrations négatives suivantes : ambition excessive, intolérance, abus de pouvoir, extravagance.

í€ cause de ce conflit, je suggère qu’elle essaie de se consacrer í  quelque chose qui n’implique pas un contact émotionnel avec les gens, par exemple un travail dans le domaine de l’informatique ou de l’ingénierie.

Elle est morte ? Pardon. Que faisait-elle, finalement ?

Que faisait Athéna finalement ? Athéna a fait un peu de tout, mais, si je devais résumer sa vie, je dirais qu’elle a été une príªtresse qui comprenait les forces de la nature. Ou mieux, quelqu’un qui, du simple fait qu’elle n’avait pas grand-chose í  perdre ou í  attendre de la vie, a pris beaucoup plus de risques que ne le font les autres, et a fini par devenir les forces qu’elle croyait dominer.

Elle a été employée de supermarché, de banque, elle a vendu des terrains, et dans chacune de ces situations, elle n’a jamais manqué de révéler la príªtresse qu’il y avait en elle. Je l’ai fréquentée pendant huit ans, et je lui devais de reconstituer sa mémoire, son identité.
Pour recueillir ces dépositions, le plus difficile a été de convaincre mes interlocuteurs de me permettre d’utiliser leurs vrais noms. Les uns affirmaient qu’ils ne voulaient pas íªtre míªlés í  ce genre d’histoire, d’autres essayaient de dissimuler leurs opinions et leurs sentiments. Je leur ai expliqué que ma véritable intention était de faire en sorte que tous les individus concernés la comprennent mieux, et que personne n’accorderait foi í  des dépositions anonymes.

Comme chacun des interviewés jugeait qu’il détenait la version définitive du moindre événement, fí»t-il insignifiant, ils ont finalement accepté. Au cours des enregistrements, j’ai constaté que les choses n’étaient pas absolues, que leur existence dépendait de la perception de chacun. Et, très souvent, le meilleur moyen de savoir qui nous sommes est de chercher í  savoir comment les autres nous voient.

Cela ne veut pas dire que nous allons faire ce qu’ils attendent ; mais au moins nous nous comprenons mieux. Je devais cela í  Athéna. Reconstituer son histoire. Écrire son mythe.

Samira R. Khalil, 57 ans, Maitresse de Maison, Mère d’Athéna

Ne l’appelez pas Athéna, je vous en prie. Son vrai nom est Sherine. Sherine Khalil, fille très chérie, très désirée, í  qui mon mari et moi aurions aimé donner vie !

Mais la vie avait d’autres plans – quand le destin se montre très généreux, il y a toujours un puits au fond duquel tous les ríªves peuvent tomber de haut.

Nous vivions í  Beyrouth í  l’époque oí¹ tout le monde la considérait comme la plus belle ville du Moyen-Orient. Mon mari était un industriel prospère, nous nous étions mariés par amour, nous allions en Europe tous les ans, nous avions des amis, nous étions invités í  tous les événements sociaux importants, et une fois j’ai míªme reí§u chez moi un président des États-Unis, imaginez ! Ce furent trois jours inoubliables : deux jours pendant lesquels les services secrets américains ont épluché chaque coin de notre maison (ils étaient déjí  dans le quartier depuis un mois, occupant des positions stratégiques, louant des appartements, se faisant passer pour des mendiants ou des couples d’amoureux) ; et un jour – ou plutí´t deux heures – de fíªte. Je n’oublierai jamais la jalousie dans les yeux de nos amis, et la joie de pouvoir prendre des photos de l’homme le plus puissant de la planète.

Nous avions tout, sauf ce que nous désirions le plus : un enfant. Par conséquent, nous n’avions rien.

Nous avons tout essayé, nous avons fait des vÅ“ux, nous sommes allés dans des lieux oí¹ l’on assurait qu’un miracle était possible, nous avons consulté des médecins, des guérisseurs, nous avons pris des médicaments et bu des élixirs et des potions magiques. Par deux fois, j’ai reí§u une insémination artificielle, et j’ai perdu le bébé. La seconde fois, j’ai perdu aussi l’ovaire gauche, et je n’ai plus rencontré aucun médecin qui voulí»t se risquer dans une nouvelle aventure de ce genre.

C’est alors que l’un des nombreux amis qui connaissaient notre situation a suggéré la seule issue possible : adopter un enfant. Il nous a dit qu’il avait des contacts en Roumanie, et que la procédure ne durerait pas longtemps.

Nous avons pris un avion un mois plus tard. Notre ami faisait des affaires importantes avec le fameux dictateur qui gouvernait le pays í  l’époque et dont j’ai oublié le nom (N.R. : Nicolae Ceausescu), de sorte que nous avons pu éviter toutes les démarches bureaucratiques et nous avons échoué dans un centre d’adoption í  Sibiu, en Transylvanie. On nous y attendait déjí  avec café, cigarettes, eau minérale, et tous les papiers príªts, il ne restait qu’í  choisir l’enfant.

On nous a conduits dans une pouponnière, oí¹ il faisait très froid, et je me suis demandé comment on pouvait laisser ces pauvres créatures dans une telle situation. Ma première réaction a été de les adopter toutes, de les emmener dans notre pays oí¹ il y avait du soleil et la liberté, mais évidemment c’était une idée folle. Nous nous sommes promenés entre les berceaux, entendant des pleurs, terrorisés par l’importance de la décision í  prendre.
Pendant plus d’une heure, mon mari et moi n’avons pas échangé un mot. Nous sommes sortis, nous avons pris un café, fumé des cigarettes, et nous y sommes retournés – et ainsi plusieurs fois. J’ai remarqué que la femme chargée de l’adoption s’impatientait, il nous fallait décider rapidement ; í  ce moment, suivant un instinct que j’oserais appeler maternel, comme si j’avais trouvé un enfant qui devait íªtre le mien dans cette incarnation mais qui était venu au monde porté par une autre femme, j’ai indiqué une petite fille.

La préposée nous a suggéré de mieux réfléchir. Elle qui paraissait si impatiente parce que nous traí®nions ! Mais j’étais déjí  décidée.

Cependant, avec précaution, ne voulant pas heurter mes sentiments (elle pensait que nous avions des contacts avec les hautes sphères du gouvernement roumain), elle a murmuré pour que mon mari n’entende pas :

« Je sais que í§a ne marchera pas. Elle est fille de Tsigane. »

J’ai répondu qu’une culture ne pouvait pas se transmettre par les gènes – l’enfant, qui n’avait que trois mois, serait ma fille et celle de mon mari, élevée selon nos coutumes. Elle connaí®trait l’église que nous fréquentions, les plages oí¹ nous allions nous promener, elle lirait ses livres en franí§ais, étudierait í  l’École américaine de Beyrouth. En outre, je n’avais aucune information – et je n’en ai toujours pas – sur la culture des Tsiganes. Je sais seulement qu’ils voyagent, ne se lavent pas toujours, sont menteurs et portent une boucle í  l’oreille. Il court une légende selon laquelle ils enlèvent des enfants pour les emmener dans leurs caravanes, mais lí , c’était justement le contraire qui se produisait : ils avaient abandonné une enfant, pour que je me charge d’elle.

La femme a encore tenté de me dissuader, mais j’étais déjí  en train de signer les papiers, et de demander í  mon mari d’en faire autant. Lors du retour í  Beyrouth, le monde paraissait différent : Dieu m’avait donné une raison d’exister, de travailler, de lutter dans cette vallée de larmes. Nous avions í  présent une enfant pour donner une justification í  tous nos efforts.

Sherine a grandi en sagesse et en beauté. Je crois que tous les parents disent cela, mais je pense que c’était une enfant vraiment exceptionnelle. Un après-midi, elle avait déjí  cinq ans, un de mes frères m’a dit que, si elle voulait travailler í  l’étranger, son prénom révélerait toujours son origine, et il a suggéré que nous le remplacions par un autre qui ne dirait absolument rien, Athéna par exemple. Bien sí»r, je sais aujourd’hui qu’Athéna évoque la capitale d’un pays, mais est aussi la déesse de la sagesse, de l’intelligence et de la guerre.
Et peut-íªtre que mon frère non seulement le savait, mais était conscient des problèmes qu’un nom arabe pourrait causer í  l’avenir – il faisait de la politique, comme toute notre famille, et il désirait protéger sa nièce des nuages noirs que lui, mais seulement lui, apercevait í  l’horizon. Le plus surprenant, c’est que le son de ce mot a plu í  Sherine. Au bout d’une soirée, elle a commencé í  se nommer elle-míªme Athéna, et plus personne n’est parvenu í  lui retirer ce surnom de la tíªte. Pour lui faire plaisir, nous l’avons adopté í  notre tour, pensant que cela lui passerait bientí´t.

Est-ce qu’un nom peut influencer la vie de quelqu’un ? Parce que le temps a passé, le surnom a résisté, et nous avons fini par nous y adapter.

Lorsqu’elle était adolescente, nous avons découvert qu’elle avait une certaine vocation religieuse – elle passait son temps í  l’église, savait les Évangiles par cÅ“ur, et c’était í  la fois une bénédiction et une malédiction. Dans un monde de plus en plus divisé par les croyances religieuses, je craignais pour la sécurité de ma fille. í€ cette époque, Sherine commení§ait í  nous dire, comme si c’était la chose la plus normale du monde, qu’elle avait une foule d’amis invisibles – des anges et des saints dont elle voyait les images dans l’église que nous fréquentions. Bien sí»r, tous les enfants du monde ont des visions, míªme s’ils s’en souviennent rarement, passé un certain í¢ge. Ils ont aussi l’habitude de donner vie í  des objets inanimés, comme des poupées ou des tigres en peluche. Mais j’ai commencé í  penser qu’elle exagérait le jour oí¹ je suis allée la chercher í  l’école et oí¹ elle m’a dit qu’elle avait vu « une femme víªtue de blanc, qui ressemblait í  la Vierge Marie ».

Je crois aux anges, bien sí»r. Je crois míªme que les anges parlent aux jeunes enfants, mais quand les apparitions sont celles d’adultes, c’est différent. Je connais plusieurs histoires de bergers et de paysans qui ont affirmé avoir vu une femme en blanc – et finalement, leur vie est détruite, car les gens les sollicitent en quíªte de miracles, les príªtres s’inquiètent, les villages se transforment en centres de pèlerinages, et les pauvres enfants finissent leur vie dans un couvent. J’ai donc été très préoccupée par cette histoire ; í  cet í¢ge, Sherine aurait dí» plutí´t s’intéresser í  des trousses de maquillage, se peindre les ongles, regarder des feuilletons romantiques ou des émissions enfantines í  la télévision. Quelque chose n’allait pas chez ma fille, et je suis allée voir un spécialiste.

« Détendez-vous » m’a-t-il dit.

Pour le pédiatre spécialisé en psychologie infantile comme pour la plupart des médecins qui s’occupent de ces problèmes, les amis invisibles sont une sorte de projection des ríªves, et ils aident l’enfant í  découvrir ses désirs, exprimer ses sentiments, tout cela de manière inoffensive.

« Mais une femme en blanc ? »

Selon lui, notre faí§on de voir ou d’expliquer le monde n’était peut-íªtre pas bien comprise par Sherine. Il a suggéré que, petit í  petit, nous préparions le terrain pour lui annoncer qu’elle avait été adoptée. Dans le langage du spécialiste, le pire aurait été qu’elle le découvrí®t par elle-míªme. Elle se serait mise í  douter de tout le monde et son comportement aurait pu devenir imprévisible.

í€ partir de ce moment, nous avons modifié notre dialogue avec elle. Je ne sais pas si l’íªtre humain parvient í  se souvenir des choses qui lui sont arrivées quand il était encore bébé, mais nous nous sommes efforcés de lui montrer qu’elle était très aimée, et qu’elle n’avait plus besoin de se réfugier dans un monde imaginaire. Elle devait comprendre que son univers visible était aussi beau qu’il pouvait l’íªtre, que ses parents la protégeraient de tous les dangers ; Beyrouth était belle, les plages étaient toujours baignées de soleil et pleines de monde. Sans me confronter directement í  cette « femme », j’ai passé désormais plus de temps avec ma fille, j’ai invité ses camarades d’école í  fréquenter notre maison, je ne perdais pas une occasion de lui démontrer toute notre tendresse.

La stratégie a réussi. Mon mari voyageait beaucoup, Sherine souffrait de son absence, et au nom de son amour pour elle, il a décidé de changer un peu son mode de vie. Les conversations solitaires ont été remplacées par des jeux entre le père, la mère et la fille.
Tout allait bien et puis, un soir, elle s’est précipitée dans ma chambre en larmes, disant qu’elle avait peur, que l’enfer était proche.

J’étais seule í  la maison – mon mari avait dí» s’absenter une nouvelle fois, et j’ai pensé que c’était la raison de son désespoir. Mais l’enfer ? Qu’était-ce donc qu’on lui enseignait í  l’école ou í  l’église ? J’ai décidé que le lendemain j’irais parler í  son professeur.

Mais Sherine ne cessait pas de pleurer. Je l’ai menée í  la feníªtre, je lui ai montré dehors la Méditerranée éclairée par la pleine lune. Je lui ai dit qu’il n’y avait pas de démons, mais des étoiles dans le ciel, et des promeneurs sur le boulevard devant notre appartement. Je lui ai expliqué qu’elle ne devait pas avoir peur, qu’elle devait se calmer, mais elle continuait í  pleurer et í  trembler. Au bout d’une demi-heure ou presque í  tenter de la tranquilliser, j’ai commencé í  devenir nerveuse. Je l’ai priée d’arríªter cela, elle n’était plus une enfant. J’ai imaginé qu’elle avait peut-íªtre ses premières règles ; je lui ai demandé discrètement si un peu de sang coulait.

« Beaucoup. »

J’ai pris un morceau de coton, je l’ai priée de s’allonger pour que je puisse soigner sa « blessure ». Ce n’était rien, le lendemain je lui expliquerais. Mais les règles n’étaient pas arrivées. Elle a pleuré encore un peu, mais elle était sans doute fatiguée, car elle s’est endormie aussití´t.

Et le lendemain matin, le sang a coulé.

Quatre hommes ont été assassinés. Pour moi, c’était encore l’une de ces éternelles batailles tribales auxquelles mon peuple était accoutumé. Pour Sherine, ce n’était sans doute rien, car elle n’a míªme pas fait allusion í  son cauchemar de la veille.

Mais í  partir de cette date, l’enfer est arrivé, et jusqu’í  présent il ne s’est plus éloigné. Le míªme jour, vingt-six Palestiniens sont morts dans un autobus, pour venger l’assassinat. Vingt-quatre heures plus tard, on ne pouvait plus marcher dans les rues, í  cause des tirs qui venaient de partout. On a fermé les écoles, Sherine a été raccompagnée en toute hí¢te í  la maison par l’une de ses professeurs, et dès lors, tout le monde a perdu le contrí´le de la situation. Mon mari a interrompu son voyage et il est rentré chez nous, téléphonant des journées entières í  ses amis du gouvernement, et personne ne parvenait í  tenir un discours sensé. Sherine entendait les tirs dehors, les cris de mon mari dans la maison, et – í  ma surprise – ne disait mot. J’essayais toujours de lui dire que c’était passager, que bientí´t nous pourrions retourner í  la plage, mais elle détournait le regard et réclamait un livre í  lire ou un disque í  écouter. Pendant que l’enfer s’installait peu í  peu, Sherine lisait et écoutait de la musique.

Je ne veux plus penser í  tout cela, je vous en prie. Je ne veux pas penser aux menaces que nous avons reí§ues, savoir qui avait raison, quels étaient les coupables et les innocents.
Le fait est que, quelques mois plus tard, si l’on voulait traverser une certaine rue, il fallait prendre un bateau, aller jusqu’í  l’í®le de Chypre, prendre un autre bateau, et débarquer de l’autre cí´té de la chaussée.

Nous n’avons pratiquement pas quitté la maison pendant un an ou presque, attendant toujours que la situation s’améliore, pensant toujours que tout cela était passager, que le gouvernement finirait par contrí´ler la situation. Un matin, tandis qu’elle écoutait un disque sur son petit électrophone portatif, Sherine a esquissé quelques pas de danse, et elle a commencé í  dire des choses comme « cela va durer très, très longtemps ».
J’ai voulu l’interrompre, mais mon mari m’a retenue par le bras – j’ai vu qu’il príªtait attention aux propos de la petite et les prenait au sérieux. Je n’ai jamais compris pourquoi, et aujourd’hui encore, nous n’abordons jamais le sujet ; il est tabou entre nous.

Le lendemain, il a commencé í  prendre des dispositions inattendues ; deux semaines après, nous embarquions pour Londres. Nous le saurions plus tard, bien qu’il n’y eí»t pas de statistiques concrètes, ces deux ans de guerre civile ont fait environ quarante-quatre mille morts, cent quatre-vingt mille blessés, des milliers de sans-abri. Les combats ont continué pour d’autres raisons, le pays a été occupé par des forces étrangères, et l’enfer continue aujourd’hui encore.

« Cela va durer très longtemps », disait Sherine. Mon Dieu, malheureusement, elle avait raison.

Le prochain chapitre sera en ligne le 02.03.2007

Father Giancarlo Fontana, 72

Of course I was surprised when the couple, both of them much too young, came to the church to arrange the wedding ceremony. I hardly knew Lukás Jessen-Petersen, but that same day, I learned that his family – obscure aristocrats from Denmark – were totally opposed to the union. They weren’t just against the marriage, they were against the Church as well.

According to his father – who based himself on frankly unanswerable scientific arguments – the Bible, on which the whole religion is based, wasn’t really a book, but a collage of sixty-six different manuscripts, the real name or identity of whose authors is unknown; he said that almost a thousand years elapsed between the writing of the first book and the last, longer than the time that has elapsed since Columbus discovered America. And no living being on the planet – from monkeys down to parrots – needs ten commandments in order to know how to behave. All that it takes for the world to remain in harmony is for each being to follow the laws of nature.

Naturally, I read the Bible and know a little of its history, but the human beings who wrote it were instruments of Divine Power, and Jesus forged a far stronger bond than the ten commandments: love. Birds and monkeys, or any of God’s creatures, obey their instincts and merely do what they’re programmed to do. In the case of the human being, things are more complicated because we know about love and its traps.
Oh dear, here I am making a sermon, when I should be telling you about my meeting with Athena and Lukás. While I was talking to the young man – and I say talking, because we don’t share the same faith, and I’m not, therefore, bound by the secret of the confessional – I learned that, as well as the household’s general anticlericalism, there was a lot of resistance to Athena because she was a foreigner. I felt like quoting from the Bible, from a part that isn’t a profession of faith, but a call to common sense:
‘Thou shalt not abhor an Edomite, for he is thy brother; thou shalt not abhor an Egyptian, because thou wast a stranger in his land.’

I’m sorry, there I am quoting the Bible again, and I promise I’ll try to control myself from now on. After talking to the young man, I spent at least two hours with Sherine, or Athena as she preferred to be called.

Athena had always intrigued me. Ever since she first started coming to the church, it seemed to me that she had one clear ambition: to become a saint. She told me – although her fiancé didn’t know this – that shortly before civil war broke out in Beirut, she’d had an experience very similar to that of St Thérèse of Lisieux: she had seen the streets running with blood. One could attribute this to some trauma in childhood or adolescence, but the fact is that, to a greater or lesser extent, all creative human beings have such experiences, which are known as ‘possession by the sacred’. Suddenly, for a fraction of a second, we feel that our whole life is justified, our sins forgiven, and that love is still the strongest force, one that can transform us forever.
But, at the same time, we feel afraid. Surrendering completely to love, be it human or divine, means giving up everything, including our own well-being or our ability to make decisions. It means loving in the deepest sense of the word. The truth is that we don’t want to be saved in the way God has chosen; we want to keep absolute control over our every step, to be fully conscious of our decisions, to be capable of choosing the object of our devotion.

It isn’t like that with love – it arrives, moves in and starts directing everything. Only very strong souls allow themselves to be swept along, and Athena was a strong soul. So strong that she spent hours in deep contemplation. She had a special gift for music; they say that she danced very well too, but since the church isn’t really the appropriate place for that, she used to bring her guitar each morning and spend some time there singing to the Holy Virgin before going off to her classes.

I can still remember the first time I heard her. I’d just finished celebrating morning mass with the few parishioners prepared to get up that early on a winter’s morning, when I realised that I’d forgotten to collect the money left in the offering box. When I went back in, I heard some music that made me see everything differently, as if the atmosphere had been touched by the hand of an angel. In one corner, in a kind of ecstasy, a young woman of about twenty sat playing her guitar and singing hymns of praise, with her eyes fixed on the statue of the Holy Virgin.

I went over to the offering box. She noticed my presence and stopped what she was doing, but I nodded to her, encouraging her to go on. Then I sat down on one of the pews, closed my eyes and listened.

At that moment, a sense of Paradise, of ‘possession by the sacred’, seemed to descend from the heavens. As if she understood what was going on in my heart, the young woman began to intersperse music with silence. Each time she stopped playing, I would say a prayer. Then the music would start up again.

And I was conscious that I was experiencing something unforgettable, one of those magical moments which we only understand when it has passed. I was entirely in the present, with no past, no future, absorbed in experiencing the morning, the music, the sweetness and the unexpected prayer. I entered a state of worship and ecstasy and gratitude for being in the world, glad that I’d followed my vocation despite my family’s opposition. In the simplicity of that small chapel, in the voice of that young woman, in the morning light flooding everything, I understood once again that the grandeur of God reveals itself through simple things.

After many tears on my part and after what seemed to me an eternity, the young woman stopped playing. I turned round and realised that she was one of my parishioners. After that, we became friends, and whenever we could, we shared in that worship through music.

However, the idea of marriage took me completely by surprise. Since we knew each other fairly well, I asked how she thought her husband’s family would react.

‘Badly, very badly.’

As tactfully as I could, I asked if, for any reason, she was being forced into marriage.

‘No, I’m still a virgin. I’m not pregnant.’

I asked if she’d told her own family, and she said that she had, and that their reaction had been one of horror, accompanied by tears from her mother and threats from her father.

‘When I come here to praise the Virgin with my music, I’m not bothered about what other people might think, I’m simply sharing my feelings with Her. And that’s how it’s always been, ever since I was old enough to think for myself. I’m a vessel in which the Divine Energy can make itself manifest. And that energy is asking me now to have a child, so that I can give it what my birth mother never gave me: protection and security.’

‘No one is secure on this Earth,’ I replied. She still had a long future ahead of her; there was plenty of time for the miracle of creation to occur. However, Athena was determined:

‘St Thérèse didn’t rebel against the illness that afflicted her, on the contrary, she saw it as a sign of God’s Glory. St Thérèse was only fifteen, much younger than me, when she decided to enter a convent. She was forbidden to do so, but she insisted. She decided to go and speak to the Pope himself – can you imagine? To speak to the Pope! And she got what she wanted. That same Glory is asking something far simpler and far more generous of me – to become a mother. If I wait much longer, I won’t be able to be a companion to my child, the age difference will be too great, and we won’t share the same interests.’

She wouldn’t be alone in that, I said.

But Athena continued as if she wasn’t listening:

‘I’m only happy when I think that God exists and is listening to me; but that isn’t enough to go on living, when nothing seems to make sense. I pretend a happiness I don’t feel; I hide my sadness so as not to worry those who love me and care about me. Recently, I’ve even considered suicide. At night, before I go to sleep, I have long conversations with myself, praying for this idea to go away; it would be such an act of ingratitude, an escape, a way of spreading tragedy and misery over the Earth. In the mornings, I come here to talk to St Thérèse and to ask her to free me from the demons I speak to at night. It’s worked so far, but I’m beginning to weaken. I know I have a mission which I’ve long rejected, and now I must accept it. That mission is to be a mother. I must carry out that mission or go mad. If I don’t feel life growing inside me, I’ll never be able to accept life outside me.’

Next chapter will be on-line on: 30.03.07

Any message about any chapter can be left in the “readers’ corner” post.

Λούκας Γιέσεν-Πίτερσεν, 32 ετών, μηχανικός, πρώην σύζυγος

Η ΑΘΗΝA HΞΕΡΕ ότι ήταν υιοθετημένη όταν την πρωτογνώρισα. Ήταν δεκαεννιά χρονών και έτοιμη να στήσει καβγά στην καφετέρια του πανεπιστημίου, γιατί κάποια φοιτήτρια, θεωρώντας την Αγγλίδα (λευκή, ίσια μαλλιά, μάτια πότε πράσινα, πότε γκρι), είχε κάνει ένα αρνητικό σχόλιο για τη Μέση Ανατολή.

Ήταν η πρώτη μέρα των μαθημάτων- η τάξη ήταν καινούρια, κανείς δεν ήξερε τίποτα για τους συμφοιτητές του. Όμως η κοπέλα σηκώθηκε, έπιασε την άλλη από το γιακά και άρχισε να ουρλιάζει σαν τρελή:

«Î¡Î±Ï„σίστρια!»

Είδα το τρομοκρατημένο βλέμμα της άλλης κοπέλας, τα ενθουσιώδη βλέμματα των υπόλοιπων φοιτητών, που διψούσαν να δουν τι θα γίνει. Mια και δεν ήμουν πρωτοετής,
πρόβλεψα αμέσως τις συνέπειες: γραφείο του πρύτανη, παράπονα, πιθανότητα αποβολής, αστυνομική έρευνα για ρατσισμό κ.λπ. Όλοι θα έχαναν.

«Î£ÎºÎ¬ÏƒÎµ!» φώναξα, χωρίς να ξέρω τι έλεγα.

Δεν ήξερα καμιά από τις δύο. Δεν είμαι ο σωτήρας του κόσμου και, για να πούμε την αλήθεια, ένας καβγάς πότε πότε έχει ενδιαφέρον για τους νέους. Aλλά δεν μπόρεσα να συγκρατήσω την κραυγή ούτε να ελέγξω την αντίδρασή μου.

«Î£Ï„αμάτα!» ξαναφώναξα στην όμορφη κοπέλα που είχε πιάσει την άλλη, επίσης όμορφη κοπέλα από το λαιμό. Με κοίταξε και με κατακεραύνωσε με το βλέμμα. Και, ξαφνικά, κάτι άλλαξε. Χαμογέλασε- αν και τα χέρια της ήταν ακόμα στο λαιμό της συμφοιτήτριάς της.
«ÎžÎ­Ï‡Î±ÏƒÎµÏ‚ να πεις “Σε παρακαλώ”». Όλοι γέλασαν.

«Î£Ï„αμάτα», της ζήτησα. «Î£Îµ παρακαλώ».

Άφησε την κοπέλα και κατευθύνθηκε προς το μέρος μου.

«ÎˆÏ‡ÎµÎ¹Ï‚ τρόπους. Μήπως έχεις και κανένα τσιγάρο;»

Της έτεινα το πακέτο μου και πήγαμε να καπνίσουμε έξω.

Είχε περάσει από την κατάσταση ανεξέλεγκτης οργής στην απόλυτη ηρεμία και λίγα λεπτά αργότερα γελούσε, μιλούσε για τον καιρό, με ρωτούσε τι μουσική ακούω. Xτύπησε το κουδούνι που μας ειδοποιούσε για το μάθημα και αγνόησα επιδεικτικά αυτό για το οποίο είχα εκπαιδευτεί όλη μου τη ζωή: να έχω πειθαρχία. Έμεινα εκεί να συζητάω, λες και δεν υπήρχαν πια πανεπιστήμιο, καβγάδες, καντίνες, αέρας, κρύο, ήλιος. Υπήρχε μόνο η γυναίκα με τα γκρίζα μάτια που είχα μπροστά μου, που έλεγε πράγματα εντελώς αδιάφορα και ασήμαντα, ικανά να με κρατήσουν εκεί όλη μου τη ζωή.

Δύο ώρες αργότερα τρώγαμε μεσημεριανό παρέα. Εφτά ώρες αργότερα ήμασταν σε ένα μπαρ, τρώγοντας και πίνοντας ÏŒ,τι μας επέτρεπε η τσέπη μας να φάμε και να πιούμε. Η συζήτηση γινόταν ολοένα και πιο ουσιαστική και σε λίγο ήξερα τα πάντα για τη ζωή της – η Αθηνά μού μιλούσε με λεπτομέρειες για τα παιδικά της χρόνια και για την εφηβεία της χωρίς εγώ να την έχω ρωτήσει κάτι. Στη συνέχεια έμαθα ότι το ίδιο έκανε με όλους- ωστόσο εκείνη τη μέρα ένιωθα ο πιο ξεχωριστός άνθρωπος σ’ όλη τη γη.

Είχε έρθει στο Λονδίνο ως πρόσφυγας του εμφυλίου που είχε ξεσπάσει στον Λίβανο. Ο πατέρας της, χριστιανός μαρωνίτης (Σ.τ.Σ.: κλάδος της Καθολικής Εκκλησίας ο οποίος, αν και
αναγνωρίζει το Βατικανό, δεν απαιτεί την αγαμία των ιερέων και χρησιμοποιεί τελετουργίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας), είχε δεχτεί απειλές κατά της ζωής του επειδή δούλευε για την κυβέρνηση, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν αποφάσιζε να εγκαταλείψει τη χώρα, μέχρι που η Αθηνά, έχοντας κρυφακούσει μια τηλεφωνική συνομιλία, αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα να μεγαλώσει και να αναλάβει τις ευθύνες της ως κόρη προστατεύοντας αυτούς που αγαπούσε.
Eπιχείρησε ένα είδος χορού, προσποιήθηκε ότι είχε πέσει σε έκσταση (τα είχε μάθει όλα αυτά στο σχολείο, όταν μελετούσε τους βίους των αγίων) και άρχισε να λέει διάφορα. Δεν ξέρω πώς γίνεται ένα παιδί να κάνει τους μεγάλους να παίρνουν αποφάσεις βασισμένες στα λόγια του, αλλά η Αθηνά με διαβεβαίωσε ότι ακριβώς έτσι είχε γίνει- ο πατέρας της ήταν προληπτικός. Ήταν βέβαιη ότι είχε σώσει τη ζωή της οικογένειάς της.

Ήρθαν εδώ ως πρόσφυγες, αλλά όχι ως ζητιάνοι. Η λιβανική κοινότητα ήταν εξαπλωμένη σ’ όλο τον κόσμο, ο πατέρας της βρήκε αμέσως τρόπο να συνεχίσει τις επαγγελματικές του δραστηριότητες και η ζωή συνεχίστηκε. Η Αθηνά πήγε σε καλά σχολεία, έκανε μαθήματα χορού -που ήταν το πάθος της- και επέλεξε να σπουδάσει μηχανικός αμέσως μόλις ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Όταν πια είχε περάσει καιρός από τότε που είχαν έρθει στο Λονδίνο, οι γονείς της την πήγαν σε ένα από τα πιο ακριβά εστιατόρια της πόλης και της είπαν ότι ήταν υιοθετημένη. Εκείνη παρέστησε την έκπληκτη, τους αγκάλιασε και τους είπε ότι τίποτα δε θα άλλαζε τη σχέση τους.

Στην πραγματικότητα όμως, ένας οικογενειακός φίλος, σε μια στιγμή μίσους, της είχε πει: «Aχάριστο ορφανό, δεν είσαι καν φυσικό τους παιδί και δεν ξέρεις πώς να φερθείς».
Εκείνη του είχε πετάξει ένα σταχτοδοχείο που τον τραυμάτισε στο πρόσωπο, είχε κλάψει κρυφά για δύο μέρες, σύντομα όμως είχε συμφιλιωθεί με το γεγονός. Ο εν λόγω φίλος απέκτησε ένα σημάδι στο πρόσωπο που δεν ήξερε πώς να το αιτιολογήσει και άρχισε να λέει ότι του είχαν επιτεθεί στο δρόμο.

Την κάλεσα να βγούμε την επόμενη μέρα. Μου είπε χωρίς περιστροφές ότι ήταν παρθένα, ότι τις Κυριακές πήγαινε στην εκκλησία και ότι δεν την ενδιέφεραν τα ρομάντζα – την απασχολούσε περισσότερο να διαβάζει ÏŒ,τι μπορούσε για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
Με λίγα λόγια, ήταν απασχολημένη. Πολύ απασχολημένη.

«ÎŸ κόσμος νομίζει ότι το μόνο όνειρο μιας γυναίκας είναι να παντρευτεί και να κάνει παιδιά. Κι εσύ νομίζεις, απ’ όλα όσα σου αφηγήθηκα, ότι έχω υποφέρει πολύ στη ζωή μου. Δεν είναι αλήθεια, και το έχω ξαναδεί αυτό το έργο: κι άλλοι άντρες με έχουν πλησιάσει θέλοντας να με “προστατεύσου픝 από τις τραγωδίες.

»Î‘Ï…Ï„ÏŒ που ξεχνούν είναι ότι, ήδη από την αρχαία Ελλάδα, οι άνθρωποι που επέστρεφαν από τις μάχες επέστρεφαν είτε νεκροί, πάνω στις ασπίδες τους, είτε πιο δυνατοί, με τις ουλές τους. Για να σ’ το πω πιο καθαρά, είμαι στο πεδίο της μάχης από τότε που γεννήθηκα, είμαι ακόμα ζωντανή και δεν έχω ανάγκη κανέναν να με προστατεύσει».

Έκανε μια παύση.

«Î•Î¯Î´ÎµÏ‚ πόσο καλλιεργημένη είμαι;»

«Î Î¿Î»Ï καλλιεργημένη, όταν όμως επιτίθεσαι σε κάποια πιο αδύναμη από εσένα, υπονοείς με τον τρόπο σου ότι πράγματι χρειάζεσαι προστασία. Θα μπορούσες να είχες καταστρέψει την πορεία σου ως φοιτήτρια».

«ÎˆÏ‡ÎµÎ¹Ï‚ δίκιο. Δέχομαι λοιπόν την πρόσκλησή σου».

Από εκείνη τη μέρα αρχίσαμε να βγαίνουμε συχνά και όσο πιο πολύ την πλησίαζα τόσο περισσότερο ανακάλυπτα το φως μου – γιατί με παρότρυνε να δίνω πάντα τον καλύτερο εαυτό μου. Δεν είχε διαβάσει ποτέ κανένα βιβλίο για μαγεία
ή εσωτερισμό- έλεγε ότι ήταν πράγματα του διαβόλου, ότι η μόνη σωτηρία ήταν ο Ιησούς, τελεία και παύλα. Πότε πότε έλεγε πράγματα που δε φαίνονταν να συμβαδίζουν με τις διδαχές της Εκκλησίας:

«ÎŸ Χριστός ήταν περιτριγυρισμένος από ζητιάνους, πόρνες, τελώνες, ψαράδες. Πιστεύω ότι μ’ αυτό τον τρόπο ήθελε να δείξει ότι η θεία σπίθα βρίσκεται στην ψυχή όλων, δε σβήνει ποτέ. Όταν ηρεμώ, ή όταν είμαι πολύ ταραγμένη, νιώθω πως πάλλομαι μαζί με το σύμπαν ολόκληρο, κι αρχίζω να γνωρίζω πράγματα που δε γνώριζα, λες και ο Θεός ο
ίδιος οδηγεί τα βήματά μου. Υπάρχουν ώρες που νιώθω ότι μου αποκαλύπτονται όλα».
Κι αμέσως διόρθωνε τον εαυτό της:

«Î‘Ï…Ï„ÏŒ είναι λάθος».

Η Αθηνά πάντα ζούσε ανάμεσα σε δύο κόσμους: σε αυτόν που ένιωθε αληθινό και σε αυτόν που της είχαν διδάξει μέσω της πίστης της.

Μια μέρα, μετά από σχεδόν ένα ολόκληρο εξάμηνο εξισώσεων, υπολογισμών και στατικών μελετών, είπε ότι θα παρατούσε τη σχολή.

«ÎœÎ± δε μου το έχεις ξαναπεί ποτέ αυτό!»

«Î¦Î¿Î²ÏŒÎ¼Î¿Ï…ν να το συζητήσω και με τον ίδιο μου τον εαυτό. Σήμερα όμως πήγα στην κομμώτριά μου. Δούλευε μέρα νύχτα για να μπορέσει η κόρη της να τελειώσει τη σχολή κοινωνιολογίας. Η κοπέλα κατάφερε εντέλει να πάρει το πτυχίο της και, αφού χτύπησε πολλές πόρτες, μπόρεσε τελικά να βρει δουλειά ως γραμματέας σε μια τσιμεντοβιομηχανία. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα η κομμώτριά μου όλο λέει, γεμάτη περηφάνια: “H κόρη μου έχει πτυχί.

»ÎŸÎ¹ περισσότεροι φίλοι των γονιών μου, καθώς και τα παιδιά τους, έχουν πτυχίο. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν κα ταφέρει να κάνουν τη δουλειά που επιθυμούσαν – το αντίθετο μάλιστα, μπήκαν και βγήκαν από ένα πανεπιστήμιο επειδή κάποιος, την εποχή που τα πανεπιστήμια θεωρούνταν σημαντικά, είπε ότι για να ανέβει κάποιος στη ζωή του πρέπει να έχει πτυχίο. Έτσι, ο κόσμος σταμάτησε να έχει εξαιρετικούς κηπουρούς, αρτοποιούς, παλαιοπώλες, χτίστες, συγγραφείς».

Της ζήτησα να το σκεφτεί περισσότερο πριν πάρει μια τόσο ριζική απόφαση. Εκείνη όμως μου απάγγειλε μερικούς στίχους του Aμερικανού ποιητή Ρόμπερτ Φροστ:

«ÎœÏ€ÏÎ¿ÏƒÏ„ά μου ανοίγονταν δύο δρόμοι Εγώ διάλεξα αυτόν που είχε περπατηθεί λιγότερο Κι αυτή ήταν η διαφορά».

Την άλλη μέρα δεν ήρθε στα μαθήματα. Την επόμενη φορά που συναντηθήκαμε τη ρώτησα τι
σκόπευε να κάνει.

«ÎÎ± παντρευτώ. Και να κάνω παιδί».

Δεν ήταν τελεσίγραφο. Εγώ ήμουν είκοσι χρονών, εκείνη δεκαεννιά, και πίστευα ότι ήταν πολύ νωρίς ακόμα για τέτοιας φύσης δέσμευση.

Η Αθηνά όμως μιλούσε πάρα πολύ σοβαρά. Κι εγώ έπρεπε να επιλέξω μεταξύ του να χάσω το μόνο πράγμα που είχα στο μυαλό μου -την αγάπη μου για εκείνη τη γυναίκαή την ελευθερία μου και όλες τις επιλογές που μου πρόσφερε το μέλλον.

Ειλικρινά, η απόφαση δεν ήταν καθόλου δύσκολη.

Το επόμενο κεφάλαιο θα δημοσιευτεί στο διαδίκτυο στις 28.03.07

Αγαπητοί αναγνώστες, επειδή δε μιλώ τη γλώσσα σας, ζήτησα από τον Έλληνα εκδότη μου να μου μεταφέρει τα σχόλιά σας μεταφρασμένα. Οι σκέψεις σας για το καινούριο μου βιβλίο είναι εξαιρετικά σημαντικές για μένα.

Με αγάπη,
Paulo Coelho

Páter Giancarlo Fontana

UvidÄ›l jsem ji, když pÅ™iÅ¡la na nedÄ›lní­ mÅ¡i a jako obvykle nesla dí­tÄ› v náruči. VÄ›dÄ›l jsem o nesnází­ch, které v manželství­ proží­vá, ale až do toho tí½dne to vypadalo jako nÄ›jaké běžné nedorozumÄ›ní­ a já jsem doufal, že se to dÅ™í­ve či pozdÄ›ji vyÅ™eÅ¡í­, neboÅ¥ to byli lidé, kteÅ™í­ kolem sebe vyzaÅ™ovali Dobro.

Už rok nepÅ™icházela ráno hrát na kytaru a chválit Pannu; pečovala o Viorela, kterého jsem mÄ›l tu čest pokÅ™tí­t, pÅ™estože na žádného svatého toho jména si nevzpomí­nám. Každou nedÄ›li vÅ¡ak chodila dál na mÅ¡i a po skončení­, když už vÅ¡ichni odeÅ¡li, jsme si vždycky pohovoÅ™ili. Ří­kala, že jsem její­ jediní½ pÅ™í­tel; spolu jsme velebili Boha, ale teď se se mnou potÅ™ebovala poradit o pozemskí½ch starostech.

Milovala Lukáse ví­c než kteréhokoli jiného muže; byl to otec její­ho syna, človÄ›k, s ní­mž se rozhodla sdí­let život, nÄ›kdo, kdo se zÅ™ekl vÅ¡eho a mÄ›l dost odvahy, aby založil rodinu. Když nastaly okamžiky krize, snažila se ho pÅ™esvÄ›dčit, že jsou pomí­jivé, ona že se musí­ vÄ›novat synovi, ale pÅ™itom že ho vůbec nechce rozmazlovat; brzo by ho nechala, aby se sám naučil vyrovnávat s životní­mi obtí­Å¾emi. Pak by zase byla tou manželkou a ženou, jakou znal z jejich počáteční­ho vztahu, možná i intenzivnÄ›ji než dÅ™í­v, protože už lépe znala povinnosti a odpovÄ›dnost své volby. Lukás si pÅ™esto pÅ™ipadal odstrkovaní½, ona se zoufale snažila vÄ›novat obÄ›ma, ale vždycky musela nakonec volit – a pak samozÅ™ejmÄ› volila Viorela.

Moje znalosti psychologie nejsou valné, ale Å™ekl jsem jí­, že takoví½ pÅ™í­bÄ›h neslyÅ¡í­m poprvé a že si v podobné situaci muži obvykle pÅ™ipadají­ odstrkovaní­, ale to brzo pÅ™ejde; v rozhovorech s farní­ky jsem se s takoví½mito potí­Å¾emi setkal už dÅ™í­v. Athéna uznala, že se možná trochu ukvapila, romantické postavení­ mladé matky jí­ neumožnilo vidÄ›t jasnÄ› skutečné problémy, které se po narození­ dí­tÄ›te objeví­. Teď vÅ¡ak bylo na lí­tost pozdÄ›.

Zeptala se mÄ›, jestli bych si mohl s Lukásem promluvit – on se ovÅ¡em nikdy v kostele neobjevil, aÅ¥ už proto, že v Boha nevěřil, nebo proto, že radÄ›ji trávil nedÄ›lní­ dopoledne se synem. OkamžitÄ› jsem jí­ to slí­bil, pokud Lukás pÅ™ijde z vlastní­ vůle. A právÄ› když ho o to Athéna chtÄ›la požádat, doÅ¡lo k té velké krizi a manžel odeÅ¡el z domova.

Radil jsem jí­, aÅ¥ má trpÄ›livost, ale pro ni to byla hrozná rána. Už jednou ji v dÄ›tství­ opustili a veÅ¡kerá nenávist, kterou cí­tila ke své biologické matce, se teď automaticky pÅ™enesla na Lukáse – pÅ™estože pozdÄ›ji, jak jsem se dozvÄ›dÄ›l, se zase spÅ™átelili. Pro Athénu bylo rozbití­ rodinní½ch svazků asi tí­m nejtěžší­m hÅ™í­chem, jehož se nÄ›kdo může dopustit.

Dál chodila v nedÄ›li do kostela, ale brzo se vracela domů, protože nemÄ›la nikoho, kdo by jí­ pohlí­dal syna, a ten vždycky pÅ™i mÅ¡i velice plakal a ruÅ¡il ostatní­ věří­cí­ v jejich soustÅ™edÄ›ní­. V jedné z Å™í­dkí½ch chvilek, kdy jsme spolu mohli mluvit, mi Å™ekla, že pracuje v bance, najala si byt a nemám prí½ si dÄ›lat starosti; “žotec” (nevyslovila manželovo jméno) plní­ své finanční­ závazky.

A pak nadeÅ¡la ta osudná nedÄ›le.

VÄ›dÄ›l jsem, k čemu v uplynulém tí½dnu doÅ¡lo – povÄ›dÄ›l mi o tom jeden farní­k. Po nÄ›kolik nocí­ jsem prosil, aby mi nÄ›jakí½ andÄ›l pomohl ujasnit, jestli mám splnit svůj závazek vůči cí­rkvi, nebo závazek vůči lidem. Jelikož se andÄ›l neobjevil, obrátil jsem se na svého nadÅ™í­zeného, kterí½ mi Å™ekl, že cí­rkev dokáže pÅ™eží­t jen proto, že pÅ™í­snÄ› zachovává svá dogmata – kdyby začala dÄ›lat ví½jimky, byli bychom už od stÅ™edovÄ›ku ztraceni. VÄ›dÄ›l jsem pÅ™esnÄ›, k čemu to povede, chtÄ›l jsem AthénÄ› zatelefonovat, ale nedala mi své nové čí­slo.

Toho rána se mi pÅ™i pozdvihování­ tÅ™ásly ruce. Pronesl jsem slova, která mi pÅ™edala tisí­ciletá tradice, a uplatnil jsem moc, jež
od apoÅ¡tolů pÅ™echázela z pokolení­ na pokolení­. Hned se vÅ¡ak moje myÅ¡lenky obrátily k té dí­vce s dí­tÄ›tem v náruči, jakési PannÄ› Marii, zázraku mateÅ™ství­ a lásky, kterí½ se tu projevoval v opuÅ¡tÄ›nosti a samotÄ›. PrávÄ› se jako obvykle zaÅ™adila mezi ostatní­ a pomalu Å¡la vpÅ™ed, aby pÅ™ijala tÄ›lo PánÄ›.

Myslí­m, že vÄ›tÅ¡ina pÅ™í­tomní½ch členů kongregace vÄ›dÄ›la, oč jde. A vÅ¡ichni se na mÄ› dí­vali a čekali na mou reakci. VidÄ›l jsem, jak mÄ› obklopují­ lidé spravedliví­, hÅ™í­Å¡ní­ci, farizejové, knÄ›Å¾í­ ze synedria, apoÅ¡tolové, žáci, lidé dobré i zlé vůle.
Athéna se pÅ™ede mnou zastavila a opakovala obvyklé gesto: zavÅ™ela oči a otevÅ™ela ústa, aby pÅ™ijala tÄ›lo PánÄ›.

TÄ›lo PánÄ› mi zůstalo v rukou.

OtevÅ™ela oči a nechápala, o co jde.

“žPromluví­me si pozdÄ›ji,” zaÅ¡eptal jsem.

Ona se vÅ¡ak nehí½bala.

“žZa tebou čekají­ dalÅ¡í­. Promluví­me si pozdÄ›ji.”

“žCo se dÄ›je?” Její­ otázku mohli slyÅ¡et vÅ¡ichni kolem ní­.

“žPromluví­me si pozdÄ›ji.”

“žProč mÄ› nepustí­te k pÅ™ijí­mání­? Nevidí­te, že mÄ› pÅ™ede vÅ¡emi ponižujete? Copak nestačí­, čí­m už jsem proÅ¡la?”

“žAthéno, cí­rkev zakazuje, aby rozvedené osoby pÅ™ijaly svátost oltáÅ™ní­. Tento tí½den jsi podepsala rozvod. Promluví­me si pozdÄ›ji,” naléhal jsem znova.

Jelikož se nehí½bala z mí­sta, pokynul jsem dalÅ¡í­mu v Å™adÄ›, aby Athénu pÅ™edeÅ¡el. Pak jsem dál udí­lel svátost oltáÅ™ní­, dokud ji nepÅ™ijal poslední­ věří­cí­. A tehdy, jeÅ¡tÄ› než jsem se vrátil k oltáÅ™i, jsem uslyÅ¡el její­ hlas.

Už to nebyl hlas dí­vky, která zpÄ›vem uctí­vala Pannu, poví­dala mi o sví½ch plánech, s dojetí­m vyprávÄ›la, co se dozvÄ›dÄ›la o životech svatí½ch, a div neplakala, když se mi svěřovala s manželskí½mi potí­Å¾emi. Byl to hlas ranÄ›ného, poní­Å¾eného živočicha se srdcem plní½m nenávisti.

“žBuď prokleto toto mí­sto!” pronesl ten hlas. “žProkleti nechÅ¥ jsou ti, kdo kdy naslouchali hlasu PánÄ›, a jeho poselství­ promÄ›nili v kamennou tvrz. NeboÅ¥ Kristus Å™ekl: “šJestliže kdo ží­zní­, aÅ¥ pÅ™ijde ke mnÄ› a pije!’ Já jsem ží­znivá, ranÄ›ná, a vy mÄ› nenecháte jí­t k NÄ›mu. Dnes jsem se poučila, že cí­rkev tato slova zmÄ›nila: pÅ™ijďte ke mnÄ›, jestliže dodržujete naÅ¡e pravidla, a ží­znivé nechte bí½t!”

Zaslechl jsem, jak ji jedna žena v první­ Å™adÄ› napomí­ná, aÅ¥ je zticha. Ale já jsem ji chtÄ›l slyÅ¡et, musel jsem ji slyÅ¡et. Obrátil jsem se a stál pÅ™ed ní­ se sklopenou hlavou – to bylo to jediné, co jsem mohl udÄ›lat.

“žPÅ™í­sahám, že už nikdy nevkročí­m do žádného kostela. Zas mÄ› jedna rodina opustila, a tentokrát nejde o finanční­ potí­Å¾e nebo nezralost lidí­, kteÅ™í­ se žení­ a vdávají­ pÅ™í­liÅ¡ brzy. NechÅ¥ jsou prokleti vÅ¡ichni, kdo zaví­rají­ dveÅ™e pÅ™ed matkou a synem! Jste stejní­ jako ti, kteÅ™í­ neposkytli pÅ™í­stÅ™eÅ¡í­ Svaté rodinÄ›, stejní­ jako ten, kterí½ zapÅ™el Krista, když nejví­c potÅ™eboval pÅ™í­tele!”
Pak se s náÅ™kem obrátila a odeÅ¡la s dí­tÄ›tem v náruči. Dokončil jsem bohoslužbu, udÄ›lil závÄ›rečné požehnání­ a odeÅ¡el rovnou do sakristie – té nedÄ›le jsem upustil od setkání­ s věří­cí­mi a zbyteční½ch hovorů. Té nedÄ›le jsem stál pÅ™ed filozofickí½m dilematem: právÄ› jsem se rozhodl, že budu respektovat instituci, a nikoli slova, na nichž je tato instituce založena.
Jsem už starí½ a každou chví­li mÄ› k sobÄ› může povolat Bůh. Zůstal jsem vÄ›rní½ svému náboženství­ a myslí­m, že ono se pÅ™es vÅ¡echny své omyly upÅ™í­mnÄ› snaÅ¾í­ napravit. Potrvá to celá desetiletí­, možná staletí­, ale jednoho dne vÅ¡e, k čemu se bude pÅ™ihlí­Å¾et, bude láska, Kristova slova: “žJestliže kdo ží­zní­, aÅ¥ pÅ™ijde ke mnÄ› a pije!” Celí½ svůj život jsem vÄ›noval kněžství­ a ani na okamžik svého rozhodnutí­ nelituji. AvÅ¡ak v takoví½ch chví­lí­ch jako tehdy v nedÄ›li jsem sice nezapochyboval o ví­Å™e, ale začal jsem pochybovat o lidech.

Dnes ví­m, co se s Athénou stalo, a ptám se sám sebe: začalo to vÅ¡echno právÄ› tenkrát, anebo už to mÄ›la v duÅ¡i? Myslí­m na mnohé Athény a Lukáse po celém svÄ›tÄ›, kteÅ™í­ se rozvádÄ›jí­, a proto už nemohou pÅ™ijí­mat Svátost oltáÅ™ní­, zbí½vá jim jenom dí­vat se na Krista ukÅ™ižovaného a trpí­cí­ho a naslouchat jeho slovům – která nejsou vždy v souladu se zákony Vatikánu. Tito lidé se v nÄ›kterí½ch pÅ™í­padech cí­rkvi vzdálí­, ale vÄ›tÅ¡inou dál chodí­ na nedÄ›lní­ mÅ¡i, protože jsou na to zvyklí­, i když vÄ›dí­, že zázrak proměňování­ chleba a ví­na v tÄ›lo a krev PánÄ› je jim odepÅ™en.

PÅ™emí½Å¡lí­m o tom, že když Athéna odeÅ¡la z kostela, potkala snad Ježí­Å¡e. A s pláčem, zmatená, se mu vrhla do náruče a prosila, aby jí­ vysvÄ›tlil, proč musela zůstat stranou jen kvůli nÄ›jaké podepsané listinÄ›, čemusi v duchovní­ sféÅ™e naprosto bezví½znamnému, co doopravdy zají­má jen notáÅ™e a ví½bÄ›rÄí­ daní­.

A Ježí­Å¡ se na ni podí­val a možná odpovÄ›dÄ›l takto:

“žVidí­Å¡, milá dcero, i já stojí­m stranou. Už dávno mÄ› nechtÄ›jí­ pustit dovnitÅ™.”

PÅ™í­Å¡tí­ kapitola bude on-line: 27.03.07

Drazí­ ÄtenáÅ™i, protože nehovoÅ™í­m VaÅ¡í­m jazykem, požádal jsem nakladatelství­ o pÅ™eklad komentářů a postÅ™ehů, které mi zde zanecháte. VaÅ¡e názory na mou novou knihu jsou pro mne velice důležité.S láskou

Σαμίρα Ρ. Xαλίλ, 57 ετών, νοικοκυρά, μητέρα της Αθηνάς

ΜΗΝ ΤΗ ΛΕΤΕ ΑΘΗΝΑ, σας παρακαλώ. Το πραγματικό της όνομα είναι Σερίνε. Σερίνε Xαλίλ, κόρη πολυαγαπημένη, πολυπόθητη, που τόσο εγώ όσο κι ο άντρας μου θα θέλαμε να ήταν αίμα μας!

Όμως η ζωή είχε άλλα σχέδια – όσο γενναιόδωρη κι αν είναι η μοίρα, πάντα υπάρχει ένα πηγάδι μέσα στο οποίο μπορεί να γκρεμιστούν τα όνειρά μας.
Ζούσαμε στη Βηρυτό, την εποχή που όλοι τη θεωρούσαν την πιο όμορφη πόλη της Μέσης Ανατολής. Ο σύζυγός μου ήταν επιτυχημένος βιομήχανος· παντρευτήκαμε από έρωτα και κάθε χρόνο κάναμε ταξίδια στην Ευρώπη· είχαμε φίλους, μας καλούσαν σε όλες τις σημαντικές κοινωνικές εκδηλώσεις και μια φορά μάλιστα δέχτηκα στο σπίτι μου μέχρι και έναν πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, να φανταστείτε! Ήταν τρεις αξέχαστες μέρες: τις δύο πρώτες άντρες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών χτένιζαν το σπίτι μας απ’ άκρη σ’ άκρη (βρίσκονταν ήδη στη γειτονιά μας ένα μήνα πριν και είχαν καταλάβει στρατηγικές θέσεις, είχαν νοικιάσει διαμερίσματα και είχαν μεταμφιεστεί σε ζητιάνους ή ερωτευμένα ζευγάρια). Και τη μία μέρα, ή μάλλον τις δύο ώρες, έγινε η γιορτή. Ποτέ δε θα ξεχάσω τη ζήλια στα μάτια των γειτόνων μας και τη χαρά τού να βγαίνω φωτογραφία με τον ισχυρότερο άνθρωπο του πλανήτη.
Τα είχαμε όλα, εκτός από αυτό που θέλαμε περισσότερο: ένα παιδί. Έτσι λοιπόν δεν είχαμε τίποτα.

Προσπαθήσαμε με κάθε τρόπο, κάναμε τάματα, πήγαμε σε μέρη όπου υπόσχονταν θαύματα, συμβουλευτήκαμε γιατρούς, κομπογιαννίτες, πήραμε φάρμακα και ήπιαμε ελιξίρια και μαγικά ποτά. Δύο φορές έκανα τεχνητή γονιμοποίηση και έχασα το παιδί. Τη δεύτερη έχασα και την αριστερή ωοθήκη μου, κι από τότε δεν κατάφερα να ξαναβρώ γιατρό πρόθυμο να διακινδυνεύσει άλλη μια τέτοια περιπέτεια.

Τότε ένας από τους πολλούς φίλους που γνώριζαν την κατάστασή μας πρότεινε τη μόνη λύση: την υιοθεσία. Είπε ότι είχε γνωστούς στη Ρουμανία και ότι η διαδικασία δε θα απαιτούσε πολύ χρόνο.

Ένα μήνα μετά πήραμε το αεροπλάνο. Ο φίλος μας είχε πάρε δώσε με το δικτάτορα που κυβερνούσε τότε τη χώρα και που δε θυμάμαι το όνομά του (Σ.Ï„.Σ.: Νικολάε Τσαουσέσκου)· έτσι, καταφέραμε να αποφύγουμε όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και πήγαμε σε ένα κέντρο υιοθεσίας στην πόλη Σιμπίου, στην Τρανσιλβανία. Εκεί μας περίμεναν ήδη με καφέ, τσιγάρα, μεταλλικό νερό και όλο το χαρτομάνι έτοιμο. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουμε ήταν να διαλέξουμε το παιδί.

Μας πήγαν στο τμήμα βρεφών. Έκανε πολύ κρύο, κι εγώ έμεινα να σκέφτομαι πώς άφηναν τα καημένα τα παιδάκια σε τέτοιες συνθήκες. Η πρώτη μου παρόρμηση ήταν να τα υιοθετήσω όλα, να τα πάω στη χώρα μας, όπου υπήρχε
ήλιος και ελευθερία, αλλά φυσικά αυτή η ιδέα ήταν τρελή.

Κάναμε μια βόλτα ανάμεσα στις κούνιες, ακούγοντας κλάματα, τρομοκρατημένοι από τη σημασία της απόφασης που έπρεπε να πάρουμε.

Για περισσότερο από μία ώρα εγώ κι ο σύζυγός μου δεν ανταλλάξαμε ούτε λέξη. Φύγαμε από εκεί, ήπιαμε καφέ, καπνίσαμε, γυρίσαμε πίσω – κι αυτό επαναλήφθηκε πολλές φορές. Πρόσεξα ότι η γυναίκα που είχε αναλάβει την υιοθεσία είχε αρχίσει να δείχνει σημάδια ανυπομονησίας, έπρεπε να αποφασίσουμε σύντομα λοιπόν. Τότε, υπακούοντας σε ένα ένστικτο που θα τολμούσα να αποκαλέσω μητρικό, σαν να είχα βρει το παιδί που έπρεπε να είναι δικό μου σε αυτή τη ζωή αλλά είχε έρθει στον κόσμο από άλλη κοιλιά, έδειξα ένα κοριτσάκι.

Η υπεύθυνη μας πρότεινε να το σκεφτούμε καλύτερα. Ποια; Aυτή, που φαινόταν τόσο ανυπόμονη που καθυστερούσαμε!

Εγώ όμως είχα ήδη πάρει την απόφασή μου.

Παρ’ όλα αυτά, με μεγάλη προσοχή, φροντίζοντας να μη με προσβάλει (πίστευε πως είχαμε γνωστούς στα ανώτατα κλιμάκια της ρουμανικής κυβέρνησης), μου ψιθύρισε για να μην την ακούσει ο σύζυγός μου:

«Î”ε θα έχετε καλά ξεμπερδέματα. Είναι παιδί Tσιγγάνας».

Απάντησα πως ο πολιτισμός δε μεταδίδεται μέσω των γονιδίων· το παιδί, που ήταν μόλις τριών μηνών, θα γινόταν κόρη δική μου και του συζύγου μου, θα την ανατρέφαμε σύμφωνα με τα δικά μας έθιμα. Θα γνώριζε την εκκλησία στην οποία πηγαίναμε, θα πήγαινε στις παραλίες στις οποίες κάναμε περιπάτους, θα διάβαζε τα βιβλία της στα γαλλικά, θα σπούδαζε στο Αμερικανικό Σχολείο της Βηρυτού. Εξάλλου, τότε, όπως και τώρα, δε γνώριζα τίποτα για τον πολιτισμό των Tσιγγάνων. Το μόνο που ξέρω είναι ότι ταξιδεύουν, ότι δεν κάνουν μπάνιο πολύ συχνά, ότι εξαπατούν τον κόσμο και ότι φοράνε σκουλαρίκι στο αφτί. Κυκλοφορεί η φήμη ότι απάγουν παιδιά για να τα πάρουν στα καραβάνια τους, αλλά στην προκειμένη περίπτωση συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο: είχαν αφήσει ένα παιδί πίσω τους, για να το αναλάβω εγώ.

Η γυναίκα επιχείρησε ξανά να με αποθαρρύνει, εγώ όμως ήδη υπέγραφα τα χαρτιά και ζητούσα από το σύζυγό μου να κάνει το ίδιο. Στην επιστροφή για τη Βηρυτό, ο κόσμος έμοιαζε διαφορετικός: ο Θεός μού είχε δώσει λόγο για να ζήσω, να δουλέψω, να παλέψω σε αυτή την κοιλάδα του κλαυθμώνος*. Τώρα είχαμε ένα παιδί που έδινε νόημα σε όλους τους κόπους μας.

Η Σερίνε μεγάλωσε κι έγινε έξυπνη και όμορφη· νομίζω πως όλοι οι γονείς το ίδιο λένε, πιστεύω όμως ότι ήταν ένα παιδί πραγματικά χαρισματικό. Ένα απόγευμα, όταν ήταν πια πέντε χρονών, ο ένας μου αδερφός μου είπε ότι, αν η μικρή ήθελε ποτέ να δουλέψει στο εξωτερικό, το όνομά της θα μαρτυρούσε πάντα την καταγωγή της. Μας πρότεινε λοιπόν να της το αλλάξουμε σε κάτι που δε θα σήμαινε απολύτως τίποτα, όπως Αθηνά. Φυσικά, σήμερα ξέρω πως η Αθηνά είναι η θεά της σοφίας, της ευφυ˝ας και του πολέμου, που έχει δώσει και το όνομά της σε μια πόλη που έγινε πρωτεύουσα μιας χώρας.

Κατά πάσα πιθανότητα, ο αδερφός μου όχι μόνο το ήξερε αυτό, αλλά είχε και επίγνωση των προβλημάτων που θα μπορούσε να δημιουργήσει στο μέλλον ένα αραβικό όνομα· όπως όλοι στην οικογένειά μας, ήταν κι αυτός ανακατεμένος με την πολιτική και ήθελε να προστατεύσει την ανιψιά του από τα μαύρα σύννεφα που εκείνος, και μόνο εκείνος, διέκρινε στον ορίζοντα. Αυτό που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι η λέξη άρεσε πολύ στη Σερίνε. Μέσα σε ένα απόγευμα άρχισε να αυτοαποκαλείται Αθηνά και από τότε κανείς δεν κατάφερε να της βγάλει το όνομα από το κεφάλι. Για να την ευχαριστήσουμε, το υιοθετήσαμε κι εμείς, πιστεύοντας ότι θα της περνούσε γρήγορα.

Μπορεί άραγε ένα όνομα να επηρεάσει τη ζωή ενός ανθρώπου; Ο καιρός πέρασε, το όνομα παρέμεινε και τελικά το συνηθίσαμε. Στην εφηβεία της ανακαλύψαμε ότι έδειχνε μεγάλη προτίμηση στη θρησκεία – ήταν συνέχεια στην εκκλησία κι ήξερε τα ευαγγέλια απέξω, κι αυτό ήταν ευλογία και κατάρα μαζί. Σε έναν κόσμο που είχε αρχίσει να διχάζεται ολοένα και περισσότερο από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, εγώ έτρεμα για την ασφάλεια της κόρης μου. Εκείνη την εποχή η Σερίνε μάς έλεγε πως είχε αόρατους φίλους -αγγέλους και αγίους που τους έβλεπε στις εικόνες της εκκλησίας μας- λες και ήταν το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο. Βέβαια, όλα τα παιδιά του κόσμου βλέπουν οράματα, αν και σπάνια το θυμούνται από κάποια ηλικία και μετά. Συνηθίζουν επίσης να δίνουν ζωή σε άψυχα πράγματα, όπως σε κούκλες ή λούτρινες τίγρεις. Άρχισα όμως να πιστεύω ότι το είχε παρακάνει όταν πήγα μια μέρα να την πάρω από το σχολείο και μου είπε ότι είχε δει «Î¼Î¹Î± γυναίκα ντυμένη στα λευκά, που έμοιαζε με την Παναγία».
Aσφαλώς και πιστεύω στους αγγέλους. Πιστεύω ακόμα ότι οι άγγελοι μιλούν στα μικρά παιδιά, αλλά όταν οι οπτασίες εμφανίζονται σε μεγάλους, το πράγμα αλλάζει. Γνωρίζω αρκετές ιστορίες για βοσκούς και χωρικούς που ισχυρίστηκαν ότι είδαν μια λευκοντυμένη γυναίκα, κι αυτό τελικά τους κατέστρεψε τη ζωή, γιατί ο κόσμος άρχισε να τους επισκέπτεται αναζητώντας θαύματα, οι ιερείς ανησυχούσαν, τα χωριά έγιναν τόποι προσκυνήματος και οι καημένοι έζησαν όλη τους τη ζωή σε μοναστήρια. Έτσι, ανησύχησα πολύ μ’ αυτή την ιστορία· σ’ αυτή την ηλικία, τα πρώτα χρόνια της εφηβείας, η Σερίνε θα έπρεπε να ασχολείται με σύνεργα μακιγιάζ, με το να βάφει τα νύχια της, να παρακολουθεί σαπουνόπερες ή έστω παιδικές εκπομπές στην τηλεόραση. Κάτι δεν πήγαινε καλά με την κόρη μου, γι’ αυτό επισκέφτηκα έναν ειδικό.

«Î—ρεμήστε», μου είπε.

Για τον ψυχολόγο που είχε ειδικευτεί στην παιδική ψυχολογία, όπως και για τους περισσότερους γιατρούς που ασχολούνται με τέτοια θέματα, οι αόρατοι φίλοι είναι κάτι σαν προβολή των ονείρων στην πραγματικότητα και βοηθούν το παιδί να ανακαλύψει τις επιθυμίες του και να εκφράσει τα συναισθήματά του ανώδυνα.

«ÎœÎ± μια γυναίκα στα λευκά;»

Μου απάντησε ότι ίσως ο τρόπος που βλέπαμε ή ερμηνεύαμε τον κόσμο δεν είχε γίνει απόλυτα κατανοητός από τη Σερίνε. Μου πρότεινε να προετοιμάσουμε σιγά σιγά το έδαφος για να της πούμε ότι ήταν υιοθετημένη. Όπως μου τόνισε, το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να το ανακαλύψει μόνη της – τότε θα άρχιζε να έχει αμφιβολίες για όλους. Η συμπεριφορά της θα μπορούσε να γίνει απρόβλεπτη.

Από τότε κι έπειτα αλλάξαμε τον τρόπο που συζητούσαμε μαζί της. Δεν ξέρω αν ο άνθρωπος μπορεί να θυμηθεί πράγματα που του συνέβησαν όταν ήταν ακόμα μωρό, εμείς όμως αρχίσαμε να της δείχνουμε πόσο την αγαπούσαμε και ότι δεν ήταν ανάγκη να καταφεύγει σε ένα φανταστικό κόσμο. Έπρεπε να καταλάβει ότι ο ορατός κόσμος ήταν ο ωραιότερος, ότι οι γονείς της θα την προστάτευαν από κάθε κίνδυνο, ότι η Βηρυτός ήταν όμορφη, οι παραλίες της πάντα ηλιόλουστες και γεμάτες κόσμο. Χωρίς να έρθω σε άμεση αντιπαράθεση με αυτή τη «Î³Ï…ναίκα», άρχισα να περνάω περισσότερο χρόνο με την κόρη μου, καλούσα τους συμμαθητές της στο σπίτι μας και γενικά δεν έχανα ευκαιρία να της δείχνω πόσο την αγαπούσαμε.

Η στρατηγική μου έφερε αποτελέσματα. Ο άντρας μου ταξίδευε πολύ, της Σερίνε τής έλειπε. Έτσι, επειδή την αγαπούσε πολύ, αποφάσισε να αλλάξει λίγο τους ρυθμούς του.

Οι μοναχικές συζητήσεις άρχισαν να δίνουν τη θέση τους σε παιχνίδια μεταξύ πατέρα, μητέρας και κόρης.

Όλα πήγαιναν καλά, μέχρι που ένα βράδυ ήρθε κλαίγοντας στο δωμάτιό μου λέγοντάς μου ότι φοβόταν, ότι η κόλαση ήταν κοντά.

Ήμουν μόνη στο σπίτι – είχε πάλι χρειαστεί να φύγει ο άντρας μου κι έτσι θεώρησα ότι αυτός ήταν ο λόγος της απελπισίας της. Αλλά κόλαση; Μα τι της έλεγαν στο σχολείο και στην εκκλησία; Αποφάσισα ότι την επόμενη μέρα θα πήγαινα να τα πω με τη δασκάλα.

Η Σερίνε στο μεταξύ έκλαιγε ασταμάτητα. Την πήγα στο παράθυρο, της έδειξα τη Μεσόγειο, λουσμένη στο φως της πανσελήνου. Της είπα ότι δεν υπήρχαν δαίμονες, αλλά αστέρια στον ουρανό και κόσμος που περπατούσε στη λεωφόρο μπροστά από το σπίτι μας. Της εξήγησα ότι δεν έπρεπε να φοβάται, την καθησύχασα, αλλά εκείνη συνέχισε να κλαίει και να τρέμει. Μετά από περίπου μισή ώρα που προσπαθούσα να την ηρεμήσω, άρχισα να ανησυχώ. Της είπα να σταματήσει, δεν ήταν πια παιδί. Σκέφτηκα ότι μπορεί να της είχε έρθει για πρώτη φορά η περίοδος· τη ρώτησα διακριτικά αν έτρεχε αίμα.

«Î Î¿Î»Ï».

Πήρα λίγο βαμβάκι και της ζήτησα να ξαπλώσει για να φροντίσω την «Ï€Î»Î·Î³Î®» της. Δεν ήταν τίποτα, θα της εξηγούσα την επομένη. Ωστόσο δεν της είχε έρθει περίοδος. Έκλαψε λίγο ακόμα, αλλά μάλλον κουράστηκε, γιατί σύντομα την πήρε ο ύπνος.

Και, το επόμενο πρωί, έτρεξε το αίμα.

Τέσσερις άνθρωποι δολοφονήθηκαν. Για μένα ήταν απλώς μία από τις αιώνιες φυλετικές διαμάχες στις οποίες ο λαός μου ήταν συνηθισμένος. Για τη Σερίνε δεν πρέπει να ήταν τίποτα, γιατί ούτε καν ανέφερε τον εφιάλτη της προηγούμενης νύχτας.

Όμως από εκείνη τη μέρα και μετά η κόλαση άρχισε να πλησιάζει και μέχρι σήμερα δεν έχει φύγει. Την ίδια μέρα 26 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν σε ένα λεωφορείο, ως αντίποινα για τη δολοφονία. Είκοσι τέσσερις ώρες αργότερα δεν μπορούσες πια να περπατήσεις στο δρόμο, εξαιτίας των πυροβολισμών που έρχονταν από παντού. Τα σχολεία έκλεισαν, μια καθηγήτρια έφερε βιαστικά τη Σερίνε στο σπίτι κι από εκεί κι έπειτα η κατάσταση ξέφυγε εκτός ελέγχου. Ο σύζυγός μου διέκοψε το ταξίδι του και γύρισε πίσω· τηλεφωνούσε μέρες ολόκληρες στους φίλους του στην κυβέρνηση, αλλά κανείς δεν μπορούσε να του πει κάτι που να έβγαζε νόημα. Η Σερίνε άκουγε τους πυροβολισμούς απέξω, τις φωνές του συζύγου μου στο σπίτι και, προς μεγάλη μου έκπληξη, δεν έλεγε λέξη. Εγώ προσπαθούσα συνέχεια να την πείσω ότι όλα αυτά θα περνούσαν, ότι σύντομα θα μπορούσαμε να ξαναπάμε στην παραλία, εκείνη όμως απέστρεφε το βλέμμα και ζητούσε να διαβάσει ένα βιβλίο ή να ακούσει ένα δίσκο. Ενώ η κόλαση γινόταν σιγά σιγά μόνιμη, η Σερίνε διάβαζε και άκουγε μουσική.
Δε θέλω να τα σκέφτομαι, σας παρακαλώ. Δε θέλω να σκέφτομαι τις απειλές που δεχτήκαμε, ποιος είχε δίκιο, ποιοι ήταν οι ένοχοι και ποιοι οι αθώοι. Το γεγονός είναι ότι, μετά από λίγους μήνες, όποιος ήθελε να περάσει ένα συγκεκριμένο δρόμο έπρεπε να πάρει τη βάρκα, να πάει στην Κύπρο, να πάρει άλλη βάρκα και να αποβιβαστεί σε άλλο σημείο του πεζοδρομίου.

Μείναμε στην ουσία κλεισμένοι μέσα στο σπίτι σχεδόν ένα χρόνο, περιμένοντας συνεχώς να βελτιωθεί η κατάσταση, πιστεύοντας πάντα ότι όλα ήταν προσωρινά, ότι η κυβέρνηση θα ανακτούσε τελικά τον έλεγχο της κατάστασης. Ένα πρωί, ενώ η Σερίνε άκουγε ένα δίσκο στο μικρό φορητό πικάπ της, έκανε μερικά χορευτικά βήματα και άρχισε να λέει πράγματα όπως «Î˜Î± κρατήσει πολύ, πολύ καιρό».

Θέλησα να παρέμβω, όμως ο σύζυγός μου με έπιασε από το μπράτσο· είδα ότι η μικρή τού είχε τραβήξει την προσοχή και ότι έπαιρνε τα λόγια της στα σοβαρά. Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί, και δεν το έχουμε συζητήσει ποτέ μέχρι σήμερα· είναι ταμπού για μας.

Την επομένη ο σύζυγός μου έλαβε έκτακτα μέτρα. Σε δύο εβδομάδες πήραμε το δρόμο για το Λονδίνο. Αργότερα θα μαθαίναμε ότι, αν και δεν υπάρχουν σαφή στατιστικά στοιχεία, εκείνα τα δύο χρόνια εμφύλιου πολέμου πέθαναν περίπου 44.000 άνθρωποι, 180.000 τραυματίστηκαν, χιλιάδες άλλοι έμειναν άστεγοι. Οι μάχες συνεχίστηκαν για άλλους λόγους, η χώρα βρέθηκε υπό την κατοχή ξένων δυνάμεων και η κόλαση υπάρχει μέχρι σήμερα.

«Î˜Î± κρατήσει πολύ καιρό», είχε πει η Σερίνε. Θεέ μου, δυστυχώς είχε δίκιο.

* Bλ. í¦Î±Î»Î¼Î¿ÏÏ‚, κεφάλαιο πδ”², στίχο 6. (Σ.Ï„.M.)

Το επόμενο κεφάλαιο θα δημοσιευτεί στο διαδίκτυο στις 26.03.07

Αγαπητοί αναγνώστες, επειδή δε μιλώ τη γλώσσα σας, ζήτησα από τον Έλληνα εκδότη μου να μου μεταφέρει τα σχόλιά σας μεταφρασμένα. Οι σκέψεις σας για το καινούριο μου βιβλίο είναι εξαιρετικά σημαντικές για μένα.

Με αγάπη,
Paulo Coelho

Deidre O’Neill, 37 anni, medico, conosciuta come Edda

Se un uomo che non conosciamo ci telefona, chiacchiera un po’, senza insinuare alcunché, senza dire nulla di particolare, riservandoci comunque un’attenzione che riceviamo di rado, quella sera siamo capaci di andare a letto relativamente innamorate. Noi donne siamo fatte cosí¬, e non c’è niente di sbagliato in questo: fa parte della natura femminile aprirsi all’amore con grande facilití .

E fu proprio questo amore ad aprirmi all’incontro con la Madre, a diciannove anni. Athena aveva la stessa etí , quando entrí² per la prima volta in trance attraverso la danza. Ma questa era l’unica cosa che avevamo in comune – l’etí  della nostra iniziazione.

Per il resto, eravamo totalmente e profondamente diverse, soprattutto nel modo di rapportarci con gli altri. Come sua maestra, ho sempre dato il meglio di me, affinché potesse sviluppare la propria ricerca interiore. Come sua amica (non sono sicura che il mio sentimento fosse corrisposto), ho cercato di metterla in guardia sul fatto che il mondo non è ancora pronto per le trasformazioni che voleva determinare. Ricordo che sprecai varie nottate di sonno prima di prendere la decisione di lasciarla agire con la massima libertí , seguendo unicamente cií² che le dettava il cuore.

Il suo grande problema era quello di essere una donna del XXII secolo che viveva, perí², nel XXI – e lo rivelava a tutti. Ha pagato un prezzo? Senza dubbio. Ma avrebbe pagato un costo ben pií¹ alto, se avesse represso la sua esuberanza. Sarebbe stata amareggiata, frustrata, preoccupata di “cií² che penseranno gli altri”, e avrebbe continuato a ripetersi: “Prima risolverí² queste faccende, poi mi dedicherí² al mio sogno”, sempre lamentandosi del fatto che “le condizioni ideali non arrivano mai”.

Tutti cercano un maestro perfetto: ma si dí  il caso che i maestri siano umani, benché i loro insegnamenti possano essere divini – ed è qualcosa che si stenta ad accettare. Non confondere l’insegnante con la lezione, il rituale con l’estasi, colui che trasmette l’elemento simbolico con il simbolo medesimo. La Tradizione è legata all’incontro con le forze della vita, e non con le persone che veicolano tutto cií². Ma noi siamo deboli: chiediamo alla Madre di inviarci delle guide, mentre Lei ci offre soltanto dei segnali riguardo alla strada che dobbiamo percorrere.

Meschini coloro che ricercano i pastori, piuttosto che anelare alla libertí ! L’incontro con l’energia superiore è alla portata di chiunque, ma è lungi da coloro che riversano sugli altri le proprie responsabilití . Il nostro tempo su questa terra è sacro, e noi dobbiamo celebrarne ogni momento.

L’importanza di tutto cií² è stata completamente dimenticata: persino le festivití  religiose sono diventate occasioni per andare al mare, al parco o nelle localití  sciistiche. Non ci sono pií¹ riti. Non si riesce pií¹ a trasformare le azioni ordinarie in manifestazioni sacre. Cuciniamo lamentandoci per la perdita di tempo, mentre potremmo trasmutare l’amore in cibo.

Lavoriamo pensando a quell’impegno come a una maledizione divina, mentre dovremmo usare le nostre abilití  per trarre un godimento e diffondere l’energia della Madre.

Athena ha riportato alla luce il mondo ricchissimo che tutti abbiamo nell’anima, senza rendersi conto che gli uomini non sono ancora nella condizione di accettare i loro poteri.

Quando cerchiamo un senso per la nostra vita, o il cammino verso la conoscenza, noi donne ci identifichiamo sempre con uno dei quattro archetipi classici.

La Vergine (e non sto parlando di sessualití ) è colei che persegue la propria ricerca attraverso una totale indipendenza, e tutto cií² che apprende è frutto della sua capacití  di affrontare le sfide da sola.

La Martire scopre nel dolore, nelle difficoltí  e nella sofferenza una maniera di conoscere se stessa.

La Santa rintraccia la vera ragione della propria vita nell’amore infinito, nella forza di dare senza chiedere nulla in cambio.
La Strega, infine, agisce alla ricerca del piacere completo e illimitato, arrivando a giustificare attraverso cií² la propria esistenza.

Athena è stata tutt’e quattro le figure contemporaneamente, mentre in genere una donna deve scegliere soltanto uno di questi archetipi femminili.

Certo, è possibile giustificare il suo comportamento adducendo il fatto che tutti coloro che entrano in uno stato di trance o di estasi perdono il contatto con la realtí . íˆ un’affermazione falsa: il mondo fisico e il mondo spirituale sono la stessa cosa. Si puí² scorgere il Divino in ogni granello di polvere, e questo non ci impedisce di scacciarlo con un colpo di spugna. In qualsiasi caso, il Divino non si allontana: semplicemente si trasforma nella superficie pulita.

Athena avrebbe dovuto avere pií¹ cura di sé. Riflettendo sulla vita e sulla morte di quella discepola, è meglio che modifichi in qualche misura il mio modo di agire.

Il prossimo capitolo sarí  on-line: 26.03.07

“Cari lettori, poiché non parlo la vostra lingua, ho chiesto alla casa editrice di tradurre i vostri commenti. Le vostre considerazioni sul mio nuovo romanzo sono molto importanti per me.”

Con affetto, Paulo Coelho